Głównym celem przygotowanej reformy jest zwiększenie liczby funkcjonariuszy, którzy będą obecni na służbie każdego dnia. Więcej funkcjonariuszy codziennie wykonujących obowiązki służbowe przyczyni się do jeszcze większego poczucia bezpieczeństwa obywateli.
Proponowana nowelizacja ma na celu m.in. ograniczenie absencji chorobowej funkcjonariuszy. Aktualnie wypłata 100 proc. uposażenia podczas choroby zachęca do nadużywania zwolnień lekarskich i traktowania ich jako dodatkowego urlopu. Tylko w 2011 roku w policji funkcjonariusze pozostawali na zwolnieniach lekarskich przez 2,2 mln dni, w tym 90 proc. zwolnień nie było spowodowanych chorobą lub wypadkiem pozostającym w związku ze służbą. Średnio codziennie 6 tysięcy policjantów przebywa na zwolnieniu chorobowym. W policji w 2011 roku z tytułu uposażeń w trakcie absencji chorobowej wypłacono 250 mln zł.
Funkcjonariusze oraz żołnierze, którzy przebywają na zwolnieniu lekarskim m.in. z powodu wypadków podczas służby i chorób zawodowych, wypadków w drodze do służby lub ze służby będą otrzymywali 100 proc. uposażenia. Całość uposażenia podczas zwolnienia chorobowego dostaną także mundurowi, których niezdolność do służby powstała podczas misji i działań ratowniczych poza granicami kraju.
Reforma zakłada przybliżenie przepisów dotyczących formacji mundurowych do regulacji obowiązujących w systemie powszechnym, przy zachowaniu pewnych różnic wynikających ze specyfiki służby funkcjonariuszy i żołnierzy. Oszczędności uzyskane wskutek wprowadzenia reformy zostaną przeznaczone na nagrody dla pełniących służbę.
Ministerstwo Spraw Wewnętrznych przygotowało nowelizację, która zakłada, że funkcjonariusz, który przebywa na zwolnieniu lekarskim w wyniku choroby nie mającej związku ze służbą, z tytułu opieki nad dzieckiem lub opieki nad innym członkiem rodziny, analogicznie do uregulowań przyjętych w Kodeksie Pracy, otrzyma 80 proc. uposażenia wraz z dodatkami o charakterze stałym. Zmniejszona o każdy dzień zwolnienia lekarskiego będzie także nagroda roczna. Obniżenie uposażenia nie wpłynie natomiast na wymiar podstawy emerytury i renty. Tak jak w systemie powszechnym, funkcjonariusze będą zwalniani od zajęć służbowych na podstawie zwolnień lekarskich, wystawianych zgodnie z przepisami ustawy z 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa. Zaświadczenie te będą podlegały kontroli lekarzy orzeczników ZUS, tak samo jak w przypadku pracowników cywilnych.
Proponowane przez ministerstwo rozwiązania nie zmieniają wysokości uposażenia, jakie funkcjonariusz pobiera w trakcie choroby pozostającej w związku ze służbą oraz w trakcie choroby kobiet w ciąży. Funkcjonariusze oraz żołnierze nadal będą otrzymywać 100 proc. uposażenia, jeżeli przebywają na zwolnieniu lekarskim m.in. z powodu: wypadków podczas służby i chorób zawodowych, wypadków w drodze do służby lub ze służby, choroby przypadającej w czasie ciąży. Całość uposażenia będzie także wypłacana, jeżeli niezdolność do służby powstała podczas misji i działań ratowniczych poza granicami kraju, została spowodowana przez inną osobę w wyniku umyślnego przestępstwa lub wykroczenia, jest wynikiem bohaterskiej obrony mienia lub życia innych osób.
Oszczędności uzyskane wskutek zmniejszenia uposażeń zostaną w całości przeznaczone na fundusz nagród. Z tego funduszu będą przyznawane nagrody wyłącznie dla funkcjonariuszy zastępujących chorych kolegów.
Ponadto nowelizacja wprowadza również m.in. możliwość zwolnienia funkcjonariusza po sześciu miesiącach przebywania na zwolnieniu (teraz w służbach okres ten wynosi 12 miesięcy - zmiana oznacza ujednolicenie z przepisami powszechnie obowiązującymi). Funkcjonariusz, który podczas zwolnienia lekarskiego będzie podejmował inną pracę, utraci prawo do uposażenia za cały czas zwolnienia.
