Propozycja rozszerzenia kręgu osób, za które budżet państwa opłaci składki w Sejmie

W dniu 4 grudnia 2012 r. w Sejmie skierowano do I czytania w komisjach rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw, który dotyczy objęcia obowiązkowym ubezpieczeniem emerytalnym, a w stosunku do części beneficjentów także rentowym i zdrowotnym osób sprawujących osobistą opiekę nad dzieckiem, które w związku z tym zawiesiły wykonywanie pozarolniczej działalności gospodarczej, zaprzestały wykonywania pracy na podstawie umów cywilnoprawnych albo są duchownymi bądź rolnikami.

Projektowana nowelizacja ustawy zawiera propozycję zmiany zasad w zakresie podlegania ubezpieczeniom społecznym w okresie przerwy w aktywności zawodowej, w związku z wychowywaniem dziecka. Zgodnie z aktualnie istniejącymi regulacjami, co do zasady tylko pracownik ma prawo do podlegania ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym w okresie przerwy w wykonywaniu zatrudnienia, w związku ze sprawowaniem opieki nad dzieckiem. Odnosząc się do innych ubezpieczonych, należy wskazać, że zarówno osoby prowadzące działalność gospodarczą na własny rachunek, jak i zleceniobiorcy nie mogą w obecnym stanie prawnym korzystać z urlopu wychowawczego, gdyż jest to prawo przysługujące jedynie pracownikom, tj. osobom zatrudnionym w ramach stosunku pracy. Realizując cele polityki prorodzinnej i kierując się potrzebą zadbania o wysokość przyszłych świadczeń osób wychowujących dzieci, projektodawca uznał za właściwe rozszerzenie kręgu osób, za które budżet państwa opłacałby składki w związku ze sprawowaniem opieki nad dzieckiem. Składki te, tak jak w przypadku osób przebywających na urlopach wychowawczych, finansować ma w całości budżet państwa za pośrednictwem ZUS. W przypadku osób, które mają co najmniej półroczny staż ubezpieczeniowy bezpośrednio przed okresem sprawowania opieki nad dzieckiem, projekt przewiduje, że budżet państwa będzie finansował składki na ubezpieczenia emerytalne, rentowe i zdrowotne. Natomiast w przypadku osób dotychczas nieubezpieczonych, bądź których staż ubezpieczeniowy bezpośrednio przed zaistnieniem faktu sprawowania opieki nad dzieckiem jest krótszy niż 6 miesięcy, ustawa przewiduje, że budżet państwa będzie finansował składki na ubezpieczenia emerytalne. W art. 1 pkt 2 (w dodawanym art. 6a ustawy o s.u.s.) projektowanej regulacji wskazano grupy osób i określono zasady, na jakich mogłyby podlegać ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym w związku ze sprawowaniem opieki nad dzieckiem. W regulacji przyjęto – dla celów opłacania składek – założenia analogiczne do zawartych w Kodeksie pracy, tj. wymóg co najmniej 6-miesięcznego stażu ubezpieczeniowego, wiek dziecka do 4 i odpowiednio 18 lat oraz długość urlopu wychowawczego odpowiednio do 3 i 6 lat. Przyjęto, że ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym w związku z opieką nad dzieckiem podlegałyby osoby z co najmniej 6-miesięcznym stażem ubezpieczeniowym, które zaprzestałyby w okresie sprawowania opieki prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej lub ją zawiesiły albo zaprzestałyby wykonywania pracy na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia albo współpracy przy prowadzeniu działalności lub wykonywaniu zlecenia. Za okres ubezpieczenia uznaje się okres opłacania składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe. Uprawnienie do objęcia ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi w związku z opieką nad dzieckiem przysługiwałoby również osobie duchownej. Podstawowym warunkiem objęcia ubezpieczeniem w związku ze sprawowaniem opieki jest brak innego tytułu do ubezpieczenia. Dodatkowo warunkiem skorzystania z ubezpieczenia w okresie wychowywania dziecka będzie złożenie stosownego oświadczenia do ZUS zawierającego m.in. datę rozpoczęcia (nie wcześniejszą, niż data złożenia wniosku) i datę zakończenia okresu wychowywania objętego ubezpieczeniem wraz ze skróconym odpisem aktu urodzenia dziecka. Zgodnie z projektowaną regulacją zmianie ulega bazowa podstawa wymiaru składek dla osób przebywających na urlopach wychowawczych, z ustalanej na podstawie przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w poprzednim kwartale na ustalaną na podstawie prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego.

W art. 2 pkt 2 projektowanej ustawy (dodawane art. 16a–16c w ustawie z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników) wskazano, że za rolnika lub domownika podlegającego ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu, w związku z osobistym sprawowaniem opieki nad dzieckiem w wieku odpowiednio do lat 4 lub 18, i w okresie do 3 i odpowiednio do 6 lat, składka na to ubezpieczenie finansowana będzie z dotacji budżetu państwa do Funduszu Emerytalno-Rentowego przeznaczonej na te składki od dnia zgłoszenia przez rolnika wniosku wraz z oświadczeniem o sprawowaniu przez te osoby osobistej opieki nad dzieckiem. Składka miesięczna za te osoby ma wynosić 10% emerytury podstawowej.

Projektuje się, że ustawa wejdzie w życie z dniem 1 września 2013 r., z wyjątkiem przepisów dotyczących podstawy wymiaru składek na dobrowolne ubezpieczenie chorobowe, których wejście w życie planowane jest na dzień 1 stycznia 2014 r.

Źródło: www.sejm.gov.pl