Odpowiedź: Udział w imprezie integracyjnej powoduje powstanie po stronie pracownika przychodu do opodatkowania – tak uznał NSA w wyroku z dnia 17 stycznia 2012 r., FSK 2740/11.
Wątpliwości pojawiają się, gdy impreza jest finansowana z funduszu socjalnego, bowiem na podstawie przepisów art. 21 ust. 1 pkt 67 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 z późn. zm.) - dalej u.p.d.o.f., wolna od podatku dochodowego jest wartość otrzymanych przez pracownika świadczeń, które:
- mają charakter świadczenia rzeczowego bądź pieniężnego,
- są w całości sfinansowane ze środków ZFŚS lub funduszy związków zawodowych,
- otrzymywane są w związku z finansowaniem działalności socjalnej, o której mowa w przepisach o ZFŚS,
- ich wysokość nie przekracza w roku podatkowym kwoty 380 zł.
Uzasadnienie: Pracownik, który brał udział w imprezie integracyjnej uzyskuje przychód, tak uznał Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 17 stycznia 2012 r., FSK 2740/11. Zdaniem Sądu nie ma znaczenia czy pracownik z atrakcji, które były mu zapewnione skorzystał, a jeśli skorzystał to w jakim zakresie. Już samo pojawienie się na imprezie, to możliwość uzyskania korzyści, a wysokość świadczenia jakie uzyskał pracownik może być ustalona poprzez podzielenie całkowitego kosztu imprezy przez ilość osób, która brała udział w spotkaniu. Wyrok ten po uchwale Izby Finansowej NSA z 24 października 2011 r., II FPS 7/10, LEX nr 964537 w sprawie abonamentów medycznych, coraz bardziej ugruntowuje linię orzecznictwa w kierunku opodatkowania nieodpłatnych świadczeń jakie uzyskuje pracownik.
Wątpliwości mogą pojawić się gdy impreza jest finansowana z funduszu socjalnego.
Bowiem, na podstawie przepisów art. 21 ust. 1 pkt 67 u.p.d.o.f., wolna od podatku dochodowego jest wartość otrzymanych przez pracownika w związku z finansowaniem działalności socjalnej, o której mowa w przepisach ustawy z dnia 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (tekst jedn.: Dz. U. z 1996 r. Nr 70, poz. 335 z późn. zm.) - dalej u.z.f.ś.s., rzeczowych świadczeń oraz otrzymanych przez niego w tym zakresie świadczeń pieniężnych, sfinansowanych w całości ze środków zakładowego funduszu świadczeń socjalnych lub funduszy związków zawodowych, łącznie do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 380 zł; rzeczowymi świadczeniami nie są bony, talony i inne znaki, uprawniające do ich wymiany na towary lub usługi.
Uwzględniając powyższe stwierdzić należy, iż skorzystanie ze zwolnienia możliwe jest, jeżeli są spełnione łącznie następujące przesłanki:
- świadczenia mają charakter świadczenia rzeczowego bądź pieniężnego,
- są w całości sfinansowane ze środków ZFŚS lub funduszy związków zawodowych,
- otrzymywane są w związku z finansowaniem działalności socjalnej, o której mowa w przepisach o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych,
- ich wysokość nie przekracza w roku podatkowym kwoty 380 zł.
Należy więc odpowiedzieć na pytanie czy koszt imprezy może być sfinansowany ze środków funduszu socjalnego oraz czy udział w imprezie integracyjnej to świadczenie pieniężne.
Jak wynika z przepisów u.z.f.ś.s., środki zgromadzone na rachunku funduszu mogą zostać przeznaczone na finansowanie działalności socjalnej organizowanej na rzecz osób uprawnionych do korzystania z Funduszu.
Działalnością socjalną są usługi świadczone przez pracodawców na rzecz różnych form wypoczynku, działalności kulturalno-oświatowej, działalności sportowo-rekreacyjnej, a także udzielanie pomocy materialnej - rzeczowej lub finansowej (art. 2 ust. 1 u.z.f.ś.s.).
@page_break@
W orzecznictwie dominuje pogląd, że wydatki na imprezę integracyjną powinny być finansowane ze środków obrotowych, ponieważ nie są one działalnością socjalną i nie uwzględniają kryterium socjalnego (wyrok z dnia 13 lutego 2007 r., WSA w Warszawie, III SA/Wa 4283/06, M.Podat. 2007, nr 10, poz. 42).
