Pytanie użytkownika LEX BHP: Czy pracodawca zatrudniający 130 pracowników, musi zatrudnić pracownika BHP na umowie o pracę? Jeśli tak, to w jakim minimalnym wymiarze pracy?
Odpowiedź
Zasady tworzenia, organizacji, działania, uprawnień i kwalifikacji służby bezpieczeństwa i higieny pracy określają art. 23711 Kodeksu pracy (dalej k.p.) oraz rozporządzenie w sprawie służby bezpieczeństwa i higieny pracy (dalej r.s.b.h.p.).
Zgodnie z art. 23711 § 1 k.p., obowiązek utworzenia służby bhp (zatrudnienie etatowego pracownika) powstaje w momencie zatrudnienia więcej niż 100 pracowników.
NSA w wyroku z dnia 13 października 2006 r., I OSK 263/06, stanął na stanowisku, że ustawodawca w sposób wyraźny wyróżnił dwie formy pełnienia funkcji w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy. Pierwsza jest realizowana w formie służby bezpieczeństwa i higieny pracy, a druga poprzez powierzenie wykonywania zadań służby bezpieczeństwa i higieny pracy. Te dwie formy realizacji obowiązku zapewnienia bezpieczeństwa i higieny pracy nie są tożsame.
W przypadku pracodawcy zatrudniającego mniej niż 100 pracowników, może on powierzyć wykonywanie zadań służby bhp pracownikowi zatrudnionemu przy innej pracy.
Pracodawca posiadający odpowiednie szkolenie może sam wykonywać zadania tej służby, jeżeli:
- zatrudnia do 10 pracowników albo
- zatrudnia do 50 pracowników i jest zakwalifikowany do grupy działalności, dla której ustalono nie wyższą niż trzecia kategorię ryzyka w rozumieniu przepisów o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych.
W razie braku kompetentnych pracowników, zgodnie z art. 23711 § 2 k.p., pracodawca może powierzyć wykonywanie zadań służby bhp specjalistom spoza zakładu pracy.
Inspektor pracy może nakazać zwiększenie liczby pracowników służby bhp
Zgodnie ze zdaniem pierwszym art. 23711 § 1 k.p. pracodawca zatrudniający więcej niż 100 pracowników jest obowiązany utworzyć służbę bhp, pełniącą funkcje doradcze i kontrolne w zakresie bhp, w której – w zależności od liczby pracowników – zgodnie z § 1 r.s.b.h.p., powinien:
- w przypadku zatrudniania do 600 pracowników – co najmniej jednego pracownika służby bhp w pełnym lub niepełnym wymiarze czasu pracy,
- w przypadku zatrudniania ponad 600 pracowników – co najmniej jednego pracownika służby bhp w pełnym wymiarze czasu pracy na każdych 600 pracowników.
Należy jednak pamiętać, że zgodnie z art. 23711 § 4 k.p. właściwy inspektor pracy może nakazać zwiększenie liczby pracowników służby bhp (a co za tym idzie – zwiększenie liczby etatów – bez względu na liczbę zatrudnionych w danym zakładzie pracowników), jeżeli jest to uzasadnione stwierdzonymi zagrożeniami zawodowymi.
W opisanym wyżej pytaniu niezbędne jest tworzenie służby bhp, tj. zatrudnianie pracownika posiadającego kwalifikacje co najmniej starszego inspektora ds. bhp. Osoba ta może być zatrudniona w niepełnym wymiarze czasu pracy, a wybrane usługi (np. szkolenia okresowe w dziedzinie bhp) świadczyć na podstawie umowy cywilnoprawnej.
Więcej pytań i odpowiedzi znajdziesz w LEX BHP:
Kto przeprowadza szkolenia bhp pracowników tymczasowych? >