Ustalanie kapitału początkowego dla osób zwolnionych ze służb mundurowych nie narusza konstytucji

Przepis dotyczący ustalania kapitału początkowego do emerytury dla osb zwolnionych ze służb mundurowych jest zgodny z konstytucją orzekł Trybunał Konstytucyjny. W ocenie Trybunału, przepis ten nie narusza konstytucyjnej zasady rwności wszystkich wobec prawa.

Trybunał Konstytucyjny rozpoznał skargę konstytucyjną Zygmunta F. dotyczącą ustalenia kapitału początkowego do emerytury. Trybunał orzekał w sprawie zgodności art. 173 ust. 1a ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych z art. 67 ust. 1 w związku z art. 32 oraz w związku z art. 2 Konstytucji.

Wskazany wyżej przepis stanowi, że kapitał początkowy ustala się dla zwolnionych ze służby: żołnierzy zawodowych i funkcjonariuszy Policji, Urzędu Ochrony Państwa, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej oraz Służby Więziennej, urodzonych po dniu 31 grudnia 1948 r., jeżeli przed 1 stycznia 1999 r. pozostawali oni w służbie i nie mają ustalonego prawa do świadczeń określonych w przepisach o zaopatrzeniu emerytalnym tych osób. Z treści przepisu wynika, że nie ustala się kapitału początkowego między innymi dla żołnierzy zawodowych, którzy mają ustalone prawo do emerytury na podstawie ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy zawodowych i ich rodzin. W związku z tym Zakład Ubezpieczeń Społecznych odmówił Zygmuntowi F. ustalenia kapitału początkowego. Zygmunt F. odwołał się od decyzji ZUS, ponieważ jego zdaniem kapitał początkowy ustalany jest dla każdego ubezpieczonego urodzonego po 31 grudnia 1948 r., który opłacał składkę na ubezpieczenie społeczne bądź składkę tę za ubezpieczonego opłacał płatnik. Sąd okręgowy, sąd pracy i ubezpieczeń społecznych rozpatrujący odwołanie uznał, iż przyjęty za podstawę prawną zaskarżonej decyzji kwestionowany przepis pozbawia przyszłych "cywilnych" uprawnień emerytalnych każdego urodzonego po 31 grudnia 1948 r. świadczeniobiorcę emerytury "mundurowej", który mimo podjęcia - po zwolnieniu z tej służby - zatrudnienia, spotka się z odmową ustalenia kapitału początkowego. Wobec tego przepis ten nie może mieć w rozpatrywanej sprawie zastosowania. Sąd zmienił zaskarżoną decyzję i zobowiązał ZUS do ustalenia kapitału początkowego Zygmuntowi F. Organ rentowy zaskarżył powyższy wyrok. Sąd apelacyjny uznał, że rozstrzygnięcie sądu okręgowego nie znajduje uzasadnienia w całokształcie okoliczności faktycznych sprawy oraz w treści obowiązujących przepisów prawnych. Zmienił zaskarżony wyrok i oddalił odwołanie Zygmunta F. od decyzji organu rentowego odmawiającej ustalenia dla niego kapitału początkowego. Zygmunt F. zaskarżył wyrok w drodze skargi kasacyjnej. Sąd Najwyższy odmówił przyjęcia skargi kasacyjnej do rozpoznania. Zygmunt F. wniósł zatem skargę konstytucyjną do Trybunału Konstytucyjnego. Zdaniem skarżącego kwestionowany przez niego przepis prowadzi do sytuacji, że z ubezpieczenia społecznego wyłączono żołnierzy, którzy w dniu wejścia w życie ustawy emerytalnej nie pozostawali w służbie. W ocenie Zygmunta F. stanowi to nierówność obywateli wobec prawa: pewnej grupie odebrana zostaje możliwość skorzystania z wypracowanego kapitału w sytuacji, gdy oszczędzanie na własną emeryturę jest podstawą obecnego systemu zabezpieczenia społecznego.

Po przeprowadzeniu rozprawy Trybunał Konstytucyjny orzekł, że art. 173 ust. 1a ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych jest zgodny z art. 67 ust. 1 w związku z art. 32 Konstytucji oraz nie jest niezgodny z art. 2 Konstytucji.

Trybunał Konstytucyjny nie zgodził się ze skarżącym, że kwestionowany przez niego przepis narusza zasadę równości traktując niektóre podmioty inaczej od pozostałych pracowników. Trybunał podkreślił, że osoby, które są pracownikami "cywilnymi" i osoby, które pracowały na podstawie umowy o pracę, a wcześniej były żołnierzami zawodowymi nie należą do tej samej grupy podmiotów. Nie można więc analizować ich sytuacji jako podobnej pod kątem zasady równości. Przede wszystkim podmioty te podlegają odrębnym systemom zabezpieczenia społecznego. W tych systemach w różny sposób dochodzi do ustalenia prawa do emerytury. Trybunał przypomniał, że przy kształtowaniu zakresu prawa do zabezpieczenia społecznego ustawodawca związany jest wynikającym z zasady równości nakazem jednakowego traktowania świadczeniobiorców charakteryzujących się jednakową cechą istotną. Zgodny z założeniami konstytucyjnymi system ubezpieczeń społecznych nie może być jednak oparty na zasadzie absolutnej równości. Powinien opierać się na powszechności i względnej jednolitości kryteriów przyznawania świadczeń i określania ich wysokości. Skarżący ma ustalone prawo do świadczenia emerytalnego. Jego sytuacja jest zatem inna niż podmiotów, które tego prawa jeszcze nie nabyły. Trybunał Konstytucyjny nie dopatrzył się w kwestionowanym przez skarżącego przepisie naruszenia zasady równości w realizacji prawa do zabezpieczenia społecznego.

Wyrok jest ostateczny (wyrok Trybunał Konstytucyjny z dnia 12 lutego 2008 r., sygn. akt SK 82/06).