1. Obowiązki w zakresie szkolenia z wymagań ADR
Dział 8.2.3 umowy ADR mówi o szkoleniu osób innych niż kierowcy posiadający zaświadczenie zgodnie z umową ADR, zaangażowanych w przewóz drogowy towarów niebezpiecznych. Zaświadczenie zgodnie z umową ADR jest wymagane dla kierowców przewożących towary niebezpieczne pojazdami w ilościach wymagających oznakowania pojazdu tablicami barwy pomarańczowej.
Osoby, których obowiązki dotyczą przewozu drogowego towarów niebezpiecznych, powinny zostać przeszkolone w zakresie wymagań związanych z takim przewozem, stosownie do odpowiedzialności i obowiązków tych osób. Wymaganie to dotyczy osób takich jak pracownicy zatrudnieni przez przewoźnika lub nadawcę, pracownicy dokonujący załadunku lub rozładunku towarów niebezpiecznych, pracownicy firm spedycyjnych lub wysyłkowych oraz kierowcy inni niż posiadający zaświadczenie z ADR, zaangażowani w przewóz drogowy towarów niebezpiecznych.
Przepis art. 19 ust. 1 u.p.d.t.n. wskazuje, że osoby, inne niż kierowcy zobowiązani do posiadania zaświadczenia ADR, zatrudnione przy przewozie towarów niebezpiecznych lub czynnościach związanych z tym przewozem, w tym przy załadunku lub rozładunku, powinny zostać przeszkolone przez przedsiębiorcę lub na jego koszt w zakresie odpowiednim do odpowiedzialności i obowiązków tych osób. Szkolenie ma na celu zaznajomienie pracowników z bezpiecznymi sposobami postępowania z towarami niebezpiecznymi oraz procedurami ratowniczymi. Szkolenie powinno zawierać następujące elementy:
1. szkolenie ogólne – pracownicy powinni być zaznajomieni z wymaganiami ogólnymi, zawartymi w przepisach o przewozie towarów niebezpiecznych,
2. szkolenie stanowiskowe – pracownicy powinni przejść szczegółowy instruktaż, ściśle odpowiadający ich odpowiedzialności i obowiązkom, w zakresie przepisów o przewozie towarów niebezpiecznych,
3. szkolenie z zakresu bezpieczeństwa – pracownicy powinni być zapoznani z zagrożeniami stwarzanymi przez towary niebezpieczne, a także uzyskać niezbędne informacje dotyczące postępowania powypadkowego oraz zasad udzielania pierwszej pomocy.
Szkolenia powinny być okresowo powtarzane i uzupełniane w celu uwzględnienia zmian w przepisach lub rozszerzenia zakresu obowiązków pracownika. Dokumentacja z przeprowadzonych szkoleń powinna być przechowywana przez pracodawcę i pracownika.

2. Rodzaje transportu w zakresie ADR
W transporcie towarów niebezpiecznych występują trzy rodzaje transportu:
1. Przewóz w cysternach.
2. Przewóz towarów luzem.
3. Przewóz w sztukach przesyłki.
Do przewozu w cysternach (stałych, odejmowalnych, kontenerach-cysternach, pojazdach-bateriach) dopuszczone są tylko niektóre gazy, ciecze, substancje stałe sproszkowane lub granulowane. Chodzi o przewóz przy użyciu tzw. dużych zbiorników transportowych (cysterna stała > 1000 l, odejmowalna > 450 l).
Przewóz towarów luzem dotyczy przewozu bez opakowania, bezpośrednio w skrzyni ładunkowej pojazdu. Przewóz w sztukach przesyłki dotyczy przewozu w opakowaniach transportowych (bębny, skrzynie, butle, kanistry, naczynia, pojemniki) lub bez opakowań (akumulatory).
Rodzajem przewozu, który umożliwia zastosowanie wyłączeń z przepisów umowy ADR jest przewóz w sztukach przesyłki, co wiąże się często także z brakiem oznakowania pojazdu.