Proponowane rozwiązania mają na celu m.in. zmniejszenie liczby nadgodzin wypracowywanych przez funkcjonariuszy, pełniejsze wykorzystanie urlopu i w konsekwencji zmniejszenie wypłacanych ekwiwalentów za niewykorzystany urlop w momencie odejścia ze służby, utworzenie funduszu nagród za dodatkową służbę oraz rekompensowanie dodatkowej pracy funkcjonariuszom, zastępującym chorych kolegów.
Przedstawiane zmiany znajdują się w projekcie założeń ustawy o zmianie ustaw o Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego oraz Agencji Wywiadu, służbie funkcjonariuszy Służby Kontrwywiadu Wojskowego oraz Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej oraz ustawy o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych oraz niektórych innych ustaw.
Projekt znajduje się na stronie internetowej BIP MSW, pod adresem:
http://bip.msw.gov.pl/portal/bip/242/21241/
Zmiany w systemie rentowym
Aktualnie z ponad 141 tysięcy funkcjonariuszy, którzy pobierają emeryturę, 58 tysięcy osób posiada zwiększoną emeryturę z powodu związku inwalidztwa ze służbą.
W celu usprawnienia funkcjonowania systemu ministerstwo przygotowało również propozycję zmian dotyczących systemu rentowego oraz funkcjonowania komisji lekarskich służb mundurowych.
Według przygotowanych rozwiązań, podobnie jak w systemie powszechnym, zamiast trzech grup inwalidzkich obowiązywać będą wyłącznie dwie grupy. Proponowane przez Ministerstwo Spraw Wewnętrznych zmiany dotyczą wprowadzenia w miejsce obecnych trzech grup inwalidzkich, dwóch kategorii inwalidztwa: niezdolny do służby oraz niezdolny do służby ze znacznym ograniczeniem możliwości zarobkowania.
W niezmienionym kształcie pozostaną przepisy dotyczące renty rodzinnej w wypadku śmierci funkcjonariusza.
Wymiar renty pozostanie na takim samym poziomie jak dotychczas, czyli dla I grupy inwalidzkiej (niezdolny do służby ze znacznym ograniczeniem możliwości zarobkowania) będzie to 80% podstawy wymiaru, a dla II grupy inwalidzkiej (niezdolny do służby) 70 proc. podstawy wymiaru. Podobnie jak do tej pory, renta będzie zwiększana o 10 proc. podstawy wymiaru, gdy niezdolność do służby powstała na skutek wypadku na służbie bądź wskutek choroby zawodowej.
Przepisy przejściowe będą gwarantowały możliwość wydawania orzeczeń na starych zasadach wyłącznie wobec osób, które były rencistami przed wejściem w życie proponowanych zmian. Osoby, które obecnie mają dożywotnią III grupę inwalidzką utrzymają przyznane im uprawnienia, a osoby z czasową III grupą inwalidzką będą mogły ją przedłużać. Wydawane orzeczenia będą bezterminowe lub czasowe na okres 3 lat.
O związku inwalidztwa ze służbą orzekać będzie rejonowa komisja lekarska we współdziałaniu ze służbą medycyny pracy. Orzeczenia bezterminowe wydane przed wejściem w życie proponowanych zmian, które określają dotychczasowe grupy inwalidztwa i ich związek ze służbą pozostają aktualne. Natomiast orzeczenia czasowe będą obowiązywały do czasu następnego badania kontrolnego.
Podstawą wymiaru wszystkich rent przyznanych po raz pierwszy po wejściu w życie proponowanych zmian będzie średnie miesięczne uposażenie z wybranych 10 lat służby, obliczone na zasadach analogicznych do zastosowanych w nowym systemie emerytalnym służb mundurowych.
W przypadku osób, których staż służby jest krótszy niż 10 pełnych lat kalendarzowych, podstawa renty byłaby ustalana na podstawie wszystkich pełnych lat służby albo wszystkich pełnych miesięcy służby. Ponadto nowi emeryci nie będą mieć możliwości zwiększania emerytury z tytułu związku inwalidztwa ze służbą.