"Pracodawca, administrujący środkami zakładowego funduszu świadczeń socjalnych, nie może ich wydatkować niezgodnie z regulaminem zakładowej działalności socjalnej, którego postanowienia nie mogą być sprzeczne z zasadą przyznawania świadczeń według kryterium socjalnego"- wyrok Sądu Najwyższego - Izba Administracyjna, Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 20 sierpnia 2001 r., I PKN 579/00, OSNP 2003, nr 14, poz. 331.
"Zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy, przyznawanie ulgowych usług i świadczeń oraz wysokość dopłat z funduszu uzależnia się od sytuacji życiowej, rodzinnej i materialnej osoby uprawnionej do korzystania z funduszu. Sprzeczne z ustawą jest więc wydatkowanie środków funduszu niezgodnie z zasadą ich przyznawania według kryterium socjalnego, to jest kryterium uzależniającego przyznawanie ulgowych usług i świadczeń wyłącznie od sytuacji życiowej, rodzinnej i materialnej osoby uprawnionej do korzystania z funduszu" - wyrok Sądu Najwyższego z dnia 25 sierpnia 2004 r., I PK 22/03, OSNP 2005, nr 6, poz. 80.
Zastosowanie kryterium socjalnego w przypadku udziału w imprezie integracyjnej jest w praktyce trudne lub niemożliwe do zrealizowania, co po analizie przedstawionych wyroków wyklucza możliwość finansowania imprezy integracyjnej ze środków zgromadzonych na rachunku funduszu socjalnego.
Odmienne stanowisko w tej sprawie przedstawił Sąd Najwyższy w wyroku z 23 października 2008 (II PK 74/08, OSNP 2010, nr 7-8, poz. 88), w którym stwierdził: "przy dofinansowaniu imprez zbiorowych przeznaczonych dla wszystkich pracowników kryterium socjalne nie musi być stosowane. Pracodawca jest bowiem zobowiązany używać go jedynie przy przyznawaniu ulgowych usług i świadczeń (tj. zapomóg i pożyczek), a nie jeżeli realizuje inne dozwolone ustawą świadczenia i usługi w ramach działalności socjalnej."
W uzasadnieniu czytamy, że obowiązek stosowania kryterium socjalnego wynikający z ustawy odnosi się wyłącznie do świadczeń o charakterze ulgowym, a udział w imprezach o charakterze integracyjnym do takich świadczeń nie należy. Stanowisko to jest jednak odosobnione i ryzykowne.
Ze zwolnienia w limitowanej części korzystają świadczenia o charakterze rzeczowym lub pieniężnym. Minister Finansów zmieniając z urzędu interpretację indywidualną z dnia 8 lipca 2010 r., Nr IBPB II/1/415-411/10/BD wydaną przez Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach, uznał, że "jeśli źródłem finansowania imprezy integracyjnej jest zakładowy fundusz świadczeń socjalnych, finansowanie musi uwzględniać sytuację dochodową pracowników. Oznacza to, że dofinansowanie z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych będzie różne dla poszczególnych pracowników, gdyż musi uwzględniać kryteria socjalne określone w regulaminie tego funduszu. Wbrew twierdzeniom Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach, tego rodzaju dofinansowanie jest dla pracownika świadczeniem pieniężnym. W takiej sytuacji zastosowanie może znaleźć cytowany wyżej przepis art. 21 ust. 1 pkt 67 ustawy."
Powyższe oznacza, ze udział w imprezie integracyjnej może stanowić świadczenie pieniężne, które pozwala zastosować zwolnienie określone w przepisach art. 21 ust. 1 pkt 67 u.p.d.o.f., pod warunkiem zastosowania kryterium socjalnego przy podziale środków z ZFŚS.
Należy jednak pamiętać, że zastosowanie kryterium socjalnego to uzależnienie wysokości świadczenia od sytuacji materialnej, życiowej i rodzinnej pracownika. Nie jest prawidłowe, przyznanie świadczeń o takiej samej wartości wszystkim zatrudnionym pracownikom. Zastosowanie tej zasady w przypadku spotkania integracyjnego może być w praktyce niemożliwe do realizacji.
W sytuacji gdy nie będą łącznie spełnione wszystkie przesłanki, o których mowa w przepisach art. 21 ust. 1 pkt 67 u.p.d.o.f., nie będzie możliwe skorzystanie ze zwolnienia, o którym mowa w tym przepisie.
Wątpliwości będą do momentu aż linia orzecznictwa nie będzie jednolita, dlatego w takiej sytuacji dobrym rozwiązaniem może być wystąpienie o wydanie interpretacji ogólnej, która może będzie krokiem do zapewnienia jednolitego stosowania przepisów.
Barbara Tomaszewska
