Pracownik zatrudniony został na podstawie umowy o pracę w nadleśnictwie na czas nieokreślony. Po kilku latach został powołany na stanowisko zastępcy nadleśniczego w tym samym nadleśnictwie.
Czy, jeśli pracodawca chce wypowiedzieć stosunek pracy to zastosowanie tu mają tylko przepisy kodeksu pracy o powołaniu, czy należy zastosować wymogi związane z wypowiadaniem umów o pracę na czas nieokreślony tj. np. musi podać przyczynę, przeprowadzić konsultację z organizacją związkową?
Tak, w opisanym przez państwa przypadku zastosowanie mają przepisy ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94, z późn. zm.) - dalej k.p., gdyż ustawa z dnia 28 września 1991 r. o lasach (tekst jedn.: Dz. U. z 2005 r. Nr 45, poz. 435 z późn. zm.) nie reguluje szczegółowego sposobu i trybu odwoływania ze stanowiska.
Wskazać należy, iż organem uprawnionym do odwołania pracownika z zajmowanego stanowiska jest organ. Odwołanie może nastąpić w każdym czasie. Organ powołujący nie jest związany przy dokonywaniu odwołania, tak jak to ma miejsce przy wypowiadaniu umów o pracę, zakazem dokonania odwołania w okresie urlopu czy innej usprawiedliwionej nieobecności pracownika w pracy. Oznacza to, że pracownik może zostać skutecznie odwołany w okresie każdej usprawiedliwionej nieobecności w pracy, jednakże odwołanie powinno być dokonane na piśmie.
Zgodnie z art. 69 k.p. do stosunku pracy na podstawie powołania stosuje się przepisy dotyczące umowy o pracę na czas nieokreślony, z wyłączeniem przepisów regulujących:
tryb postępowania przy rozwiązywaniu umów o pracę,
rozpatrywanie sporów ze stosunku pracy w części dotyczącej orzekania:
o bezskuteczności wypowiedzeń,
o przywracaniu do pracy.
W myśl art. 70 k.p. pracownik zatrudniony na podstawie powołania może być w każdym czasie - niezwłocznie lub w określonym terminie - odwołany ze stanowiska przez organ, który go powołał. Jedynym warunkiem jest, aby odwołanie było dokonane na piśmie.
Podkreślić jednak należy, iż odwołanie jest równoznaczne z wypowiedzeniem umowy o pracę. W okresie wypowiedzenia pracownik ma prawo do wynagrodzenia w wysokości przysługującej przed odwołaniem.
Nie ma więc konieczności dokonywania konsultacji związkowych. Jeśli, chodzi natomiast o uzasadnienie wskazać należy, iż istniał spór zarówno w doktrynie, jak i w orzecznictwie dotyczący konieczności podawania przyczyn odwołania.
SN w uzasadnieniu wyroku z 11 września 2004 r., I PK 704/2003, wyraził pogląd, że w odwołaniu pracownika równoznacznym z wypowiedzeniem umowy o pracę musi zostać podana przyczyna odwołania, zgodnie z art. 30 § 4 k.p., stosowanym na podstawie art. 69 k.p. do odwołania pracownika przez organ powołujący. Również, w doktrynie prawa pracy został wyrażony pogląd, że w odwołaniu pracownika z zajmowanego stanowiska równoznacznym z wypowiedzeniem umowy o pracę musi zostać podana przyczyna odwołania (zob. T. Liszcz, Prawo pracy, Warszawa 2004, s. 204; taż, Pozaumowne stosunki pracy, w: Prawo pracy RP w obliczu przemian, red. M. Matey-Tyrowicz, T. Zieliński, Warszawa 2006, s. 231).
Jednakże są, też poglądy odmienne, zgodnie z którymi art. 30 § 4 k.p. nie statuuje wymogu zasadności wypowiedzenia przez pracodawcę umowy o pracę na czas nieokreślony. Z uwagi na odmienności dotyczące nawiązania stosunku pracy na podstawie powołania, odwołanie pracownika równoznaczne z wypowiedzeniem zostało ukształtowane w przepisach dotyczących powołania jako czynność niewymagająca uzasadnienia (oderwana od przyczyny), a więc jest uregulowane inaczej od wypowiedzenia umowy o pracę na czas nieokreślony przez pracodawcę [por. W. Sanetra, w: J. Iwulski, W. Sanetra, K.p. Komentarz (suplement)], Warszawa 2004, s. 28; J. Stelina, Glosa do wyroku SN z 10 września 2004 r. (I PK 704/2003) w sprawie odwołania ze stanowiska w sposób równoznaczny z rozwiązaniem stosunku pracy bez wypowiedzenia, PiZS 2005, nr 12, s. 34).
Pogląd taki potwierdził również SN w późniejszej uchwale z 10 stycznia 2007 r. (III PZP 6/2006, OSNP 2007, nr 13-14, poz. 182) uznał, że: "W oświadczeniu woli pracodawcy o odwołaniu pracownika, które jest równoznaczne z wypowiedzeniem umowy o pracę, zbędne jest wskazanie przyczyny uzasadniającej rozwiązanie stosunku pracy".
Reasumując, z uwagi na fakt, iż uchwała III PZP 6/2006 została podjęta później, a także biorąc pod uwagę założenia ustawodawcy dotyczące szczególnego sposobu nawiązania stosunku pracy na podstawie powołania, należy uznać, iż do odwołania z zajmowanego stanowiska zastępcy nadleśniczego nie ma konieczności, ani konsultacji związkowych, ani tezż uzasadniania przyczyn odwołania.
