Pytanie pochodzi z publikacji Serwis BHP

Pracownik pracujący przez 8 godzin przy komputerze doniósł pracodawcy zaświadczenie z poradni fizjoterapii, w którym jest zalecenie pracy przez co najmniej 2 godziny w pozycji stojącej. Czy pracodawca powinien pracownika z takim zaświadczeniem skierować do lekarza medycyny pracy? Czy pracodawca ma obowiązek zapewnić pracownikowi odpowiednie wyposażenie stanowiska, które umożliwi mu pracę w pozycji stojącej?

Odpowiedź

Zmiana stanu zdrowia pracownika, wpływająca na możliwość wykonywania pracy na określonym stanowisku, powinna znaleźć potwierdzenie w orzeczeniu lekarskim wystawionym w ramach profilaktycznych badań lekarskich. Zaświadczenie z poradni fizjoterapii nie nakłada obowiązku dostosowania stanowiska pracy do potrzeb pracownika.

Uzasadnienie

Przepisy przewidują obowiązek skierowania na badania profilaktyczne, gdy nadal jest aktualne poprzednie orzeczenie lekarskie, tylko w nielicznych przypadkach, wśród których nie ma pogorszenia stanu zdrowia pracownika. Jednak Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 18 grudnia 2002 r., I PK 44/02, OSNP 2004, nr 12, poz. 209 wypowiedział się, że aktualnym orzeczeniem lekarskim w rozumieniu art. 229 § 4 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r. poz. 1502 z późn. zm.)- dalej k.p. jest orzeczenie stwierdzające stan zdrowia pracownika w dacie, w której ma być dopuszczony do pracy. Zachowuje ono aktualność w okresie w nim wymienionym, jednak staje się nieaktualne w przypadku wystąpienia w tym okresie zdarzeń, które mogą wskazywać na zmianę stanu zdrowia pracownika.

Biorąc więc pod uwagę brak ograniczenia prawa pracodawcy do skierowania pracownika na badania w sytuacji, gdy formalnie zachowuje ważność wydane uprzednio orzeczenie lekarskie i ciążący na pracodawcy generalny obowiązek zapewnienia pracownikom bezpiecznych i higienicznych warunków pracy, zaistnienie wydarzeń, które mogą świadczyć o zmianie stanu zdrowia pracownika, powinno skłonić pracodawcę do skierowania pracownika na badania profilaktyczne. W sytuacji przytoczonej w pytaniu niewątpliwie zgłoszone pogorszenie stanu zdrowia pracownika należy traktować jako przesłankę uzasadniającą konieczność wcześniejszego niż wynikałoby to z obowiązującego orzeczenia lekarskiego, skierowania go na badania okresowe.

Zgodnie z § 4 ust. 1 rozporządzeniu Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 30 maja 1996 r. w sprawie przeprowadzania badań lekarskich pracowników, zakresu profilaktycznej opieki zdrowotnej nad pracownikami oraz orzeczeń lekarskich wydawanych do celów przewidzianych w kodeksie pracy (Dz. U. Nr 69, poz. 332 z późn. zm.) - dalej r.b.l.p. badanie profilaktyczne przeprowadza się na podstawie skierowania wydanego przez pracodawcę.

Jeśli po badaniach profilaktycznych wykonanych przez lekarza medycyny pracy zostanie wydanie orzeczenie lekarskie zbieżne z zaleceniami fizykoterapeuty, a więc z przeciwskazaniami do wykonywania pracy to pracodawca nie może pracownika dopuścić do jej wykonywania. W tej sytuacji pracodawca może również (ale nie musi) dostosować warunki pracy do zaleceń z orzeczenia lekarskiego. Nie ma obowiązku szukania dla pracownika innego zatrudnienia w firmie. Jeśli jednak zaproponuje odpowiednią pracę, to przeniesienie na inne stanowisko wymagać będzie zgody pracownika (porozumienia zmieniającego). Gdyby niezdolność do pracy stwierdzona orzeczeniem lekarskim, była spowodowana wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową, wówczas pracodawca byłby zobowiązany do przeniesienia pracownika do innej, odpowiedniej pracy (art. 230 i 231 k.p.).

Grzegorz Łyjak, autor współpracuje z publikacją Serwis BHP.

Odpowiedzi udzielono: 7 marca 2016 r.