Rozporządzenie z 15.12.2017 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy w odlewniach metali (Dz.U. z 2018 r. poz. 48) zastąpi dotychczas obowiązujące rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 30 grudnia 1999 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy w odlewniach metali (Dz.U. z 2000 r. poz. 37).
Zmiany efektem kontroli
Nowa regulacja jest odpowiedzią na niejasność i nieadekwatność niektórych przepisów aktualnie obowiązującego rozporządzenia. Zmiany mają poprawić warunki pracy w kilkuset działających w Polsce odlewniach, w których pracuje blisko 24 tysiące osób. W Polsce aktualnie mamy 180 odlewni żeliwa, 36 odlewni staliwa oraz 240 odlewni metali nieżelaznych.
Uzasadnieniem dla potrzeby wszczęcia prac legislacyjnych były wnioski i sugestie Państwowej Inspekcji Pracy o charakterze kontrolno-prewencyjnym, ukierunkowane na nieustającą potrzebę podwyższania standardów bezpieczeństwa pracy w przemyśle odlewniczym.
Doprecyzowano i uzupełniono
W nowym akcie doprecyzowano m.in., że przy drzwiach do pomieszczeń produkcyjnych odlewni, w których temperatura powietrza dochodzi do 30°C w wyniku prowadzonego procesu technologicznego, instaluje się zasłony powietrzne lub inne urządzenia zapobiegające gwałtownemu dopływowi zimnego powietrza, szczególnie w okresie jesienno-zimowym. Poprzedni zapis nie podawał konkretnej temperatury, posługiwał się jedynie nieprecyzyjnym pojęciem "wysokiej temperatury" - teraz nie będzie już wątpliwości.
Podobnie uzupełniono regulację dot. materiału wsadowego do pieców odlewniczych. Porcje materiału wsadowego do kąpieli metalowej pieca dobiera się w taki sposób, aby nie stwarzały zagrożenia dla bezpośredniego otoczenia poprzez rozprysk stopionego metalu, a jego rodzaj oraz wielkość elementów dobiera się w taki sposób, aby zapobiec zawieszeniu się wsadu w piecu.
W nowym rozporządzeniu odstąpiono od wskazywania konkretnych wysokości składania w przypadku skrzynek układanych ręcznie lub układanych mechanicznie, jak to miało miejsce w poprzednio obowiązującym rozporządzeniu. Teraz uzależniono wysokość składowania skrzyń formierskich od wytycznych zawartych w stosownym dla wykonywanej czynności dokumencie, czyli instrukcji bezpieczeństwa i higieny pracy opracowanej na podstawie przepisów ogólnych bezpieczeństwa i higieny pracy, wydanych na podstawie art. 23715 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy, z uwzględnieniem cech składowanych jednostek formierskich i sposobu ich składowania.
Nowością jest określenie w § 20 kryteriów doboru właściwego materiału ogniotrwałego tworzącego strukturę wykładziny komory pieca, tygli i kadzi odlewniczych.
W § 26 ust. 2 rozporządzenia w miejsce siatki ochronnej, mającej stanowić zabezpieczenie okna kabiny suwnicy, zaproponowano zastosowanie innego środka ochronnego w formie specjalnego szkła bezodpryskowego odpornego na działanie odprysków roztopionego metalu i jednocześnie umożliwiającego pełne, niczym nieograniczone pole widzenia dla operatora suwnicy, albowiem ww. siatka ochronna pod wpływem rozprysków stopionego metalu ulega szybkiemu zaklejeniu, tym samym uniemożliwiając
pełną widoczność dla obsługującego suwnicę pracownika i w konsekwencji stwarzając potencjalne zagrożenia dla najbliższego środowiska pracy.
W § 31 nowego rozporządzenia rozszerzono listę środków ochrony indywidualnej pracowników Zgodnie z nowymi regulacjami, w przypadkach znacznej ekspozycji pracownika na promieniowanie cieplne, rozpryski stopionego metalu i płomienie, podczas wykonywania czynności w warunkach bezpośredniej bliskości stopionego metalu, stosuje się odpowiednie środki ochrony indywidualnej, takie jak:
1) odzież chroniącą przed czynnikami gorącymi i płomieniem, wykonaną z tkanin wełnianych, skóry, specjalnych syntetyków lub tkanin aluminizowanych zapewniających ochronę przed rozpryskami stopionego metalu i promieniowaniem cieplnym, dobraną do poziomu zagrożeń;
2) hełmy ochronne, zabezpieczające głowę przed:
a) uderzeniami o niebezpieczne elementy,
b) uderzeniami pochodzącymi od spadających obiektów,
c) rozpryskami stopionego metalu;
3) osłony twarzy chroniące przed bezpośrednimi rozpryskami stopionego metalu;
4) okulary ochronne z osłonkami bocznymi i odpowiednim filtrem chroniącym przed szkodliwym promieniowaniem podczerwonym;
5) ochraniacze goleni nóg lub getry ochraniające skórę przed przecięciem, iskrami i rozpryskami stopionego metalu;
6) odpowiednie obuwie ochronne, którego konstrukcja umożliwia jego łatwe zrzucenie w przypadku dostania się rozprysku stopionego metalu do jego wnętrza;
7) odpowiednie rękawice ochronne, wyposażone w długi mankiet ochraniający część przedramienia, całe przedramię lub ramię, zapewniające ochronę przed działaniem czynników gorących i płomienia, wykonane z materiałów termoodpornych, o których mowa w pkt 1.
Według autorów nowego rozporządzenia, efektem wprowadzenia nowej regulacji będzie zmniejszenie wypadkowości i potencjalnych zagrożeń w omawianym środowisku pracy, jak również stworzenie bardziej bezpiecznych warunków pracy.