Pytanie pochodzi z publikacji Serwisu BHP.

Karta charakterystyki zawiera opis zagrożeń, które może spowodować określona substancja lub mieszanina chemiczna, a także dane fizykochemiczne na jej temat. Sporządzanie i przekazywanie karty odbiorcy substancji lub mieszaniny ma na celu informowanie odbiorcy substancji lub mieszaniny o potencjalnych zagrożeniach związanych z daną substancją lub mieszaniną, metodach zapobiegania zagrożeniom i procedurach jakie powinny być wykonane w przypadku wystąpienia skażenia. Określone informacje, ostrzeżenia i zalecenia powinny znajdować się na opakowaniach substancji chemicznych lub ich mieszanin. Budynek (pomieszczenie) w którym zgromadzone zostaną substancje chemicznych lub mieszaniny oraz sposób ich przechowywania powinien odpowiadać przepisom przeciwpożarowym, w zależności od charakterystyki substancji chemicznej (palna, wybuchowa) oraz ilości składowanych pojemników z substancjami lub mieszaninami chemicznymi. W pomieszczeniu magazynowania substancji chemicznych lub ich mieszanin powinna być opracowana instrukcja bezpieczeństwa i higieny pracy uwzględniająca charakterystykę substancji, jej szkodliwość, sposób obchodzenia się z tą substancją, załadunek i rozładunek substancji oraz jej transport, środki ochrony, a także inne zagrożenia lokalne. Pracodawca powinien przeprowadzić ocenę ryzyka zawodowego na stanowisku pracy oraz zapoznać z jej wynikami pracowników zatrudnionych przy transporcie i składowaniu substancji i mieszanin chemicznych. Przy transporcie i składowaniu substancji chemicznych i mieszanin pracodawca powinien zatrudniać osoby które ukończyły 18 lat i nie posiadają przeciwwskazań zdrowotnych do pracy na danym stanowisku. Magazyny powinny posiadać odpowiednią wentylację (podpowiedź – karta charakterystyki), a pracownicy, jeśli istnieje taka potrzeba, powinni być wyposażeni w środki ochrony indywidualnej (podpowiedź – karta charakterystyki). Pracodawca powinien zorganizować poza strefą zagrożenia punkt pierwszej pomocy oraz wyznaczyć osoby do udzielania pierwszej pomocy a także przeprowadzenia ewakuacji.

Zobacz także: Niebezpieczne substancje w miejscu pracy – sposoby ochrony>>

Zgodnie z ustawą z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 z późn. zm.) - dalej k.p., z jej art. 207 § 1 pracodawca ponosi odpowiedzialność za stan bezpieczeństwa i higieny pracy w zakładzie pracy. Pracodawca jest zobowiązany przekazywać pracownikom informacje o: 1) zagrożeniach dla zdrowia i życia występujących w zakładzie pracy, na poszczególnych stanowiskach pracy i przy wykonywanych pracach, w tym o zasadach postępowania w przypadku awarii i innych sytuacji zagrażających zdrowiu i życiu pracowników, 2) działaniach ochronnych i zapobiegawczych podjętych w celu wyeliminowania lub ograniczenia zagrożeń, 3) pracownikach wyznaczonych do: a) udzielania pierwszej pomocy, b) wykonywania działań w zakresie zwalczania pożarów i ewakuacji pracowników (art. 2071 § 1 k.p.). Przepis art. 2091 § 1 k.p. zobowiązuje pracodawcę do: 1) zapewnienia środków niezbędnych do udzielania pierwszej pomocy w nagłych wypadkach, zwalczania pożarów i ewakuacji pracowników, 2) wyznaczenia pracowników do: a) udzielania pierwszej pomocy, b) wykonywania działań w zakresie zwalczania pożarów i ewakuacji pracowników, 3) zapewnienia łączność ze służbami zewnętrznymi wyspecjalizowanymi w zakresie udzielania pierwszej pomocy w nagłych wypadkach, ratownictwa medycznego oraz ochrony przeciwpożarowej. Działania, o których mowa powyżej, powinny być dostosowane do rodzaju i zakresu prowadzonej działalności, liczby zatrudnionych pracowników i innych osób przebywających na terenie zakładu pracy oraz rodzaju i poziomu występujących zagrożeń. Liczba pracowników, ich szkolenie oraz wyposażenie powinny uwzględniać rodzaj i poziom występujących zagrożeń. W przypadku możliwości wystąpienia zagrożenia dla zdrowia lub życia pracodawca jest zobowiązany: 1) niezwłocznie poinformować pracowników o tych zagrożeniach oraz podjąć działania w celu zapewnienia im odpowiedniej ochrony, 2) niezwłocznie dostarczyć pracownikom instrukcje umożliwiające, w przypadku wystąpienia bezpośredniego zagrożenia, przerwanie pracy i oddalenie się z miejsca zagrożenia w miejsce bezpieczne (art. 2092 § 1 k.p.).