3. Podstawowe definicje ADR
Duże opakowanie LP - opakowanie składające się z opakowania zewnętrznego, zawierającego przedmioty lub opakowania wewnętrzne, które jest wykonane w sposób umożliwiający manipulację zmechanizowaną, przekracza 400 kg masy netto lub 450 litrów pojemności, lecz ma objętość nie większą niż 3 m3.
Grupa pakowania - grupa, do której dla celów pakowania można zaliczyć materiały niebezpieczne odpowiednio do stopnia zagrożenia, jakie one stwarzają. Znaczenie grup pakowania:
I grupa pakowania: materiały stwarzające duże zagrożenie,
II grupa pakowania: materiały stwarzające średnie zagrożenie,
III grupa pakowania: materiały stwarzające małe zagrożenie.
Jednostka transportowa - pojazd samochodowy bez przyczepy lub zespół pojazdów, składający się z pojazdu samochodowego i dołączonej do niego przyczepy.
Kontener - urządzenie transportowe /nadwozie zdejmowane lub podobna konstrukcja/:
 o trwałym charakterze, wystarczająco wytrzymałe, aby nadawało się do wielokrotnego użycia, o specjalnej konstrukcji, ułatwiającej przewóz towarów za pomocą jednego lub kilku środków transportu, bez ich przeładunku;
 zawierające elementy ułatwiające mocowanie i manipulowanie, zwłaszcza przy jego przeładunku z jednego środka transportu na drugi;
 zbudowane w sposób pozwalający na łatwy załadunek i rozładunek towarów.
Opakowanie - pojemnik oraz inne elementy konstrukcyjne lub materiały potrzebne do utrzymania funkcji ochronnej tego pojemnika wobec jego zawartości.
Opakowanie awaryjne - opakowanie specjalne, w którym przewozi się uszkodzone, wadliwe lub nieszczelne sztuki przesyłki, albo towary niebezpieczne, które rozsypały się lub wyciekły, i które są przewożone w celu ich odzyskania lub utylizacji.
Opakowanie kombinowane - zastosowane do celów przewozowych opakowanie, składające się z jednego lub kilku opakowań wewnętrznych umieszczonych w opakowaniu zewnętrznym.
Opakowanie metalowe lekkie - opakowanie metalowe o przekroju kołowym, eliptycznym, prostokątnym lub wielokątnym (również stożkowe) oraz opakowanie z kołpakiem stożkowym lub opakowanie w postaci wiadra, o grubości ścianki mniejszej niż 0,5 mm (np. z blachy stalowej ocynkowanej), o dnie płaskim lub wypukłym, wyposażone w jeden lub kilka otworów i nieobjęte definicjami dla bębnów i kanistrów.
Opakowanie pośrednie - opakowanie umieszczone pomiędzy opakowaniem wewnętrznym lub przedmiotem a opakowaniem zewnętrznym.
Opakowanie wewnętrzne - opakowanie, które podczas przewozu wymaga zastosowania opakowania zewnętrznego.
Opakowanie zbiorcze - opakowanie użyte przez jednego nadawcę w celu umieszczenia w nim jednej lub więcej sztuk przesyłki, zgrupowanych w jednostkę łatwiejszą do manipulowania i układania podczas przewozu. Przykładami opakowań zbiorczych są:
a) taca ładunkowa, taka jak paleta, na której umieszczono kilka sztuk przesyłki lub spiętrzono je i zabezpieczono za pomocą folii rozciągliwych, termokurczliwych lub taśm, albo w inny odpowiedni sposób lub
b) zewnętrzne opakowanie ochronne, takie jak skrzynia lub klatka.
Opakowanie zewnętrzne - zabezpieczenie zewnętrzne opakowania złożonego lub kombinowanego, wraz z materiałami chłonnymi, materiałami wypełniającymi i wszelkimi innymi elementami niezbędnymi do utrzymania i ochrony naczyń wewnętrznych lub opakowań wewnętrznych.
Sztuka przesyłki - końcowy produkt operacji pakowania, składający się z opakowania lub dużego opakowania wraz z jego zawartością, które są przygotowane do wysyłki. Określenie to obejmuje naczynia do gazów, jak również przedmioty, które ze względu na swój rozmiar, masę lub kształt mogą być przewożone bez opakowania, albo w pakietach, klatkach lub w urządzeniach do przenoszenia. Określenie to nie obejmuje nieopakowanych towarów przewożonych luzem w kontenerach lub pojazdach oraz towarów przewożonych w cysternach.

