Kto może wykonywać kontrolę szczelności i wytrzymałości węży do gazów spawalniczych?
Jakie kwalifikacje są do tego wymagane?
Zgodnie z § 22 ust. 4 rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 27 kwietnia 2000 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy pracach spawalniczych (Dz. U. Nr 40, poz. 470) - dalej r.b.h.p.s. szczelność i wytrzymałość eksploatowanych węży powinny być kontrolowane w okresach ustalonych stosownie do warunków ich eksploatacji, lecz nie rzadziej niż jeden raz na kwartał. Przepis ten w praktycznym zastosowaniu budzi wiele wątpliwości. Wynika to z braku precyzyjnego określenia, na czym ma polegać kontrola szczelności i wytrzymałości węży spawalniczych. Brakuje również określenia, kto taką kontrolę przeprowadza – użytkownik czy zakład specjalistyczny.
Wymagania bezpieczeństwa i higieny pracy przy pracach spawalniczych obejmujących spawanie, napawanie, lutowanie, zgrzewanie i cięcie termiczne metali i tworzyw termoplastycznych określa r.b.h.p.s. W § 22 r.b.h.p.s. zawarto szczegółowe wytyczne dotyczące węży spawalniczych. Zgodnie z tym przepisem węże do gazów powinny być stosowane zgodnie z ich przeznaczeniem, rodzajem gazu i ciśnieniem znamionowym. W przypadku mieszanek gazowych należy stosować wąż odpowiedni do gazu dominującego w mieszance. Minimalna długość węży spawalniczych powinna wynosić co najmniej 5 m, a maksymalna, mierzona od punktu pomiaru ciśnienia do punktu odbioru gazu (palnika), nie powinna przekraczać 20 m. W razie potrzeby zastosowania dłuższych węży ciśnienie zasilania powinno być skorygowane o spadki ciśnienia występujące w wężu. Dopuszczalne jest przedłużanie węży, pod warunkiem zastosowania znormalizowanych dwuzłączek metalowych o średnicy zgodnej ze średnicą znamionową węża. Minimalna długość każdego z łączonych odcinków węży powinna wynosić co najmniej 4 m. Szczelność i wytrzymałość eksploatowanych węży powinny być kontrolowane w okresach ustalonych stosownie do warunków ich eksploatacji, lecz nie rzadziej niż jeden raz na kwartał."
W r.b.h.p.s. brakuje odesłania do wytycznych, jak powinien wyglądać przegląd okresowy. Instytut Spawalnictwa w Gliwicach, czuwający nad kształceniem, warunkami pracy oraz jakością wyrobów w procesach spawania, opracował "Praktyczne aspekty realizacji rozporządzenia Ministra Gospodarki w sprawie bhp przy pracach spawalniczych". Wytyczne te mogą być pomocne w zakresie kontroli szczelności i wytrzymałości eksploatowanych węży spawalniczych. Opracowanie zawiera informację, jak spełnić wymagania § 22 ust. 4 r.b.h.p.s.
Wystarczające powinno być:
•dokonanie oględzin zewnętrznych węży,
•sprawdzenie szczelności węży,
•sprawdzenie wytrzymałości węży na ciśnienie.
Sposoby przeprowadzenia takich prób powinny być dostosowane do warunków użytkowania węży oraz lokalnych technicznych możliwości kontroli i powinny uwzględniać podstawowe, ogólnie znane zasady sztuki inżynierskiej. Najprostszym sposobem sprawdzenia szczelności jest zanurzenie w wodzie węża poddanego ciśnieniu wewnętrznemu i obserwowanie ewentualnie tworzących się pęcherzy gazu (negatywny wynik próby). Alternatywną jest próba stałości ciśnienia wewnątrz węża, po ustabilizowaniu warunków temperaturowych (analogicznie jak kontrola rurowych instalacji gazowych). Próba ta może być stosowana np. przy kontroli przewodów gazów osłonowych w uchwytach półautomatów spawalniczych.
Warunki i sposoby przeprowadzenia takich prób są szczegółowo przedstawione w wytycznych Instytutu Spawalnictwa nr W-05/IS-88 "Eksploatacja i sprawdzenie gumowych węży spawalniczych".
