Pytanie pochodzi z publikacji Serwisu BHP

Społeczna inspekcja pracy , której organizację określa ustawa z dnia 24 czerwca 1983 r. o społecznej inspekcji pracy (Dz. U. Nr 35, poz. 163 z późn. zm.) – u.s.i.p. jest służbą społeczną pełnioną przez pracowników, mającą na celu zapewnienie przez zakład pracy bezpiecznych i higienicznych warunków pracy oraz ochronę uprawnień pracowniczych, określonych w przepisach prawa pracy. Służba ta powinna reprezentować interesy i chronić wszystkich pracowników danego zakładu pracy, niezależnie od ich przynależności do organizacji związkowych działających na terenie zakładu, choć jest kierowana przez zakładowe organizacje związkowe (art. 2 u.s.i.p.).

Wybory SIP

Niezwykle istotną kwestią jest, że wybory SIP należą do autonomicznych, wyłącznych uprawnień zakładowych organizacji związkowych. Ważność wyborów społecznego inspektora pracy nie podlega żadnej zewnętrznej kontroli (np. sądowej), zaś pracownik wybrany na społecznego inspektora pracy nie ma żadnej, a w szczególności biernej legitymacji procesowej (wybór jego osoby nie może być poddawany w wątpliwość przez żaden organ ani gremium; dotyczy to również pracodawcy) w sprawie o ustalenie nieważności jego wyboru na społecznego inspektora pracy, o czym wypowiadał się już kilkukrotnie Sąd Najwyższy (m.in. wyrok SN z dnia 3 sierpnia 2006 r., II PK 339/05, OSNP 2007, nr 15-16, poz. 218, czy postanowienie SN z dnia 7 grudnia 2011 r., II PK 79/11, Lex nr 1163327).
Tak więc pracodawca nie ma prawa ani powoływać, ani odwoływać społecznego inspektora pracy, bowiem funkcja ta podlega wyłącznie zakładowym organizacjom związkowym.

Zobacz także: Czy społecznym inspektorem pracy może zostać osoba zajmująca stanowisko bezpośrednio podległe kierownikowi zakładu pracy?>>

W przypadku, gdy pracownik pełniący funkcję społecznego inspektora pracy rozwiązuje stosunek pracy (np. przechodzi na emeryturę), z mocy prawa przestaje być społecznym inspektorem pracy w danym zakładzie pracy (art. 7 ust. 3 u.s.i.p.). Funkcję tę może pełnić wyłącznie osoba będąca pracownikiem danego zakładu pracy, a ponadto niezajmująca stanowiska kierowniczego bezpośrednio podległego pracodawcy (art. 5 u.s.i.p.).
W powyższej sytuacji pracodawca nie musi podejmować żadnych działań, natomiast zgodnie z art. 7 ust. 4 u.s.i.p., zakładowe organizacje związkowe mogą skorzystać z prawa do zorganizowania wyborów nowego społecznego inspektora pracy.

Zobacz także: Społeczna inspekcja pracy – konieczność czy relikt przeszłości?>>

Więcej na ten temat w Serwisie BHP.