Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Częstochowie decyzją z 15 czerwca 2016 r. przyznał Teresie B. prawo do emerytury od dnia 1 maja 2016 r., tj. ustalając jej wysokość na kwotę 1.657,43 zł. Jednak zawiesił jej wypłatę, ponieważ jest ona świadczeniem mniej korzystnym od pobieranego dotychczas.
Odliczenie pobranych emerytur
Przy ustaleniu wysokości świadczenia, ZUS odliczył kwotę emerytur dotychczas pobranych, czyli 195 tys. 340 zł.
W odwołaniu od tej decyzji ubezpieczona zarzuciła, że organ rentowy w żaden sposób - także przez komunikaty na oficjalnej stronie internetowej ZUS -nie informował swoich świadczeniobiorców o treści ustawy z 11 maja 2012 r. przed jej wejściem w życie i w ten sposób nie stworzył okazji emerytom urodzonym w roku 1952, aby wniosek o przyznanie emerytury złożyli przed końcem 2012 r., bez konieczności jej uszczuplenia.
Sąd Okręgowy w Częstochowie 4 stycznia 2017 r., zmienił zaskarżoną decyzję i przyznał Teresie B. prawo do emerytury od 1 maja 2016 r. na podstawie art. 25 ustawy o FUS w brzmieniu obowiązującym w dniu 25 września 2012 r., tj. bez pomniejszenia emerytury.
Sąd ustalił, że Terasa B., urodzona we wrześniu 1952 r., :
- prawo do wcześniejszej emerytury nabyła od 1 grudnia 2007 r. - na mocy decyzji z 27 grudnia 2007 r.
- wypłata świadczenia została podjęta od 1 stycznia 2008 r.
- wysokość tego świadczenia ustalona na dzień 1 września 2016 r. wyniosła 2.395,77 zł brutto.
- 12 maja 2016 r. ubezpieczona wniosła o przyznanie jej prawa do emerytury z powszechnego wieku emerytalnego.
- wysokość emerytury ustalona na podstawie art. 25 przy uwzględnieniu ust. 1b, tj. przy pomniejszeniu o sumę pobranych emerytur w łącznej kwocie 195.346,93 zł, wyniosła 1.657,43 zł, czyli jest niższa od świadczenia dotychczas wypłacanego.
Sąd wskazał, że przepis art. 25 ust. 1b ustawy o FUS został do niej wprowadzony ustawą z 11 maja 2012 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z FUS oraz niektórych innych ustaw, a jego skutkiem jest zróżnicowanie wysokości świadczeń w zależności od daty urodzenia.
Według tego przepisu jeżeli ubezpieczony pobrał emeryturę częściową lub emeryturę na podstawie m.in Karty Nauczyciela, podstawę obliczenia emerytury pomostowej, pomniejsza się o kwotę stanowiącą sumę kwot pobranych emerytur w wysokości przed odliczeniem zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych i składki na ubezpieczenie zdrowotne.
Pomniejszenie - nie dla skarżącej
Sąd pierwszej instancji uznał, że przepis nie może mieć zastosowania do ubezpieczonej, która jako osoba urodzona w roku 1952 powszechny wiek emerytalny uzyskała w roku 2012, a zatem przed wejściem w życie wskazanej nowelizacji. W konsekwencji bez znaczenia jest data, w której złożyła wniosek o przyznanie świadczenia.
Sąd Apelacyjny 6 lipca 2017 r., oddalił apelację organu rentowego umorzył postępowanie apelacyjne w zakresie apelacji ubezpieczonej i umorzył postępowanie zażaleniowe.
Zdaniem Sądu drugiej instancji, Sąd Okręgowy prawidłowo ustalił bezsporny w istocie stan faktyczny, a wyciągnięte wnioski są zgodne z obowiązującym stanem prawnym.
Uchwała 7 sędziów SN
Sprawa trafiła do Sądu Najwyższego w wyniku skargi kasacyjnej ZUS, a skład 3 sędziów powziął wątpliwość, która przedstawił składowi 7 sędziów: Czy art. 25 ust. 1b ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych ma zastosowanie do urodzonej w 1952 r. ubezpieczonej?
Sąd Najwyższy podjął uchwałę, według której art. 25 ust. 1b ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych ma zastosowanie do urodzonej w 1952 r. ubezpieczonej, która od 2008 r. pobierała wcześniejszą emeryturę, warunki uprawniające do przyznania emerytury z powszechnego wieku emerytalnego spełniła w 2012 r., a wniosek o przyznanie jej prawa do emerytury z powszechnego wieku emerytalnego złożyła w 2016 r.
Na koszt innych ubezpieczonych?
Jak uzasadniała uchwałę sędzia Romualda Spyt, Trybunał Konstytucyjny 6 marca 2019 r., który uznał za niekonstytucyjny wspomniany przepis odnosił się do ubezpieczonych urodzonych w 1953 r. Ale też rozpatrywał zagadnienie w sprawie urodzonych w 1952 r. i umorzył sprawę.
Trybunał przyjął, że wysokość świadczenia wchodzi w zakres praw nabytych in abstracto ( co do wieku i stażu), ale w konkretnej sprawie ma priorytet konstytucyjna zasada sprawiedliwości społecznej. To znaczy - inni ubezpieczeni nie mogą ponosić kosztów uprzywilejowania pewnej grupy zawodowej - dodał SN.
Sygnatura akt III UZP 5/19, uchwała 7 sędziów Izby Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z 28 listopada 2019 r.
Cena promocyjna: 143.2 zł
Cena regularna: 179 zł
Najniższa cena w ostatnich 30 dniach: zł