Łukasz Wawszczak
Jakie kwalifikacje są do tego wymagane?
Zgodnie z § 22 ust. 4 rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 27 kwietnia 2000 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy pracach spawalniczych (Dz. U. Nr 40, poz. 470) - dalej r.b.h.p.s. szczelność i wytrzymałość eksploatowanych węży powinny być kontrolowane w okresach ustalonych stosownie do warunków ich eksploatacji, lecz nie rzadziej niż jeden raz na kwartał. Przepis ten w praktycznym zastosowaniu budzi wiele wątpliwości. Wynika to z braku precyzyjnego określenia, na czym ma polegać kontrola szczelności i wytrzymałości węży spawalniczych. Brakuje również określenia, kto taką kontrolę przeprowadza – użytkownik czy zakład specjalistyczny.
Wymagania bezpieczeństwa i higieny pracy przy pracach spawalniczych obejmujących spawanie, napawanie, lutowanie, zgrzewanie i cięcie termiczne metali i tworzyw termoplastycznych określa r.b.h.p.s. W § 22 r.b.h.p.s. zawarto szczegółowe wytyczne dotyczące węży spawalniczych. Zgodnie z tym przepisem węże do gazów powinny być stosowane zgodnie z ich przeznaczeniem, rodzajem gazu i ciśnieniem znamionowym. W przypadku mieszanek gazowych należy stosować wąż odpowiedni do gazu dominującego w mieszance. Minimalna długość węży spawalniczych powinna wynosić co najmniej 5 m, a maksymalna, mierzona od punktu pomiaru ciśnienia do punktu odbioru gazu (palnika), nie powinna przekraczać 20 m. W razie potrzeby zastosowania dłuższych węży ciśnienie zasilania powinno być skorygowane o spadki ciśnienia występujące w wężu. Dopuszczalne jest przedłużanie węży, pod warunkiem zastosowania znormalizowanych dwuzłączek metalowych o średnicy zgodnej ze średnicą znamionową węża. Minimalna długość każdego z łączonych odcinków węży powinna wynosić co najmniej 4 m. Szczelność i wytrzymałość eksploatowanych węży powinny być kontrolowane w okresach ustalonych stosownie do warunków ich eksploatacji, lecz nie rzadziej niż jeden raz na kwartał."
W r.b.h.p.s. brakuje odesłania do wytycznych, jak powinien wyglądać przegląd okresowy. Instytut Spawalnictwa w Gliwicach, czuwający nad kształceniem, warunkami pracy oraz jakością wyrobów w procesach spawania, opracował "Praktyczne aspekty realizacji rozporządzenia Ministra Gospodarki w sprawie bhp przy pracach spawalniczych". Wytyczne te mogą być pomocne w zakresie kontroli szczelności i wytrzymałości eksploatowanych węży spawalniczych. Opracowanie zawiera informację, jak spełnić wymagania § 22 ust. 4 r.b.h.p.s.
Wystarczające powinno być:
•dokonanie oględzin zewnętrznych węży,
•sprawdzenie szczelności węży,
•sprawdzenie wytrzymałości węży na ciśnienie.
Sposoby przeprowadzenia takich prób powinny być dostosowane do warunków użytkowania węży oraz lokalnych technicznych możliwości kontroli i powinny uwzględniać podstawowe, ogólnie znane zasady sztuki inżynierskiej. Najprostszym sposobem sprawdzenia szczelności jest zanurzenie w wodzie węża poddanego ciśnieniu wewnętrznemu i obserwowanie ewentualnie tworzących się pęcherzy gazu (negatywny wynik próby). Alternatywną jest próba stałości ciśnienia wewnątrz węża, po ustabilizowaniu warunków temperaturowych (analogicznie jak kontrola rurowych instalacji gazowych). Próba ta może być stosowana np. przy kontroli przewodów gazów osłonowych w uchwytach półautomatów spawalniczych.
Warunki i sposoby przeprowadzenia takich prób są szczegółowo przedstawione w wytycznych Instytutu Spawalnictwa nr W-05/IS-88 "Eksploatacja i sprawdzenie gumowych węży spawalniczych".
Łukasz Wawszczak