Nieprzewidziane okoliczności

Pracodawca może odwołać pracownika z urlopu tylko wtedy, gdy jego obecności w zakładzie pracy wymagają okoliczności nieprzewidziane w chwili rozpoczynania urlopu (art. 167 § 1 k.p.). Oznacza to, że przed podjęciem decyzji w tej sprawie pracodawca musi ustalić, czy wystąpiły łącznie dwa warunki:

- zaistniały okoliczności, których nie można było przewidzieć w chwili rozpoczęcia przez pracownika urlopu; jeżeli miało to miejsce bezpośrednio przed rozpoczęciem przez pracownika urlopu, to należało przesunąć termin urlopu na podstawie art. 164 § 2 k.p.,

- powrót pracownika do pracy jest konieczny dla zapewnienia prawidłowego toku procesu pracy, np. pracownik posiada specjalistyczne kwalifikacje niezbędne do usunięcia poważnej awarii, konieczne jest odbycie nieplanowanej podróży służbowej, przeprowadzana jest niespodziewana kontrola dotycząca spraw prowadzonych przez pracownika, lub za które pracownik odpowiada. (...)

Zobacz także: Wakacje, czyli czas na urlop wypoczynkowy

Obowiązki pracownika

Pracownik musi podporządkować się decyzji pracodawcy, nawet jeżeli uważa, że jego powrót do pracy nie jest konieczny, ponieważ pozostali współpracownicy czy pracodawca są w stanie poradzić sobie z sytuacją kryzysową. Pracownik zobowiązany jest stosować się do poleceń przełożonych oraz dbać o dobro zakładu pracy i chronić jego mienie (art. 100 § 1 i § 2 pkt 4 k.p.). Jeżeli więc zdaniem pracodawcy powinien ze względu na zaistniałą sytuację przerwać urlop i stawić się w zakładzie pracy, to pracodawca ma obowiązek niezwłocznie przerwać urlop i zgłosić się do pracy.

Ważne

Jeżeli pracownik odmówił wcześniejszego powrotu z urlopu, pracodawca może zastosować wobec niego przewidziane w przepisach prawa pracy konsekwencje. Może nałożyć na pracownika najsurowszą karę porządkową – karę pieniężną (art. 108 § 2 k.p.), ponieważ takie zachowanie pracownika można zakwalifikować, jako opuszczenie pracy bez usprawiedliwienia.

W pewnych sytuacjach odmowę przerwania urlopu pracodawca może uznać nawet za ciężkie naruszenie podstawowych obowiązków pracowniczych i rozwiązać z pracownikiem umowę bez wypowiedzenia z jego winy na podstawie art. 52 § 1 pkt 1 k.p. (zwolnienie w trybie natychmiastowym nazywane też zwolnieniem dyscyplinarnym). Wszelkie spory dotyczące zasadności odwołania z urlopu oraz rozwiązania stosunku pracy w następstwie odmowy przerwania urlopu rozstrzyga sąd pracy.

Odwołanie z urlopu jest podobne do przesunięcia urlopu pracownikowi z powodu szczególnych potrzeb pracodawcy (art. 164 § 2 k.p.).

Sprawdź jak nie popełnić błędu proceduralnego w przypadku odwołania pracownika z urlopu>>>

Pracownik, który stawił się do pracy po odwołaniu go z urlopu nie podlega ochronie przed wypowiedzeniem, która przysługuje mu w czasie urlopu (art. 41 k.p.). Zostaje przerwany urlop, a więc ewentualne wypowiedzenie nie zostaje dokonane w czasie jego trwania. Jeżeli jednak pracodawca odwołałby pracownika z urlopu po to, aby mu wręczyć wypowiedzenie to, zgodnie ze stanowiskiem jakie przyjął SN w uchwale z dnia 9 listopada 1967 r. (sygn. akt. III PZP 22/66, OSNCP 1967, z. 6 s. 11), należy uznać to za sprzeczne z zasadami współżycia społecznego.

Kodeks pracy nie reguluje sytuacji, gdy pracownik odwołany z urlopu wykonał swoje zadanie będące przyczyną odwołania i wrócił na urlop, a pracodawca ponownie odwołał go z urlopu. Nie znaczy to jednak, że taki przypadek nie może mieć miejsca.

Pracodawca powiadamiając pracownika o konieczności przerwania urlopu powinien wskazać termin powrotu do pracy. (...)

Ocena słuszności odwołania

Pracodawca powinien za pomocą obiektywnych kryteriów ocenić, czy zaistniałe w zakładzie pracy okoliczności rzeczywiście uzasadniają odwołanie pracownika z urlopu. Prawo do corocznego płatnego urlopu wypoczynkowego, w tym nieprzerwanego przynajmniej 14-dniowego odpoczynku, jest jednym z podstawowych praw pracownika. Ponadto powiadamiając pracownika o swojej decyzji powinien wskazać mu przyczynę odwołania z urlopu. (...)

Zwrot kosztów odwołania

Pracodawca ma obowiązek pokryć koszty poniesione przez pracownika, pozostające w bezpośrednim związku z odwołaniem go z urlopu (art. 167 § 2 k.p.).

Nowy termin urlopu

Termin urlopu, w zależności od zasad przyjętych u danego pracodawcy, określany jest w planie urlopów lub w drodze indywidualnego porozumienia z pracownikiem. W przypadku odwołania pracownika z urlopu jego pozostałą część może on wykorzystać bezpośrednio po wykonaniu obowiązków, z powodu których został odwołany lub w terminie późniejszym.

Więcej o odwołaniu pracownika z urlopu znjadziesz w Serwisie Prawa Pracy i Ubezpieczeń Społecznych.