Fundusz na aktywizację zawodową oraz prewencję rentową
Proponowane przez Ministerstwo Spraw Wewnętrznych rozwiązania zakładają ponadto, że kwota odpowiadająca połowie środków z funduszu socjalnego dla emerytów i rencistów, stanowiąca 0,25 proc. planowanego rocznego budżetu na wypłaty emerytur i rent, będzie przeznaczana na aktywizację zawodową, prewencję rentową oraz inne formy pomocy dla funkcjonariuszy służb podległych Ministerstwu Spraw Wewnętrznych.
Aktywizacja zawodowa obejmować będzie doradztwo zawodowe, przekwalifikowanie, pośrednictwo pracy i odbywanie praktyk zawodowych. Środki będą przeznaczane na finansowanie w całości lub w części studiów wyższych i podyplomowych, a także kursów zawodowych. W pierwszej kolejności do pomocy uprawnieni będą funkcjonariusze odchodzący ze służby z przyczyn od nich niezależnych, którzy jednocześnie nie nabyli prawa do emerytury.
Zgodnie z propozycjami ministerstwa środki na prewencję rentową komisje lekarskie przeznaczą na leczenie uzdrowiskowe lub rehabilitację. Do otrzymywania tych świadczeń uprawnieni będą funkcjonariusze, których stan zdrowia uległ pogorszeniu, jednakże nie powoduje niezdolności do pełnienia służby.
Nowy model funkcjonowania komisji lekarskich
Ponadto nowelizacja przygotowana przez ministerstwo zakłada wprowadzenie dla wszystkich służb podległych MSW jednolitego, dwuinstancyjnego systemu orzecznictwa lekarskiego. Stanowić go będą Centralna Komisja Lekarska Ministerstwa Spraw Wewnętrznych oraz wojewódzkie komisje lekarskie. Nowa struktura orzecznictwa oznacza zmianę modelu odwoławczego komisji lekarskich. System dwuinstancyjny zastąpi obecnie funkcjonujący trójinstancyjny system odwoławczy.
Centralna Komisja Lekarska będzie się składać z trzech lekarzy i do jej zadań będzie należało m.in. rozpatrywanie odwołań od orzeczeń wojewódzkich komisji lekarskich oraz nadzór nad ich merytoryczną działalnością. Wojewódzka komisja lekarska będzie natomiast m.in. orzekała o zdolności fizycznej i psychicznej kandydatów oraz funkcjonariuszy do służby, inwalidztwie i jego związku ze służbą, o potrzebie udzielenia urlopu zdrowotnego, a także kontrolowała będzie zasadność zwolnień lekarskich.
Komisje na zlecenie będą orzekały także w sprawach funkcjonariuszy Służby Więziennej oraz Centralnego Biura Antykorupcyjnego. Odrębny system orzecznictwa pozostanie dla funkcjonariuszy Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego i Agencji Wywiadu.
Komisje lekarskie będą funkcjonowały w ramach Zakładu Emerytalno – Rentowego MSW. Takie rozwiązanie pozwoli zapewnić racjonalne wydawanie publicznych środków. Obecnie koszty związane z pracą komisji lekarskich pokrywają różne jednostki organizacyjne. Przykładem mogą być koszty badań wstępnych oraz koszty badań w trakcie służby, finansowane z budżetu poszczególnych formacji. Skupienie wydatków w jednym miejscu pozwoli natomiast obniżyć koszty funkcjonowania komisji lekarskich.
Choroby i wypadki pozostające w związku ze służbą
Projektowane rozwiązania wprowadzają także m.in. definicję choroby oraz wypadku pozostających w związku z pełnieniem służby oraz określają kryteria wyłączenia odpowiedzialności odszkodowawczej, wprowadzają obowiązek dla kierownika jednostki organizacyjnej przechowywania protokołu powypadkowego przez 15 lat.
Wszystkie proponowane rozwiązania znajdują się w Projekcie założeń Ustawy o funkcjonowaniu komisji lekarskich podległych ministrowi właściwemu do spraw wewnętrznych i o świadczeniach odszkodowawczych z tytułu wypadków i chorób pozostających w związku ze służbą oraz o zmianie niektórych innych ustaw.
Projekt znajduje się na stronie internetowej BIP MSW, pod adresem: http://bip.msw.gov.pl/portal/bip/242/21239/
(PAP)
kom/ akuc/
Chcesz wiedzieć więcej? Masz pytania?
Skorzystaj z Infolinii Prawa Pracy
