Zagadnienie prawne przedstawione przez trzech sędziów Sądu Najwyższego powiększonemu składowi sprowadzało się do tego, że wojskowi, którzy uzyskali prawo do świadczenia przed reformą z 1999 roku i pracowali w cywilu, opłacając składki na ZUS tracą je, nic z tego na starość nie mając. A młodszym żołnierzom zawodowym pozwala się na branie dwóch emerytur.
Czytaj również: Sąd: Była funkcjonariuszka zwróci odprawę, bo została powołana do wojska>>
To pytanie prawne Sądowi Najwyższemu zadał Sąd Apelacyjny we Wrocławiu, który rozpoznawał apelację Piotra O. z Legnicy.
Problem konstytucyjny
- Jest to uniwersalny problem; ile emerytur może pobierać żołnierz zawodowy - powiedział na wstępie rozprawy jeszcze we wrześniu br. sędzia Zbigniew Korzeniowski. - Jest zasada, że pobiera się jedną emeryturę. Na ile tę zasadę można przełamać wykładnią prokonstytucyjną? Czy nie doprowadzi to do zachwiania norm? - pytał.
Wnioskodawca - żołnierz zawodowy urodzony w 1951 roku wypracował tzw. "czystą" emeryturę wojskową, gdyż miał staż tylko pracując dla wojska. Po reformie i pracy w cywilu złożył wniosek o przyznanie drugiej emerytury z ZUS, a ZUS mu odmówił. Wobec tego zaskarżył tę decyzję do sądu pracy. Sąd Okręgowy oddalił powództwo, choć pozytywnie ocenił korzystny dla żołnierzy wyrok Sądu Najwyższego z 24 stycznia 2019 r. ( sygn. akt. I UK 426/17).
Sądownictwo powszechne rozmaicie interpretuje ten wyrok.
Korzystny wyrok SN z 2019 r.
Jak zaznaczył SN w wyroku sprzed dwóch lat - artykuł 2 ustawy emerytalnej umożliwia emerytowanym żołnierzom zawodowym i funkcjonariuszom służb mundurowych nabycie prawa do emerytury z powszechnego systemu emerytalnego, po spełnieniu jego ustawowych przesłanek.
SN orzekł, że niezależnie od daty przyjęcia do służby (i niezależnie od rodzaju emerytury) emeryt wojskowy nie może mieć uwzględnionego okresu służby wojskowej w emeryturze z powszechnego systemu emerytalnego. W tym zakresie sytuacja żołnierzy przyjętych do służby po raz pierwszy po dniu 1 stycznia 1999 r. i przed tym dniem ukształtowana jest jednakowo.
"Cywilne" okresy stażu
Inaczej natomiast rzecz się przedstawia w aspekcie wpływu "cywilnych" okresów stażu emerytalnego na prawo i wysokość świadczeń wojskowych. Do wysługi emerytalnej żołnierza, który pozostawał w służbie przed dniem 2 stycznia 1999 r., zalicza się (z urzędu) posiadane przed przyjęciem do służby okresy składkowe i nieskładkowe w rozumieniu ustawy emerytalnej ( w związku z art. 15 ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy zawodowych). Okresy te uwzględnia się w ten sposób, że emerytura wojskowa wzrasta o 2,6% podstawy wymiaru za nie więcej niż 3 lata okresów składkowych poprzedzających służbę (a o 1,3% za każdy następny rok i 0,7% za każdy rok okresów nieskładkowych poprzedzających służbę).
Tak ustalona emerytura podlega (na wniosek) zwiększeniu - w wyniku doliczenia okresów przypadających po zwolnieniu ze służby - o 1,3% podstawy wymiaru za każdy rok zatrudnienia przed dniem 1 stycznia 1999 r. w wymiarze czasu pracy nie niższym niż połowa pełnego wymiaru czasu pracy oraz za każdy rok okresów opłacania składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe po dniu 31 grudnia 1998 r. lub za okres nieopłacania składek z powodu przekroczenia w trakcie roku kalendarzowego kwoty rocznej podstawy wymiaru składek na te ubezpieczenia - pod warunkiem, że emerytura ta wynosi mniej niż 75% podstawy jej wymiaru i emeryt ukończył 50/55 lat życia .
Sąd Najwyższy w Izbie Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w odpowiedzi na przedstawione zagadnienie podjął uchwałę, zgodnie z którą ubezpieczonemu, który pozostawał w zawodowej służbie wojskowej przed dniem 2 stycznia 1999 r. i pobiera emeryturę wojskową wynoszącą 75% podstawy jej wymiaru obliczoną bez uwzględnienia okresów składkowych i nieskładkowych, z tytułu których jest uprawniony również do emerytury z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, wypłaca się jedno z tych świadczeń - wyższe lub wybrane przez niego (art. 95 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych).
A zatem SN przyjął wariant mniej korzystny dla wojskowych, którzy po przejściu na emeryturę opłacali składki Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.
Sygnatura akt II UZP 5/21, uchwała z 15 grudnia 2021 r.
Cena promocyjna: 59.25 zł
Cena regularna: 79 zł
Najniższa cena w ostatnich 30 dniach: 0 zł 