4. Oznakowanie pojazdu (jednostki transportowej)
Tablice na jednostkach transportowych są wymagane do oznakowania pojazdów przewożących materiały niebezpieczne luzem lub w cysternach oraz w sztukach przesyłki, jeżeli ilość przekracza wartość podaną w umowie ADR jako LQ lub wartość podaną w pkt 1.1.3.6 umowy ADR (kategoria transportowa).
Jednostki transportowe przewożące towary niebezpieczne powinny być oznakowane tablicami barwy pomarańczowej (bez dodatkowych numerów).

Przewóz drogowy materiałów niebezpiecznych

Tablice barwy pomarańczowej bez dodatkowych numerów dotyczą oznakowania pojazdów przewożących materiały niebezpieczne w sztukach przesyłki. Jednostka transportowa, tzn. pojazd samochodowy bez przyczepy lub zespół pojazdów składający się z pojazdu samochodowego i przyczepy (naczepy), przewożąca towary niebezpieczne w sztukach przesyłki, powinna być oznakowana z przodu i z tyłu prostokątnymi tablicami barwy pomarańczowej.
Pojazdy przewożące materiały niebezpieczne w cysternach lub luzem powinny zawierać dodatkowo tablice z numerami rozpoznawczymi towaru niebezpiecznego (góra tablicy) oraz zagrożenia (dół tablicy).

Przewóz drogowy materiałów niebezpiecznych

Oznaczenie u góry tablicy oznacza numer rozpoznawczy zagrożenia – 33 (materiał ma dominujące właściwości palne). Oznaczenie u dołu tablicy oznacza numer UN przewożonego materiału (UN 1203 (PALIWO SILNIKOWE (BENZYNY)). Numer rozpoznawczy zagrożenia składa się z dwóch lub trzech cyfr np. 223 lub 33. Znaczenie numerów rozpoznawczych zagrożeń:
2 - emisja gazu spowodowana ciśnieniem lub reakcją chemiczną,
3 - zapalność materiałów ciekłych i gazów lub materiał ciekły samonagrzewający się,
4 - zapalność materiałów stałych lub materiał stały samonagrzewający się,
5 - działanie utleniające (wzmagające palenie),
6 - działanie trujące lub zakaźne,
7 - działanie promieniotwórcze,
8 - działanie żrące,
9 - zagrożenie samorzutną i gwałtowną reakcją.

5. Klasy towarów niebezpiecznych
W umowie ADR wyróżniono 13 klas towarów niebezpiecznych:
Klasa 1 Materiały i przedmioty wybuchowe.
Klasa 2 Gazy.
Klasa 3 Materiały ciekłe zapalne.
Klasa 4.1 Materiały stałe zapalne, materiały samoreaktywne i materiały wybuchowe stałe odczulone.
Klasa 4.2 Materiały samozapalne.
Klasa 4.3 Materiały wytwarzające w zetknięciu z wodą gazy palne.
Klasa 5.1 Materiały utleniające.
Klasa 5.2 Nadtlenki organiczne.
Klasa 6.1 Materiały trujące.
Klasa 6.2 Materiały zakaźne.
Klasa 7 Materiały promieniotwórcze.
Klasa 8 Materiały żrące.
Klasa 9 Różne materiały i przedmioty.