Stosunek pracy na podstawie powołania może być, jak każdy stosunek pracy, rozwiązany również na zasadzie porozumienia stron.
Czy, jeśli pracodawca chce wypowiedzieć stosunek pracy to zastosowanie tu mają tylko przepisy kodeksu pracy o powołaniu, czy należy zastosować wymogi związane z wypowiadaniem umów o pracę na czas nieokreślony tj. np. musi podać przyczynę, przeprowadzić konsultację z organizacją związkową?
Tak, w opisanym przez państwa przypadku zastosowanie mają przepisy ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94, z późn. zm.) - dalej k.p., gdyż ustawa z dnia 28 września 1991 r. o lasach (tekst jedn.: Dz. U. z 2005 r. Nr 45, poz. 435 z późn. zm.) nie reguluje szczegółowego sposobu i trybu odwoływania ze stanowiska.
Wskazać należy, iż organem uprawnionym do odwołania pracownika z zajmowanego stanowiska jest organ. Odwołanie może nastąpić w każdym czasie. Organ powołujący nie jest związany przy dokonywaniu odwołania, tak jak to ma miejsce przy wypowiadaniu umów o pracę, zakazem dokonania odwołania w okresie urlopu czy innej usprawiedliwionej nieobecności pracownika w pracy. Oznacza to, że pracownik może zostać skutecznie odwołany w okresie każdej usprawiedliwionej nieobecności w pracy, jednakże odwołanie powinno być dokonane na piśmie.
Zgodnie z art. 69 k.p. do stosunku pracy na podstawie powołania stosuje się przepisy dotyczące umowy o pracę na czas nieokreślony, z wyłączeniem przepisów regulujących:
tryb postępowania przy rozwiązywaniu umów o pracę,
rozpatrywanie sporów ze stosunku pracy w części dotyczącej orzekania:
o bezskuteczności wypowiedzeń,
o przywracaniu do pracy.
W myśl art. 70 k.p. pracownik zatrudniony na podstawie powołania może być w każdym czasie - niezwłocznie lub w określonym terminie - odwołany ze stanowiska przez organ, który go powołał. Jedynym warunkiem jest, aby odwołanie było dokonane na piśmie.
Podkreślić jednak należy, iż odwołanie jest równoznaczne z wypowiedzeniem umowy o pracę. W okresie wypowiedzenia pracownik ma prawo do wynagrodzenia w wysokości przysługującej przed odwołaniem.
Nie ma więc konieczności dokonywania konsultacji związkowych. Jeśli, chodzi natomiast o uzasadnienie wskazać należy, iż istniał spór zarówno w doktrynie, jak i w orzecznictwie dotyczący konieczności podawania przyczyn odwołania.
SN w uzasadnieniu wyroku z 11 września 2004 r., I PK 704/2003, wyraził pogląd, że w odwołaniu pracownika równoznacznym z wypowiedzeniem umowy o pracę musi zostać podana przyczyna odwołania, zgodnie z art. 30 § 4 k.p., stosowanym na podstawie art. 69 k.p. do odwołania pracownika przez organ powołujący. Również, w doktrynie prawa pracy został wyrażony pogląd, że w odwołaniu pracownika z zajmowanego stanowiska równoznacznym z wypowiedzeniem umowy o pracę musi zostać podana przyczyna odwołania (zob. T. Liszcz, Prawo pracy, Warszawa 2004, s. 204; taż, Pozaumowne stosunki pracy, w: Prawo pracy RP w obliczu przemian, red. M. Matey-Tyrowicz, T. Zieliński, Warszawa 2006, s. 231).
Jednakże są, też poglądy odmienne, zgodnie z którymi art. 30 § 4 k.p. nie statuuje wymogu zasadności wypowiedzenia przez pracodawcę umowy o pracę na czas nieokreślony. Z uwagi na odmienności dotyczące nawiązania stosunku pracy na podstawie powołania, odwołanie pracownika równoznaczne z wypowiedzeniem zostało ukształtowane w przepisach dotyczących powołania jako czynność niewymagająca uzasadnienia (oderwana od przyczyny), a więc jest uregulowane inaczej od wypowiedzenia umowy o pracę na czas nieokreślony przez pracodawcę [por. W. Sanetra, w: J. Iwulski, W. Sanetra, K.p. Komentarz (suplement)], Warszawa 2004, s. 28; J. Stelina, Glosa do wyroku SN z 10 września 2004 r. (I PK 704/2003) w sprawie odwołania ze stanowiska w sposób równoznaczny z rozwiązaniem stosunku pracy bez wypowiedzenia, PiZS 2005, nr 12, s. 34).
Pogląd taki potwierdził również SN w późniejszej uchwale z 10 stycznia 2007 r. (III PZP 6/2006, OSNP 2007, nr 13-14, poz. 182) uznał, że: "W oświadczeniu woli pracodawcy o odwołaniu pracownika, które jest równoznaczne z wypowiedzeniem umowy o pracę, zbędne jest wskazanie przyczyny uzasadniającej rozwiązanie stosunku pracy".
Reasumując, z uwagi na fakt, iż uchwała III PZP 6/2006 została podjęta później, a także biorąc pod uwagę założenia ustawodawcy dotyczące szczególnego sposobu nawiązania stosunku pracy na podstawie powołania, należy uznać, iż do odwołania z zajmowanego stanowiska zastępcy nadleśniczego nie ma konieczności, ani konsultacji związkowych, ani tezż uzasadniania przyczyn odwołania.
Stosunek pracy na podstawie powołania może być, jak każdy stosunek pracy, rozwiązany również na zasadzie porozumienia stron.