Opłata produktowa

Jednym z wyzwań, przed jakimi stają wspłczesne gospodarki, jest stale rosnąca ilość rżnego rodzaju odpadw. Poprzez odzysk oraz recykling stają się one surowcami wtrnymi nadającymi się do ponownego wykorzystania. Ustawodawca stara się rżnymi sposobami zachęcić społeczeństwo, w tym przedsiębiorcw, do selektywnego zbierania i pźniejszego wykorzystania odpadw. Na przedsiębiorcw nakładane są rżnego rodzaju opłaty produktowe, jeżeli nie osiągną ustalonego poziomu odzysku bądź recyklingu odpadw określonego rodzaju. Opłaty produktowe, mające w istocie charakter szczeglnych danin publicznych, przewidziane są w przepisach kilku ustaw dotyczących rżnego rodzaju odpadw.

1. Opłata produktowa dotycząca opakowań

Pierwsza z opłat produktowych (historycznie najstarsza) dotyczy odpadów opakowaniowych. Jest ona uregulowana przepisami ustawy z dnia 11 maja 2001 r. o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej i opłacie depozytowej (tekst jedn.: Dz. U. z 2007 r. Nr 90, poz. 607 z późn. zm.) – dalej u.o.p.z.g.
Wspomniana ustawa nie odnosi się do wszystkich przedsiębiorców, lecz tylko do niektórych z nich. Przepisami ustawy o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej i opłacie depozytowej objęci są przedsiębiorcy:
wprowadzający na terytorium kraju produkty w opakowaniach, których rodzaje określa załącznik nr 1 do ustawy o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej i opłacie depozytowej;
wprowadzający na terytorium kraju produkty wymienione w załącznikach nr 2 i 3 do ustawy o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej i opłacie depozytowej, w tym także, gdy produkty te stanowią części składowe lub przynależności towarów wprowadzanych na terytorium kraju;
pakujący produkty wytworzone przez innego przedsiębiorcę i wprowadzający je na rynek krajowy; w przypadku gdy produkt lub produkt w opakowaniu jest wprowadzany na rynek krajowy przez przedsiębiorcę niebędącego wytwórcą produktu lub produktu w opakowaniu, który zlecił wytworzenie tego produktu lub produktu w opakowaniu oraz którego oznaczenie (znak towarowy) zostało umieszczone na produkcie lub produkcie w opakowaniu, obowiązki określone w ustawie obciążają tego przedsiębiorcę.

Jednym z obowiązków przedsiębiorców wprowadzanych ustawą o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej i opłacie depozytowej jest zapewnienie określonego poziomu odzysku i recyklingu w każdym roku kalendarzowym. Rozliczenie wykonania tego obowiązku następuje na koniec roku kalendarzowego. Jeśli przedsiębiorca nie wykonał (czy to samodzielnie, czy to za pośrednictwem organizacji odzysku) obowiązku zapewnienia odpowiedniego poziomu odzysku i recyklingu odpadów opakowaniowych i poużytkowych, wówczas jest obowiązany do wpłacania opłaty produktowej obliczanej oddzielnie w przypadku nieosiągnięcia wymaganego poziomu:

1. odzysku,
2. recyklingu.

Co do zasady opłata produktowa jest obliczana jako iloczyn stawki opłaty (dla danego odpadu) oraz różnicy pomiędzy wymaganym a osiągniętym poziomem odzysku (recyklingu), która to różnica przeliczana jest na wielkość wyrażoną w masie albo ilości produktów lub opakowań.