Urzędnik służby cywilnej, niezadowolony z oceny okresowej, może się od niej odwołać do sądu rejonowego. Przesądził o tym Sąd Najwyższy uznając, że nie jest to sprawa o świadczenie niemajątkowe, bo pozytywna ocena przekłada się na awans, i co za tym idzie – większe pieniądze.

Spór wszczęła pracownica urzędu skarbowego w Poznaniu, którą nie usatysfakcjonowała ocena dokonana przez pracodawcę. Zgodnie z ustawą o służbie cywilnej, odwołała się do sądu pracy. Pozew złożyła do sądu okręgowego, bo uznała, że ten będzie właściwy ze względu na fakt, iż ocena ma charakter niemajątkowy. A zgodnie z art. 17 k.p.c. właściwym dla takich roszczeń jest sąd okręgowy. Artykuł 83 ust. 5 ustawy o służbie cywilnej stanowi natomiast, że odwołania od ocen okresowych kieruje się do sądu pracy. Jest to określenie nieścisłe i niekompatybilne z ustawą o ustroju sądów powszechnych, bo od 28 marca 2012 r. ustawa ta nie wymienia takiego sądu. Obecnie zamiast sądów pracy działają wydziały pracy w sądach rejonowych i okręgowych.

Jednak sąd okręgowy przekazał sprawę do sądu rejonowego, co pracownica zaskarżyła. Argumentowała, że nierzetelna ocena jej pracy przez pracodawcę naruszyła jej dobra osobiste i ma to dla niej wymiar prestiżowy, niemajątkowy.

Ze względu na niejednolite orzecznictwo w tej materii sąd odwoławczy skierował pytanie prawne do Sądu Najwyższego. Uzasadniał, że sądy różnie przyjmowały: że właściwy do rozpatrzenia takiej sprawy może być zarówno sąd rejonowy, jak i okręgowy. Zgodnie zaś z art. 379 pkt 6 k.p.c. rozpatrzenie przez sąd rejonowy sprawy należącej do właściwości sądu okręgowego skutkuje nieważnością postępowania. Gdy jest odwrotnie – takiego skutku już nie ma. A wszystko przez ów art. 83 ust. 5 ustawy o służbie cywilnej, który wspomina o sądzie pracy. Sąd miał też wątpliwości co do charakteru odwołania się od oceny okresowej: czy jest to roszczenie o charakterze majątkowym, czy niemajątkowym. Zgodnie bowiem z art. 16 k.p.c. sądy rejonowe rozpoznają wszystkie sprawy z wyjątkiem tych, dla których właściwy jest sąd okręgowy. Natomiast zgodnie z art. 17 k.p.c. sądy okręgowe rozpatrują m.in. sprawy o prawa niemajątkowe, m.in. o ochronę dóbr osobistych.

Sąd Najwyższy w uchwale z 18 listopada 2014 r. stwierdził, że do rozpoznania odwołania członka korpusu służby cywilnej wniesionego od oceny okresowej właściwy jest sąd rejonowy.A to dlatego, że taka ocena ma charakter majątkowy, bo przekłada się na awans dobrze ocenianego pracownika. Lub też odwrotnie - utratę pracy w razie dwóch negatywnych ocen. Wykładania systemowa i funkcjonalna przemawia jednak za tym, by takie sprawy traktować analogicznie do spraw dotyczących kar porządkowych, świadectw pracy. Wówczas zgodnie z art. 461 § 11 k.p.c. do ich rozpatrzenia właściwy będzie sąd rejonowy bez względu na wartość przedmiotu sporu.

sygnatura akt: II PZP 2/14

Agnieszka Rosa