Bez względu na to, czy zamierzamy wybudować całkiem nowy zakład pracy, czy chodzi tylko o rozbudowę dotychczasowego, dokumenty jakie należy przygotować muszą uwzględniać wymagania bezpieczeństwa i higieny pracy dla przyszłych pracowników, a także wymagania bezpieczeństwa podczas realizacji inwestycji. Wymagania te, zostały zawarte w ustawie z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane (tekst jedn.: Dz. U. z 2006 r. Nr 156, poz. 1118 z późn. zm.).
Pracodawca ma obowiązek zapewniać, aby budowa lub przebudowa obiektu budowlanego, w którym będą pomieszczenia pracy, była wykonywana na podstawie projektów uwzględniających wymagania bezpieczeństwa i higieny pracy, pozytywnie zaopiniowanych przez uprawnionych rzeczoznawców ds. bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ds. sanitarnohigienicznych. Obiekt budowlany, w którym znajdują się pomieszczenia pracy, powinien spełniać wymagania dotyczące bezpieczeństwa i higieny pracy.
Zgodnie z ustawą Prawo budowlane, obiekt budowlany wraz ze związanymi z nim urządzeniami powinien być, biorąc pod uwagę przewidywany okres jego użytkowania, tak zaprojektowany i wybudowany, by zapewniał w szczególności bezpieczeństwo konstrukcji i użytkowania oraz bezpieczeństwo pożarowe, odpowiednie warunki higieniczne i zdrowotne, w tym chronił przed hałasem i drganiami, zapewniał odpowiednie warunki użytkowe, w tym cieplne oraz zaopatrzenie w wodę i energię elektryczną, warunki bezpieczeństwa i higieny pracy oraz warunki bezpieczeństwa i ochrony zdrowia osób przebywających na terenie budowy.
Obiekt budowlany, w którym znajdują się pomieszczenia pracy, powinien spełniać wymagania dotyczące bezpieczeństwa i higieny pracy. Dokumentacja architektoniczno-budowlana powinna zawierać akceptację zgodności rozwiązań z wymaganiami bezpieczeństwa i higieny pracy. Także przebudowa obiektu budowlanego, w którym znajdują się pomieszczenia pracy, powinna uwzględniać poprawę warunków bezpieczeństwa i higieny pracy.
Ponadto projekt powinien wykazać, że przyjęte w projekcie architektoniczno-budowlanym rozwiązania przestrzenne, funkcjonalne i techniczne ograniczają lub eliminują wpływ obiektu budowlanego na środowisko przyrodnicze, zdrowie ludzi i inne obiekty budowlane, zgodnie z wymaganiami określonymi w ustawie z dnia 27 kwietnia 2001 r. - Prawo ochrony środowiska (tekst jedn.: Dz. U. z 2008 r. Nr 25, poz. 150 z późn. zm.).
Dokumentacja architektoniczno-budowlana powinna zawierać akceptację zgodności rozwiązań z wymaganiami bhp. Ocenę dokumentacji pod tym względem przeprowadza rzeczoznawca do spraw bezpieczeństwa i higieny pracy oraz rzeczoznawca ds. sanitarno-higienicznych. Rzeczoznawca ds. bhp w szczególności ma obowiązek sprawdzenia zgodności przyjętych rozwiązań z przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, wymaganiami ergonomii oraz z Polskimi Normami, a także, czy przyjęte rozwiązania likwidują bądź ograniczają zagrożenia, jakie może spowodować projektowany proces technologiczny. Rzeczoznawca powinien wziąć pod uwagę specyfikę, charakter i przeznaczenie obiektu budowlanego, a zwłaszcza warunki wynikające z części technologicznej projektu, w szczególności analizując rozwiązania mające wpływ na stan bezpieczeństwa i higieny pracy.
Podobnie jak w odniesieniu do wymagań bhp, dokumentacja związana z inwestycją musi uzyskać akceptację rzeczoznawcy ds. sanitarno-higienicznych, który ocenia dokumentację projektową w szczególności pod względem bezpieczeństwa procesów technologicznych oraz zgodności instalacji sanitarnych z wymaganiami sanitarno-higienicznymi. Rzeczoznawca ds. sanitarno-higienicznych uzgadnia dokumentację projektową kolejno w częściach: technologicznej, architektoniczno-budowlanej (w tym plan zagospodarowania terenu) oraz instalacji sanitarnych.
Rzeczoznawca może uzgadniać inne niż projekt budowlany fazy dokumentacji projektowej, jeżeli uzna to za niezbędne ze względów sanitarnych i zdrowotnych lub o takie uzgodnienie zwróci się jednostka projektowania, inwestor lub projektant.
Warto podkreślić, że jeżeli rzeczoznawca jest jednocześnie projektantem, to wówczas nie może opiniować projektów, których jest autorem. Podobnie rzeczoznawca, będący jednocześnie inspektorem pracy, nie może opiniować projektów, jeżeli dokonuje, zgodnie z przepisami prawa budowlanego, kontroli zgodności wykonania tych obiektów z projektem.
Instancją odwoławczą od opinii rzeczoznawcy jest właściwy okręgowy inspektor pracy. I jeżeli jednostka projektująca, projektant lub inwestor nie zgadza się z opinią wydaną przez rzeczoznawcę, może w terminie 14 dni od dnia otrzymania opinii, zwrócić się do okręgowego inspektora pracy, właściwego ze względu na lokalizację projektowanego obiektu budowlanego, o ocenę prawidłowości rozwiązań przyjętych w projekcie. Stanowisko okręgowego inspektora pracy jest ostateczne. Instancją odwoławczą od opinii rzeczoznawcy ds. sanitarno-higienicznych jest wojewódzki inspektor sanitarny, właściwy ze względu na lokalizację inwestycji.