Pracodawcy z sektora finansowego sprawdzą niekaralność pracowników

Podmioty z sektora finansowego będą mogły żądać od kandydatów do pracy i pracowników informacji, czy byli skazani prawomocnym wyrokiem sądu za określone przestępstwa. Zmiany wprowadza ustawa z dnia 12 kwietnia 2018 r. o zasadach pozyskiwania informacji o niekaralności osób ubiegających się o zatrudnienie i osób zatrudnionych w podmiotach sektora finansowego.

Ustawa, którą w poniedziałek podpisał prezydent, umożliwi pracodawcom świadczącym usługi na rynku finansowym, weryfikację osób zatrudnionych na stanowiskach związanych ze szczególną odpowiedzialnością oraz ubiegających się o zatrudnienie na takich stanowiskach, pod kątem ich karalności za niektóre kategorie przestępstw. W praktyce chodzi o lepszą ochronę interesów podmiotów sektora finansowego oraz ich klientów. Ustawa w art. 2 wylicza podmioty, które są uprawnione do żądania takich informacji. Lista jest długa, zawiera kilkadziesiąt punktów.

Kiedy pracodawca może żądać informacji o niekaralności

W obecnym stanie prawnym pracodawca może żądać informacji o niekaralności od osób ubiegających się o zatrudnienie tylko wówczas, gdy wymóg niekaralności wynika z odrębnych przepisów.

Podmiot sektora finansowego będzie mógł żądać informacji o niekaralności od osoby ubiegającej się o zatrudnienie albo zatrudnionej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na stanowisku związanym z:

• zarządzaniem mieniem tego podmiotu lub osób trzecich,
• dostępem do informacji prawnie chronionych,
• podejmowaniem decyzji obarczonych wysokim ryzykiem utraty mienia tego podmiotu lub osób trzecich lub wyrządzenia innej znacznej szkody temu podmiotowi lub osobom trzecim.

Informacja o niekaralności będzie mogła dotyczyć określonych w ustawie przestępstw.

Nowe przepisy obejmą nie tylko pracowników zatrudnionych na podstawie stosunku pracy, ale także na umowy o dzieło, umowy zlecenia, umowy o świadczenie usług, umowy agencyjne lub inne umowy o podobnym charakterze.

W przypadku osób już zatrudnionych pracodawca będzie mógł żądać informacji o niekaralności nie częściej niż raz na 12 miesięcy. Dodatkowo, uprawnienie to będzie przysługiwało w przypadku, gdy pracownik będzie przechodził na inne stanowisko, a jego nowe obowiązki będą wymagały zweryfikowania niekaralności. Możliwość sprawdzenia niekaralności pojawi się również w razie uzasadnionego podejrzenia, że pracownik został skazany za wymienione wyżej przestępstwo w trakcie zatrudnienia.

Oświadczenie dotyczące karalności lub zaświadczenie z KRK

Ustawa przewiduje, że informacja o niekaralności będzie miała formę oświadczenia. Pracodawca będzie mógł jednak żądać udokumentowania udzielonych informacji, przez przedłożenie informacji z Krajowego Rejestru Karnego. Koszty wydania zaświadczenia poniesie pracodawca - w praktyce będzie obowiązany do zwrotu opłaty za wydanie takiej informacji pracownikowi.

Za brak informacji grozi zwolnienie

Ustawa wyraźnie wskazuje, że nieudzielenie przez osobę ubiegającą się o zatrudnienie informacji o niekaralności lub jej nieudokumentowanie, a także udzielenie informacji potwierdzających skazanie prawomocnym wyrokiem za określone przestępstwo mogą stanowić przyczynę niezatrudnienia tej osoby lub niezawarcia innej umowy, na podstawie której świadczona ma być dana praca.

W przypadku osoby już zatrudnionej nieudzielenie lub nieudokumentowanie takiej informacji może stanowić przyczynę rozwiązania z tą osobą stosunku pracy za wypowiedzeniem lub rozwiązania z nią innej umowy.

Rekrutacje w toku na nowych zasadach

W ustawie przewidziano przepis przejściowy, który dotyczy rekrutacji w toku. Jeżeli w dniu wejścia ustawy w życie taka rekrutacja nie zostanie zakończona, to podmiot zatrudniający będzie mógł żądać od kandydata informacji o niekaralności.

Kiedy zmiany wejdą w życie

Ustawa czeka na publikację w Dzienniku Ustaw, a generalnie wejdzie w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia, z wyjątkiem kilku artykułów.