Według załącznika nr 1 do rozporządzenia Ministra Infrastruktury i Rozwoju z dnia 10 lutego 2014 r. w sprawie świadectwa maszynisty (Dz. U. poz. 212) – dalej r.ś.m. niezbędną do uzyskania świadectwa maszynisty jest m.in. wiedza w zakresie znajomości pojazdu kolejowego (m.in. układów napędu, hamowania, zawieszenia, konstrukcji zbiorników paliwa), maksymalnej prędkości pociągu w odniesieniu do charakterystyk linii, postępowania w razie nieprzewidzianych zdarzeń, w tym procedur ewakuacji podróżnych.
Zgodnie z § 7 r.ś.m. proces szkolenia maszynistów jest realizowany na podstawie przyjętych u przewoźników kolejowych i zarządców infrastruktury systemów zarządzania kompetencjami opracowanych na podstawie rozporządzenia Komisji (UE) nr 1158/2010 z dnia 9 grudnia 2010 r. w sprawie wspólnej metody oceny bezpieczeństwa w odniesieniu do zgodności z wymogami dotyczącymi uzyskania kolejowych certyfikatów bezpieczeństwa (Dz. Urz. UE L 326 z 10.12.2010, str. 11) oraz rozporządzenia Komisji (UE) nr 1169/2010 z dnia 10 grudnia 2010 r. w sprawie wspólnej metody oceny bezpieczeństwa w odniesieniu do zgodności z wymogami dotyczącymi uzyskania kolejowych autoryzacji w zakresie bezpieczeństwa (Dz. Urz. UE L 327 z 11.12.2010, str. 13) i obejmuje w szczególności: 1) pouczenia okresowe; 2) pouczenia doraźne; 3) szkolenie przy użyciu symulatora pojazdu kolejowego.
Pouczenia okresowe przeprowadza się nie rzadziej niż trzy razy do roku, a minimalna roczna liczba godzin szkolenia w ramach pouczeń okresowych wynosi 24 (po 45 minut każda). Pouczenia doraźne są przeprowadzane na stanowisku pracy, a ich tematyka dotyczy czynności wykonywanych przez maszynistę na stanowisku pracy.
Szkolenie przy użyciu symulatora pojazdu kolejowego przeprowadza się nie rzadziej niż raz w roku w wymiarze 3 godzin. Powinno ono umożliwiać ocenę sposobu obsługi pojazdu kolejowego przez maszynistę, a także jego reakcji w sytuacjach standardowych i nadzwyczajnych, w różnych porach doby. Szkolenie powinno być przeprowadzane w sposób umożliwiający odtworzenie różnorodnych scenariuszy eksploatacyjnych, technicznych i pogodowych.
Załącznik nr 3 do r.ś.m. precyzuje program oraz czas trwania szkolenia kandydatów na maszynistów ubiegających się o uzyskanie świadectwa maszynisty. Obejmuje ono takie zagadnienia jak: budowa i obsługa pojazdu kolejowego, techniki prowadzenia, bezpieczeństwo ruchu kolejowego, przewóz towarów niebezpiecznych, dokumentacja prowadzona przez maszynistę
Omawiane rozporządzenie zacznie, co do zasady, obowiązywać 4 marca br. Było ono poprzedzone rozporządzeniem Ministra Infrastruktury z dnia 18 lutego 2011 r. w sprawie świadectwa maszynisty (Dz. U. Nr 66, poz. 347), które utraci moc obowiązywania z dniem wejścia w życie r.ś.m.