Pytanie pochodzi z publikacji Serwisu BHP.
W świetle obowiązujących przepisów, w warunkach normalnej pracy niedopuszczalny jest transport inkubatora ważącego 150 kg przez dwie kobiety, gdyż kobieta może przewozić ciężar o wadze nieprzekraczającej 80 kg, a ciężaru tego nie sumuje się w przypadku zaangażowania w pracę więcej niż jednego pracownika. Podczas ratowania życia pacjenta obowiązują takie same normy dźwigania/przewożenia ciężarów, jak w trybie normalnej pracy, z tym że pracownik nie może powstrzymać się od jej wykonania.
Zobacz także: Czy pracodawca ma obowiązek informować o wykazie prac szkodliwych dla kobiet?>>
Normy dźwigania dla kobiet
Zgodnie z przepisami bhp kobiety nie powinny podnosić ciężarów o wadze przekraczającej 20 kg przy pracy dorywczej. Do uniesienia inkubatora w celu pokonania różnic w poziomach podłogi, należy – zgodnie z przepisami bhp – zaangażować co najmniej 3 mężczyzn. Przepisy bhp nie przewidują odrębnych norm podczas dźwigania zespołowego kobiet i mężczyzn, tak więc należy przyjąć, że łączny ciężar przedmiotu podnoszonego przez kobietę i mężczyznę nie powinien przekraczać 20 kg (maksymalna norma dźwigania przez kobiety przy pracy dorywczej).
Pracę szkodliwe dla kobiet
W myśl pkt I załącznika do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 10 września 1996 r. w sprawie wykazu prac szczególnie uciążliwych lub szkodliwych dla zdrowia kobiet (Dz. U. Nr 114, poz. 545 z późn. zm.) do prac wzbronionych kobietom zalicza się m.in.:
- 1) ręczne podnoszenie i przenoszenie ciężarów o masie przekraczającej:
- a) 12 kg - przy pracy stałej (lub 3 kg w przypadku kobiet w ciąży lub karmiących piersią),
- b) 20 kg - przy pracy dorywczej (lub 5 kg w przypadku kobiet w ciąży lub karmiących piersią).
- 2) przewożenie ciężarów o masie przekraczającej:
- a) 80 kg - przy przewożeniu na wózkach 2, 3 i 4-kołowych (lub 20 kg w przypadku kobiet w ciąży lub karmiących piersią).
Zobacz także: Nośność ręcznego wózka paletowego a bhp>>
Normy ręcznego przemieszczania określa rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 14 marca 2000 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy ręcznych pracach transportowych (Dz. U. Nr 26, poz. 313 z późn. zm.), zgodnie z którym mężczyzna może:
- 1) podnosić i przenosić ciężar o masie nieprzekraczającej:
- a) 30 kg - przy pracy stałej (na jednego pracownika),
- b) 50 kg - przy pracy dorywczej (na jednego pracownika),
- 2) przenosić przedmioty, których długość przekracza 4 m i masa 30 kg:
- a) 25 kg - przy pracy stałej (zespołowo na odległość nieprzekraczającą 25 m lub o masie nieprzekraczającej 500 kg),
- b) 42 kg - przy pracy dorywczej (zespołowo na odległość nieprzekraczającą 25 m lub o masie nieprzekraczającej 500 kg).
- 3) przewozić za pomocą wózka ciężar o masie nieprzekraczającej (łącznie z masą wózka):
- a) 350 kg - na wózku 2-kołowym (po terenie płaskim o twardej nawierzchni),
- b) 450 kg - na wózku 3- lub 4-kołowym (po terenie płaskim o twardej nawierzchni),
- c) 250 kg - na wózku 2-kołowym (po pochyleniach większych niż 5%),
- d) 350 kg - na wózku 3- lub 4-kołowym (po pochyleniach większych niż 5%).
Zobacz także: Lekarz w zaświadczeniu nie określi norm dźwigania w pracy>>
Zgodnie z powyższym ciężar o masie 150 kg, w normalnych warunkach pracy, może przewozić jedynie mężczyzna, gdyż przepisy nie przewidują, aby maksymalne normy przewożenia, jak również ręcznego podnoszenia (przenoszenia) ciężarów podlegały sumowaniu przy transporcie zespołowym wykonywanym przez kobiety. Jedynie w przypadku ręcznych prac transportowych wykonywanych przez mężczyzn ustawodawca przewidział zespołowe podnoszenie (przenoszenie) ciężarów.
W sytuacji zagrożenia życia
Odmienna sytuacja będzie miała miejsce w przypadku zagrożenia życia ludzkiego (np. dziecka przewożonego w inkubatorze). W takich przypadkach obowiązują takie same normy, jak podczas normalnej pracy, jednakże ustawodawca wyłączył w art. 210 § 5 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 z późn. zm.), możliwość odmówienia wykonania pracy przez pracownika, która jest niezgodna z przepisami i zasadami bhp. Tutaj ograniczeniem mogą być tylko jego możliwości fizyczne.
Zobacz także: Zmęczenie jako podstawowa prawidłowość fizjologiczna>>
Jak wiadomo, realia pracy w służbie zdrowia pozostają zupełnie odmienne od założeń zawartych w przepisach. 90% personelu medycznego (za wyjątkiem lekarzy) to właśnie kobiety, które nie mogą przecież odmówić pomocy pacjentowi o ograniczonej sprawności ruchowej. Do czasu wprowadzenia do naszego systemu opieki zdrowotnej zachodnich standardów (na każdym oddziale są wyznaczeni sanitariusze – mężczyźni, których zadaniem jest pomoc pielęgniarkom przy wszystkich pracach związanych obsługą pacjenta, a kobiety mają wręcz zakaz dźwigania), żaden pracodawca zakładu opieki zdrowotnej, nie będzie w stanie w 100% spełnić wymagań prawnych w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy przy ręcznych pracach transportowych.
Zobacz także: Ciężar o masie 55 kg mogą podnieść co najmniej dwie osoby na dystansie 25 m>>
Więcej na ten temat w Serwisie BHP.