Najwyższe zasiłki macierzyńskie w Polsce (powyżej 20 tys. zł) wypłacane są w Warszawie – 78 577,50 zł, Rybniku – 39 020,10 zł Poznaniu – 32 712 zł Chorzowie – 22 990,91 zł, Wrocławiu – 21 108,21 zł.
Rekordzistka z Warszawy
Tymczasem legnicki oddział ZUS najwyższy zasiłek wypłaca mamie w wysokości 19 tys. zł, tata z najwyższym zasiłkiem w Legnicy dostaje, co miesiąc tylko 4,5 tys. W Wałbrzychu rekordzistką jest mama, na której konto wpływa nieco ponad 10 tys. złotych. - Średnia wysokość zasiłku macierzyńskiego, jaki wypłacamy to kwota niewiele wyższa od 2 tysięcy, ale jeśli ktoś naprawdę dobrze zarabia to i jego macierzyński jest wyraźnie wyższy – mówi rzecznik prasowy ZUS na Dolnym Śląsku Iwona Kowalska-Matis. - Z naszych danych wynika, że rekordzistką jest warszawianka, ale jej wysokie macierzyńskie jest pochodną bardzo wysokich zarobków. Roczne dochody warszawianki przekroczyły 781 tys. zł, dlatego jej zasiłek to 78 tys. zł. – dodaje.
Uszczelnienie systemu
W przeszłości niektóre osoby próbowały wyłudzić wysokie zasiłki macierzyńskie. Chodzi o sytuacje, kiedy kobiety po zajściu w ciążę zakładały fikcyjną firmę, opłacając przy tym wysokie składki. Po przejściu na zwolnienie otrzymywały bardzo wysoki zasiłek, ponieważ obliczany jest on od podstawy wymiary składki. Potwierdził to w rozmowie z Prawo.pl główny ekonomista Zakładu Ubezpieczeń Społecznych dr Paweł Wojciechowski. - Był taki moment, że wysokość świadczeń macierzyńskich eksplodowała w górę. Było to związane z zawyżaniem składek, właśnie głównie przez przedsiębiorców. Sytuacja się ustabilizowała w 2016 r., kiedy uszczelniono system - wyjaśniał.
Czytaj w LEX: Urlop macierzyński i urlop rodzicielski - udzielanie urlopów >
Również rzecznik ZUS Wojciech Andrusiewicz podkreśla w rozmowie z Prawo.pl, że wymuszanie wysokich zasiłków zostało ukrócone. - W 2016 r. weszła zmiana prawa, która do dwóch, czy trzech miesięcy podstawy każe dodawać minimalną podstawę z pozostałych dziewięciu czy 10 miesięcy w roku. Po doprecyzowaniu przepisów powstających działalności tylko po to, aby otrzymywać wysokie świadczenia, jest znacząco mniej - wyjaśnia.
Sprawdź w LEX: Czy okres urlopu macierzyńskiego jest okresem nieskładkowym? >
Rzecznik zwraca uwagę, że nieprawidłowości przeniosły się w sferę pracy na etacie. - Niekiedy próbuje się zyskać bardzo wysoką podstawę przy fikcyjnym zatrudnieniu. Np. osoba z bardzo wysokim wynagrodzeniem, po dwóch miesiącach "pracy", idzie na świadczenie chorobowe. Niejednokrotnie kiedy to weryfikujemy, to okazuje się, że taka osoba nie była nawet jednego dnia w pracy, współpracownicy nie rozpoznają takiej osoby - dodaje.
Sprawdź w LEX: Jak obliczyć podstawę wymiaru zasiłku macierzyńskiego z umowy zlecenia? >
Rzecznik zaznacza, że ZUS ma obowiązek sprawdzenia tytułu do ubezpieczenia. - Niejednokrotnie dochodzi do sytuacji, że etat był fikcją. Ta osoba nienależnie pobiera świadczenia - wyjaśnia.
Czytaj w LEX: Terminy w prawie pracy - urlop macierzyński, wychowawczy, wypoczynkowy >
Macierzyński także dla ojców
Za okres urlopu macierzyńskiego 20 tyg. (przy urodzeniu jednego dziecka przy jednym porodzie) i 6 tygodni urlopu rodzicielskiego (przy urodzeniu jednego dziecka przy jednym porodzie) zasiłek macierzyński wynosi 100 proc. podstawy wymiaru. Za pozostałe 26 tyg. urlopu rodzicielskiego – 60 proc. podstawy wymiaru. Jeśli mama już na samym początku zdecyduje się, że chce mieć jednakową kwotę macierzyńskiego przez cały rok, to wówczas wysokość zasiłku macierzyńskiego wynosi 80 proc.
Wysokość zasiłku uzależniona jest od przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia z ostatnich 12 miesięcy, a gdy prowadzimy działalność, wysokość zasiłku macierzyńskiego zależy od wysokości składek opłacanych w trakcie prowadzenia działalności.
Sprawdź w LEX: Czy pracownik (ojciec) może skorzystać z urlopu rodzicielskiego bezpośrednio po wykorzystaniu urlopu macierzyńskiego przez matkę? >
Urlop i zasiłek macierzyński należy się mamie, która jest zatrudniona na podstawie umowę o pracę, jak również tej, która jest objęta ubezpieczeniem chorobowym obowiązkowo lub dobrowolnie. Zasiłki macierzyńskie mogą pobierać także ojcowie. Jeśli mama lub tata chce być z dzieckiem do ukończenia przez niego pierwszego roku życia, może skorzystać z prawa do 32-tygodniowego urlopu rodzicielskiego. Można go też podzielić na trzy części i korzystać z niego na przemian, jednak żadna z części urlopu nie może być krótsza niż osiem tygodni. Wykorzystując wszystkie możliwe warianty można zostać z dzieckiem 52 tygodnie od daty jego narodzin.
Czytaj też: Cudzoziemcy coraz częściej w Polsce samozatrudnieni >>>
Zobacz procedury niezbędne kadrowym:
- Obliczanie terminów w zakresie uprawnień rodzicielskich >
- Zasady udzielania urlopu wychowawczego w powiązaniu z nowymi zasadami udzielania urlopów rodzicielskich >
- Łączenie urlopu rodzicielskiego z wykonywaniem pracy >
- Ustalanie stażu pracy pracownika >
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.