Pracodawca ma obowiązek chronić pracowników przed promieniowaniem jonizującym, występującym w środowisku pracy. W odniesieniu do służby zdrowia chodzi w szczególności chodzi o pracowników obsługujących:
1) zestawy rentgenowskie, tzn. aparaty lub zestawy aparatury składającej się z urządzeń przeznaczonych do wytwarzania i wykorzystywania promieniowania rentgenowskiego, w których źródłem promieniowania jonizującego jest lampa rentgenowska;
2) ambulanse rentgenowskie, czyli pojazdy z zainstalowanym zestawem rentgenowskim wykorzystywanym do celów medycznych;
3) pracownie rentgenowskie, którymi są pomieszczenia lub zespoły pomieszczeń, przeznaczonych do wykonywania medycznych procedur radiologicznych z wykorzystaniem promieniowania rentgenowskiego lub gabinety rentgenowskie – tj. pomieszczenia pracowni rentgenowskich, w których zainstalowane są na stałe lampy rentgenowskie.
Zobacz także: Bezpieczeństwo i higiena pracy na stanowiskach pracy, na których użytkowane są źródła promieniowania jonizującego>>
Konstrukcja ścian, stropów, okien i drzwi, zainstalowane urządzenia ochronne oraz system pracy w pracowni rentgenowskiej powinny zabezpieczać osoby pracujące w gabinecie rentgenowskim przed otrzymaniem w ciągu roku dawki przekraczającej 6 milisiwertów (mSv), a w pomieszczeniach pracowni rentgenowskiej poza gabinetem rentgenowskim przed otrzymaniem w ciągu roku polowy tej dawki (3 mSv). Osoby pracujące w pomieszczeniach poza pracownią rentgenowską, a także osoby z ogółu ludności przebywające w sąsiedztwie, powinny być zabezpieczone przed otrzymaniem w ciągu roku dawki przekraczającej 0,5 mSv.
Warunki bezpiecznej pracy ze źródłami promieniowania jonizującego określa rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 12 lipca 2006 r. w sprawie szczegółowych warunków bezpiecznej pracy ze źródłami promieniowania jonizującego (Dz. U. Nr 140, poz. 994) – dalej r.b.p.p.j. Pracodawca jest obowiązany opracować, wdrożyć, utrzymywać i doskonalić “Program bezpieczeństwa jądrowego i ochrony radiologicznej w pracowni rentgenowskiej (gabinecie rentgenowskim)”. Program powinien być zgodny z wytycznymi zawartymi w załączniku nr 2 do r.b.p.p.j
Zobacz także: Czy pracownik może jednocześnie wykonywać pracę w narażeniu na promieniowanie jonizujące i leki cytostatyczne?>>
@page_break@
Pracodawca w placówce ochrony zdrowia powinien zapewnić, by prowadzona polityka jakości w zakresie ochrony radiologicznej była odpowiednia do rodzaju i zakresu prowadzonej działalności związanej ze stosowaniem promieniowania jonizującego, spełniała wymagania obowiązujących przepisów w zakresie ochrony radiologicznej, a ponadto była znana i rozumiana w komórkach organizacyjnych bezpośrednio prowadzących działalność związaną z narażeniem na promieniowanie jonizujące oraz analizowana pod względem jej skuteczności. Może się bowiem dojść do medycznego wypadku radiologicznego, czyli niezamierzonego wydarzenia (np. błąd w obsłudze urządzenia radiologicznego, awaria urządzenia radiologicznego lub przerwa w jego działaniu), a także innego nieszczęśliwego zdarzenia, którego konsekwencje nie mogą być pominięte z punktu widzenia ochrony radiologicznej pacjenta.
Zobacz także: W razie awarii aparatu terapeutycznego należy niezwłocznie przerwać napromienianie pacjenta>>
Pracodawca ma obowiązek ustalić częstotliwość przeglądów programu ochrony radiologicznej w celu zapewnienia jego stałej przydatności, adekwatności i skuteczności, następnie wyznaczyć osobę odpowiedzialną za nadzór nad wdrożeniem i utrzymaniem programu i procedur ochrony radiologicznej oraz ustalić jej podległość i uprawnienia wynikające z powierzonej odpowiedzialności.
Zobacz także: Instruktaż stanowiskowy z zakresu BHP dla pracownika na stanowisku, na którym występuje promieniowanie jonizujące>>
Bezpieczeństwo pracy ze źródłami promieniowania jonizującego wymaga przestrzegania zasady ograniczenia narażenia przez skracanie czasu narażenia, zwiększanie odległości od źródła promieniowania jonizującego, ograniczanie pola tego promieniowania i eliminowanie skażeń promieniotwórczych. Powinno to być realizowane przez stosowanie wyposażenia i sprzętu zgodnie z ich przeznaczeniem oraz zaleceniami producenta, stosowanie środków ochrony indywidualnej, dopuszczanie do pracy na poszczególnych stanowiskach pracy osób przeszkolonych i posiadających uprawnienia wymagane do pracy na tych stanowiskach oraz stałą kontrolę stosowanych procedur oraz bieżącą kontrolę i konserwację eksploatowanych urządzeń.
Osoby biorące udział w pracach prowadzonych w pracowni, w której jest stosowane promieniowanie jonizujące powinny być wyposażone w środki ochrony indywidualnej właściwe dla prowadzonych prac, a w przypadkach szczególnych, gdy prace prowadzone w pracowni mogą spowodować przekroczenie limitu użytkowego dawki (ogranicznika dawki) ustalonego w zezwoleniu powinny być stosowane akustyczne, indywidualne sygnalizatory promieniowania jonizującego.
Więcej na ten temat w Serwisie BHP.