Czy pracodawca ma obowiązek wysłania na badania kontrolne, gdy pracownik był niezdolny do pracy z powodu tej samej choroby od 1 lipca 2016 r. do 28 lipca 2016 r. (28 dni) oraz od 3 sierpnia 2016 r. do 14 sierpnia 2016 r. (12 dni)?

Pytanie pochodzi z Serwisu Prawa Pracy i Ubezpieczeń Społecznych.

Odpowiedź: w opisanym przypadku nie ma podstaw do skierowania pracownika na badania kontrolne ze względu na brak ciągłości zwolnienia lekarskiego przekraczającej 30 dni.

 

Uzasadnienie: stosownie do postanowień art. 229 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r. z. 1502 z późn. zm.) – dalej k.p., pracodawca jest obowiązany zapewnić pracownikom, na swój koszt, profilaktyczną opiekę lekarską na zasadach określonych w przepisach rozporządzenia Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 30 maja 1996 r. w sprawie przeprowadzania badań lekarskich pracowników, zakresu profilaktycznej opieki zdrowotnej nad pracownikami oraz orzeczeń lekarskich wydawanych do celów przewidzianych w kodeksie pracy (Dz. U. Nr 69, poz. 332 z późn. zm.) – dalej r.b.l.p.

3 typy badań lekarskich dla pracowników

Na tę opiekę składają się trzy rodzaje badań:

  • Badania wstępne, dla osób przyjmowanych do pracy lub pracowników młodocianych przenoszonych na inne stanowiska pracy i innych pracowników przenoszonych na stanowiska pracy, na których występują czynniki szkodliwe dla zdrowia lub warunki uciążliwe;
  • Badania okresowe, w terminie wyznaczonym przez lekarza medycyny pracy;
  • Badania kontrolne, w przypadku niezdolności do pracy trwającej dłużej niż 30 dni, spowodowanej chorobą. Zgodnie art. 229 § 4 k.p., pracodawca nie może dopuścić do pracy pracownika bez aktualnego orzeczenia lekarskiego stwierdzającego brak przeciwwskazań do pracy na określonym stanowisku w warunkach pracy opisanych w skierowaniu na badania lekarskie.

 

Wyjątki od reguły

Wyjątek od powyższej reguły, zgodnie z którą każdy nowozatrudniony pracownik powinien zostać poddany badaniom wstępnym, w myśl art. 229 § 11-2 k.p., stanowią przypadki:

  1. osoby ponownie przyjmowanej do pracy u danego pracodawcy na to samo stanowisko lub na stanowisko o takich samych warunkach pracy, na podstawie kolejnej umowy o pracę zawartej w ciągu 30 dni po rozwiązaniu lub wygaśnięciu poprzedniej umowy o pracę z tym pracodawcą, a także
  2. osoby przyjmowanej do pracy u innego pracodawcy na dane stanowisko w ciągu 30 dni po rozwiązaniu lub wygaśnięciu poprzedniego stosunku pracy, bądź pozostającej jednocześnie w stosunku pracy z innym pracodawcą, jeżeli przedstawi pracodawcy aktualne orzeczenie lekarskie stwierdzające brak przeciwwskazań do pracy w warunkach pracy opisanych w skierowaniu na badania lekarskie, a pracodawca ten stwierdzi, że warunki te odpowiadają warunkom występującym na danym stanowisku pracy; zwolnienie to nie dotyczy osób przyjmowanych do wykonywania prac szczególnie niebezpiecznych, o których mowa w § 80 ust. 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 2003 r. Nr 169, poz. 1650 z późn. zm.).

Czytaj: Po awansie na badania lekarskie

Należy w tym miejscu przypomnieć, że wskazane powyżej przesłanki, zgodnie z art. 32 ust. 1 ustawy z dnia 7 listopada 2014 r. o ułatwieniu wykonywania działalności gospodarczej (Dz. U. z 2014 r. poz. 1662), mają zastosowanie jedynie do orzeczeń lekarskich stwierdzających brak przeciwwskazań do pracy po 1 kwietnia 2015 roku.

Obliczanie okresu niezdolności pracownika do pracy

Badania kontrolne mają ścisły związek z dokumentem wystawionym przez lekarza, lekarza dentystę, starszego felczera lub felczera, potwierdzającym niezdolność pracownika do pracy.

Dokumentem takim, zgodnie z załącznikiem nr 1 do rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 27 lipca 1999 r. w sprawie szczegółowych zasad i trybu wystawiania zaświadczeń lekarskich, wzoru zaświadczenia lekarskiego i zaświadczenia lekarskiego wydanego w wyniku kontroli lekarza orzecznika Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r. poz. 229), jest:

  • a) druk ZUS-ZLA (wydany do 1 stycznia 2016 r.) 

lub

 

  • b) zaświadczenie lekarskie (wydane po 1 stycznia 2016 r.) o czasowej niezdolności do pracy z powodu choroby, pobytu w szpitalu albo innym przedsiębiorstwie podmiotu leczniczego wykonującego działalność leczniczą w rodzaju stacjonarnych i całodobowych świadczeń zdrowotnych, o których mowa w przepisach rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 10 listopada 2015 r. w sprawie trybu i sposobu orzekania o czasowej niezdolności do pracy, wystawiania zaświadczenia lekarskiego oraz trybu i sposobu sprostowania błędu w zaświadczeniu lekarskim (Dz. U. poz. 2013).

Z uwagi na to, że takie zaświadczenie może dotyczyć nie tylko choroby pracownika, ale również konieczności osobistego sprawowania przez pracownika opieki nad chorym członkiem rodziny (np. dzieckiem), należy wyjaśnić, że pracodawca, obliczając okres niezdolności pracownika do pracy, od którego zależy obowiązek skierowania go na badania kontrolne – powinien uwzględnić wyłącznie zwolnienia związane z chorobą danego pracownika.

Biorąc pod uwagę, że w opisanym przypadku niezdolność pracownika do pracy – pomimo tego, że łącznie trwała 40 dni – została przerwana (nie było zachowanej ciągłości zwolnienia lekarskiego), pracodawca nie jest obowiązany do skierowania go na badania kontrolne. W tej sytuacji termin 30 dni, od którego uzależniona byłaby konieczność skierowania pracownika na badania kontrolne, liczyłby się dopiero od pierwszego dnia drugiego zwolnienia lekarskiego.