Zgodnie z wymogami oświadczenia rządowego z dnia 16 stycznia 2009 r. w sprawie wejścia w życie zmian do załączników A i B Umowy europejskiej dotyczącej międzynarodowego przewozu drogowego towarów niebezpiecznych (ADR), sporządzonej w Genewie dnia 30 września 1957 r. (tekst jedn.: Dz. U. z 2009 r. Nr 27, poz. 162) – dalej umowa ADR, uczestnicy przewozu towarów niebezpiecznych powinni przedsięwziąć odpowiednie środki bezpieczeństwa w celu zapobieżenia szkodom i urazom oraz, jeżeli to konieczne, w celu zminimalizowania ich skutków.
Nadawca towarów niebezpiecznych jest zobowiązany dostarczyć do przewozu tylko takie przesyłki, które spełniają wymagania ADR. Powinien on w szczególności:
1. upewnić się, że towary niebezpieczne są sklasyfikowane i dopuszczone do przewozu zgodnie z ADR;
2. zaopatrzyć kierowcę w informacje i dane oraz, jeżeli to konieczne, w wymagane dokumenty przewozowe oraz dokumenty towarzyszące (zezwolenia, dopuszczenia, powiadomienia, świadectwa itd.);
3. używać wyłącznie opakowań, dużych opakowań i dużych pojemników do przewozu luzem (DPPL) oraz cystern, które są dopuszczone i odpowiednie do przewozu danych materiałów oraz posiadają oznakowanie wymagane przez ADR;
4. stosować się do wymagań dotyczących sposobów nadania i ograniczeń wysyłkowych;
5. zapewnić, aby nawet prężne i nieodgazowane cysterny lub prężne nie oczyszczone pojazdy i duże lub małe kontenery były odpowiednio oznakowane i posiadały wymagane nalepki ostrzegawcze, a prężne nie oczyszczone cysterny były tak samo zamknięte i szczelne jak w stanie ładownym.
Przewoźnik powinien w szczególności:
1. upewnić się, że towary niebezpieczne przeznaczone do przewozu są dopuszczone do przewozu zgodnie z ADR;
2. upewnić się, że w jednostce transportowej znajduje się wymagana dokumentacja;
3. sprawdzić wzrokowo, czy pojazdy i ładunek nie mają oczywistych wad, wycieków lub pęknięć, braków w wyposażeniu, itp.;
4. upewnić się, że nie upłynął termin następnego badania dla pojazdów-cystern, pojazdów-baterii, cystern-stałych, cystern odejmowalnych, cystern przenośnych, kontenerów-cystern i MEGC;
5. sprawdzić, czy pojazdy nie są nadmiernie załadowane;
6. upewnić się, że na pojazdach umieszczone zostało wymagane oznakowanie i nalepki ostrzegawcze;
7. upewnić się, że w pojeździe znajduje się wyposażenie wymagane w pisemnych instrukcjach dla kierowcy.
Odbiorca ma obowiązek nie opóźniać przyjęcia towarów bez istotnych powodów oraz sprawdzić po rozładunku, czy zostały spełnione należące do niego wymagania ADR.
Powinien on w szczególności:
1. dokonać, w przypadkach wskazanych w ADR, wymaganego oczyszczenia i odkażenia pojazdów i kontenerów;
2. zapewnić, aby kontenery, które zostały całkowicie rozładowane, oczyszczone i odkażone, nie posiadały oznakowania stosowanego w czasie transportu.
Oprócz tego – co bardzo ważne – osoby, których obowiązki dotyczą przewozu drogowego towarów niebezpiecznych powinny zostać przeszkolone w zakresie wymagań związanych z takim przewozem, stosownie do odpowiedzialności i obowiązków tych osób.
Dodatkowo należy pamiętać, że przedsiębiorca oraz inny podmiot wykonujący przewóz towarów niebezpiecznych lub związany z tym przewozem załadunek lub rozładunek jest obowiązany prowadzić nadzór wewnętrzny nad tymi czynnościami i w tym celu wyznaczyć, na swój koszt, doradcę do spraw bezpieczeństwa w transporcie towarów niebezpiecznych – zgodnie z ustawą z dnia 28 października 2002 r. o przewozie drogowym towarów niebezpiecznych (Dz. U. Nr 199, poz. 1671 z późn. zm.). Brak wyznaczenia doradcy do spraw bezpieczeństwa w transporcie towarów niebezpiecznych przez przedsiębiorcę lub inny podmiot wykonujący przewóz towarów niebezpiecznych lub związany z nim załadunek lub rozładunek podlega karze grzywny 5000 zł.
Kolejnym obowiązkiem przedsiębiorcy oraz innego podmiotu wykonującego przewóz towarów niebezpiecznych jest sporządzanie rocznego sprawozdania z działalności w zakresie przewozu towarów niebezpiecznych oraz czynności z tym związanych (tj. rozładunku, załadunku), które należy następnie przesłać właściwemu wojewodzie w terminie do dnia 31 stycznia każdego roku następującego po roku, którego dotyczy sprawozdanie.
Należy pamiętać, że wymóg zatrudnienia doradcy ADR oraz sporządzenia rocznego sprawozdania, o którym mowa powyżej dotyczy przewozu drogowego towarów niebezpiecznych lub związanego z tym przewozem załadunek lub rozładunek tych towarów każdorazowo w ilościach, dla których umowa ADR wymaga odpowiedniego oznakowania pojazdu.