System poleceń pracowniczych - dlaczego warto?

Skuteczne i wydajne procesy rekrutacji są niezwykle ważną częścią biznesu. W ostatnim czasie pracodawcy nie mogą znaleźć pracowników spełniających ich oczekiwania, nie dziwi zatem rosnąca popularność systemów poleceń pracowniczych, do których przekonuje się i które wdraża coraz większa liczba organizacji.

Dostosowanie strategii firmy do zmieniających się jak kalejdoskopie warunków rynkowych powinno zaczynać się od zmian w rekrutacji. Dzisiejszy rynek coraz bardziej, zwłaszcza tam, gdzie niezbędni są specjaliści, musi nadążać za szeregiem zmian.

 [-DOKUMENT_HTML-]

Polecenie bywa nadal, choć coraz rzadziej,  kojarzone z nepotyzmem, nieuzasadnioną merytorycznie protekcją czy  tzw. "kolesiostwem". Dlaczego nadal trzeba przełamywać takie stereotypy, wyjaśnia Iwona Bobrowska-Budny, Partner biznesowy z zakresu zarządzania kapitałem ludzkim, doradca merytoryczny i wykładowca Akademii Leona Koźmińskiego: „Niestety cały czas świat polityki, który jest głośny medialnie, oraz niektóre gałęzie gospodarki dostarczają nam realnych przykładów "poleceń", które są w opinii społecznej nieetyczne - czyli oparte nie na merytoryce, kompetencjach i predyspozycjach ale tylko i wyłącznie na "relacjach" - hasło "znamy się" wydaje się w tych kręgach wystarczające, aby wierzyć, że kolega "da sobie jakoś radę". I ten wyraz "jakoś" rzutuje na nasze społeczne postrzeganie polecenia kogoś znajomego do pracy jako kumoterstwa z negatywnymi skutkami w długofalowej pracy”.

Pomimo tych negatywnych skojarzeń wyniki ogólnopolskich badań "Bilans Kapitału Ludzkiego"  potwierdzają, że w 2014 r. rekrutując, dwie trzecie pracodawców wykorzystywało w tym celu polecenia rodziny bądź znajomych. Rekomendacje są najczęściej wykorzystywaną metodą poszukiwania pracowników w każdym z pięciu realizowanych rokrocznie badań BKL. Dyrektorzy działów personalnych są świadomi zarówno korzyści, jak również wyzwań związanych z myśleniem o programach poleceń. „Z mojego doświadczenia wynika, że ludzie nie polecają rodzin. Osoby rekomendowane to najczęściej znajomi ze studiów czy poprzedniej pracy, o których doświadczeniu, kompetencjach i oczekiwaniach nasi pracownicy wiedzą na tyle, aby stwierdzić, że dana osoba idealnie pasuje do naszej organizacji. Ludzie chcą pracować w gronie osób, które cenią i do których maja zaufanie poparte wcześniejszym doświadczeniem. W Avon istnieje formalny program poleceń pracowniczych. Bonus rekrutacyjny w wysokości 1000 zł brutto wypłacamy w przypadku, jeśli polecana osoba z sukcesem zakończy okres próbny. Polecać mogą wszyscy pracownicy do poziomu menadżera włącznie (z wyłączeniem Dyrektorów, zespołu HR i osób zaangażowanych w proces rekrutacji). Zaoszczędzone w ten sposób środki przenieśliśmy do budżetu szkoleniowego” – wskazuje Anna Krasnodębska–Piontek, HR Director na Europę Centralną w Avon. „Rzeczywiście zatrudnianie osób z rodziny to nadal tzw. obszar wrażliwy. Oracle bardzo pilnuje jasnych zasad w takich sytuacjach, wśród których są m.in. brak raportowania do osoby z rodziny, dbanie, by członkowie rodziny mogli niezależnie rozwijać własne kariery”- dodaje Beata Wróblewska-Mazurkiewicz - Dyrektor HR na Polskę i Region Europy Środ., Afryki i Środ. Wschodu w ORACLE.

Dlaczego programy poleceń pracowniczych są tak skuteczne?

Rosnąca popularność programów poleceń wynika z ich opłacalności. Już w pierwszym roku funkcjonowania programów firmy bardzo konkretnie potrafią wskazać wielkości kwot, które udało się im zaoszczędzić. Optymalne dopasowanie pracownika do firmy lub zespołu to jedno z największych wyzwań rekrutacji. Zwłaszcza na polskim rynku, który - jak wynika z badania BKL - jest rynkiem niedopasowania. W 2015 r. wskaźnik niedopasowania, jako przeszkodę w rekrutacji, wskazało aż 80% respondentów, to rodzi naturalne konsekwencje szukania nowych dróg pozyskania właściwego pracownika.

Według dostępnych statystyk, pracownicy z polecenia są grupą jakościowo najbardziej dostosowaną do danej kultury organizacyjnej. Wyniki badania ekspertów rekrutacyjnych Jobvite wskazują, że 60% rekruterów uważa, iż program poleceń wspiera rekrutację osób, które współdzielą wartości organizacji i mają odpowiednie kompetencje.

Według Jobvite Index z 2014 r. 60% rekruterów uważa, że stosowanie programów referencyjnych w rekrutacji jest źródłem znalezienia najlepszych kandydatów.  Prawie 50% osób zatrudnionych z polecenia po trzech latach nadal pracuje w danym przedsiębiorstwie. Dla porównania, jedynie 14% osób z ogłoszeń o pracę w ciągu pierwszych trzech lat nie odchodziło z firmy.

Pozytywne opinie aktualnych pracowników firmy mają ogromne znaczenie dla wizerunku pracodawcy. Jeśli dodatkowo zachęcimy ich do udziału w referencyjnych programach rekrutacyjnych, ich rekomendacje najprawdopodobniej, prócz głównego celu, czyli wzbudzenia zainteresowania potencjalnych kandydatów, wpłyną pozytywnie na wizerunek firmy jako dobrego pracodawcy. Wszak nie zachęcalibyśmy znajomego do pracy w firmie, w której my, jako pracownicy, czujemy się źle i mamy o niej złą opinię. 

Wykorzystywanie programów referencyjnych najprawdopodobniej będzie coraz popularniejsze w Polsce, ponieważ odpowiednio zaprojektowany program poleceń jest bardzo efektywnym narzędziem rekrutacji i pozwala na znaczne obniżenie kosztów procesu pozyskiwania odpowiednich kandydatów. Wyzwanie, przed którym staniemy, będzie dotyczyło sposobów stałego angażowania pracowników w rekrutacyjne działania organizacji. Istotne będą także kwestie związanych z polityką nagradzania za polecenia. Czy będą to gratyfikacje finansowe, czy może innego rodzaju benefity oraz jak określać ich poziom w odniesieniu do etapu zatrudnienia nowego pracownika i czasu jego pozostania w firmie  - to pytania, na które odpowiedzi będą musiały szukać działy HR.