W sprawie, której dotyczyło to rozstrzygnięcie inspektor pracy nakazał zmianę organizacyjnego podporządkowania służby bhp poprzez przypisanie jej bezpośrednio organowi zarządzającemu spółki będącej pracodawcą (a nie – jak dotychczas – dyrektorowi Departamentu Spraw Pracowniczych). W uzasadnieniu decyzji podkreślono, że zgodnie z niebudzącym wątpliwości interpretacyjnych przepisem § 1 ust. 5 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 2 września 1997 r. w sprawie służby bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz. U. Nr 109, poz. 704 z późn. zm.) – dalej r.b.h.p. służba bhp podlega bezpośrednio pracodawcy. U pracodawcy będącego jednostką organizacyjną służba bhp podlega bezpośrednio osobie zarządzającej tą jednostką lub osobie wchodzącej w skład organu zarządzającego, upoważnionej przez ten organ do sprawowania nadzoru w sprawach z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy.
Z konstrukcji cytowanego przepisu wynika, że przepisy wewnętrzne spółki nie mogą wprowadzać regulacji, za sprawą której służba bhp podlegałaby osobie niewchodzącej w skład organu zarządzającego. W przeciwnym wypadku pracodawca byłby pozbawiony odpowiedniego wsparcia w dziedzinie bhp i nie mógłby właściwie wypełniać nakazów, zaleceń oraz decyzji administracyjnych organów kontroli i nadzoru.
Stanowisko to podzielił Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie, który oddalił skargę na decyzję Okręgowego Inspektora Pracy. W uzasadnieniu wyroku wskazano, że w zakresie przedmiotowym kontrolnej działalności Państwowej Inspekcji Pracy mieści się problematyka utworzenia i funkcjonowania służby bhp.
Podkreślono też, iż wolą ustawodawcy – wyrażoną właśnie w § 1 ust. 5 r.b.h.p. – jest organizacyjne podporządkowanie służby bhp pracodawcy. Wiąże się to z doniosłą rolą, jaką służba ta pełni w zakładzie pracy. Jej uprawnienia kontrolne oraz obowiązek informowania o bieżących zagrożeniach oraz aktualnym stanie bhp mogą być skutecznie i efektywnie realizowane wyłącznie w sytuacji, gdy służba bhp nie jest podległa, a co za tym idzie zależna, od kierownictwa średniego szczebla. Inaczej nie może być bowiem mowy o bezpośrednim przekazywaniu informacji i niezwłocznym, natychmiastowym podejmowaniu rozstrzygnięć w zakresie ochrony zdrowia i życia pracowników, niejednokrotnie związanych z zaangażowaniem znacznych środków finansowych.
Argumentację tę zaaprobował Naczelny Sąd Administracyjny, oddalając skargę kasacyjną pracodawcy od wyroku warszawskiego WSA. Sędziowie NSA przyjęli, iż nakaz inspektora pracy w przedmiocie podporządkowania służby bhp bezpośrednio członkowi zarządu ds. zasobów ludzkich nie wykracza poza granice upoważnień Państwowej Inspekcji Pracy, gdyż dotyczy usunięcia zagrożeń dla życia i zdrowia zatrudnionych. Jak zauważyli, przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy obejmują nie tylko regulacje wprost odnoszące się zadań pracodawcy w zakresie zapewnienia bezpieczeństwa środowiska pracy, ale także regulacje kształtujące taką jego organizację wewnętrzną, by zadania te mogły być bez przeszkód realizowane - a jeśli chodzi o większe jednostki organizacyjne - także odpowiednio kontrolowane.
W uzasadnieniu powtórzono również, że organizacyjne podporządkowanie struktur bezpieczeństwa i higieny może być wyznacznikiem prawidłowego realizowania przez pracodawcę obowiązków w zakresie bhp. W rozważanym stanie faktycznym, by zadośćuczynić wymaganiu § 1 ust. 5 r.b.h.p. służba bhp powinna zostać podporządkowana bezpośrednio jednemu z członków wieloosobowego zarządu.
Przepisy bhp mogą kształtować wewnętrzną organizację pracodawcy
Przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy obejmują nie tylko regulacje wprost odnoszące się zadań pracodawcy w zakresie zapewnienia bezpieczeństwa środowiska pracy, lecz także regulacje kształtujące taką jego organizację wewnętrzną, by zadania te mogły być bez przeszkód realizowane stwierdził Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 9 listopada 2011 r., I OSK 529/11.