Konsekwencje nieusprawiedliwionej nieobecności w pracy

Świadczenie pracy jest podstawowym celem stosunku pracy i podstawowym obowiązkiem pracownika, dlatego też nieusprawiedliwiona nieobecność w pracy stanowi niewątpliwie ciężkie naruszenie podstawowych obowiązków pracowniczych, uprawniające pracodawcę do skorzystania z rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika.

Fragment komentarza z publikacji Serwisu BHP.

1. Nieusprawiedliwiona nieobecność w pracy jako przesłanka rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia

Nawet jednorazowa nieusprawiedliwiona nieobecność w pracy – w zależności od okoliczności konkretnego przypadku – może stanowić ciężkie naruszenie przez pracownika podstawowych obowiązków pracowniczych (wyrok SN z dnia 28 września 1981 r., I PRN 57/81). Będzie to miało miejsce w szczególności wówczas, gdy pracownik w pełni zdawał sobie sprawę, że jego nieobecność spowoduje poważne zakłóceniu w procesie pracy, narażające pracodawcę na szkodę lub stwarzające zagrożenie dla bezpieczeństwa innych pracowników (Z. Salwa, Nawiązanie i rozwiązanie umowy o pracę, Warszawa 2000, s. 137). W praktyce z reguły pracodawcy decydują się na rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia dopiero po upływie dwóch lub więcej dni nieusprawiedliwionej nieobecności w pracy (Z. Salwa. op. cit., s. 137). Warto również zauważyć, że w myśl orzecznictwa Sądu Najwyższego już samo nieusprawiedliwienie nieobecności w pracy stanowi ciężkie naruszenie podstawowych obowiązków pracowniczych pomimo uprzedniego zawiadomienia pracodawcy o nieobecności i jej przyczynie (wyrok SN z dnia 14 grudnia 2000 r. I PKN 150/00, OSNAPIUS 2002, nr 15, poz. 357). Jednakże, jak stwierdził SN w wyroku z dnia 4 sierpnia 1999 r. I PKN 126/99 (OSNAPIUS 2000, nr 20, poz. 752) pracownik nie narusza w sposób ciężki podstawowych obowiązków pracowniczych, jeżeli po jego stronie występują okoliczności usprawiedliwiające nieobecność w pracy, a dopuszcza się on jedynie uchybień w formalnych usprawiedliwieniu tej nieobecności.
Należy również pamiętać, że nieusprawiedliwiona nieobecność pracownika w pracy nie jest okolicznością powodującą wygaśnięcie umowy o pracę z mocy prawa. Instytucja porzucenia pracy skutkującego wygaśnięciem stosunku pracy została bowiem usunięta z Kodeksu pracy nowelizacją z 1996 r., jako relikt poprzedniej epoki. Obecnie zatem jeżeli pracodawca nie chce dalej zatrudniać pracownika nieobecnego w pracy z przyczyn nieusprawiedliwionych, musi ten stosunek pracy rozwiązać. Powoduje to niekiedy trudności praktyczne – rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia dochodzi do skutku przez złożenie oświadczenia woli przez pracodawcę pracownikowi. Oświadczenie takie jest skuteczne z chwilą gdy doszło do pracownika w taki sposób, aby mógł on zapoznać się z jego treścią. W przypadku nieusprawiedliwionej nieobecności w pracy natomiast niekiedy pracownik „znika" co powoduje trudności ze skutecznym doręczeniem mu oświadczenia woli.

Więcej na ten temat w Serwisie BHP.