Zobacz także: Jakie normy muszą spełniać maszyny półautomatyczne do nalewania środków chemicznych?>>

@page_break@

Zgodnie z art. 212 k.p. osoba kierująca pracownikami jest zobowiązana: 1) organizować stanowiska pracy zgodnie z przepisami i zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy, 2) dbać o sprawność środków ochrony indywidualnej oraz ich stosowanie zgodnie z przeznaczeniem, 3) organizować, przygotowywać i prowadzić prace, uwzględniając zabezpieczenie pracowników przed wypadkami przy pracy, chorobami zawodowymi i innymi chorobami związanymi z warunkami środowiska pracy, 4) dbać o bezpieczny i higieniczny stan pomieszczeń pracy i wyposażenia technicznego, a także o sprawność środków ochrony zbiorowej i ich stosowanie zgodnie z przeznaczeniem, 5) egzekwować przestrzeganie przez pracowników przepisów i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, 6) zapewniać wykonanie zaleceń lekarza sprawującego opiekę zdrowotną nad pracownikami. Zgodnie z art. 221 § 1 k.p. niedopuszczalne jest stosowanie substancji chemicznych i ich mieszanin nieoznakowanych w sposób widoczny, umożliwiający ich identyfikację. Niedopuszczalne jest stosowanie substancji niebezpiecznej, mieszaniny niebezpiecznej, substancji stwarzającej zagrożenie bez posiadania aktualnego spisu tych substancji i mieszanin oraz kart charakterystyki, a także opakowań zabezpieczających przed ich szkodliwym działaniem, pożarem lub wybuchem (art. 221 § 2 k.p.). Stosowanie substancji niebezpiecznej, mieszaniny niebezpiecznej, substancji stwarzającej zagrożenie lub mieszaniny stwarzającej zagrożenie zgodnie z art. 221 § 3 k.p. jest dopuszczalne pod warunkiem zastosowania środków zapewniających pracownikom ochronę ich zdrowia i życia. Przepis art. 226 k.p. zobowiązuje pracodawcę do oceny i dokumentowania ryzyka zawodowego związanego z wykonywaną pracą oraz stosowania niezbędnych środków profilaktycznych zmniejszających ryzyko. Pracodawca informuje pracowników o ryzyku zawodowym, które wiąże się z wykonywaną pracą, oraz o zasadach ochrony przed zagrożeniami. Zgodnie z art. 229 § 4 k.p pracodawca nie może dopuścić do pracy pracownika bez aktualnego orzeczenia lekarskiego stwierdzającego brak przeciwwskazań do pracy na określonym stanowisku. Nie wolno dopuścić pracownika do pracy, do której wykonywania nie posiada on wymaganych kwalifikacji lub potrzebnych umiejętności, a także dostatecznej znajomości przepisów oraz zasad bezpieczeństwa i higieny pracy. Pracodawca jest zobowiązany zapewnić przeszkolenie pracownika w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy przed dopuszczeniem go do pracy oraz prowadzenie okresowych szkoleń w tym zakresie (art. 2373 k.p.). Pracodawca jest zobowiązany dostarczyć pracownikowi nieodpłatnie środki ochrony indywidualnej zabezpieczające przed działaniem niebezpiecznych i szkodliwych dla zdrowia czynników występujących w środowisku pracy oraz informować go o sposobach posługiwania się tymi środkami. Pracodawca jest zobowiązany dostarczyć pracownikowi nieodpłatnie odzież i obuwie robocze: 1) jeżeli odzież własna pracownika może ulec zniszczeniu lub znacznemu zabrudzeniu, 2) ze względu na wymagania technologiczne, sanitarne lub bezpieczeństwa i higieny pracy.

Zobacz także: Obowiązek dostarczenia niezbędnych informacji o substancji chemicznej spoczywa na importerze>>

Zgodnie z art. 20 ust. 1 ustawy z dnia 25 lutego 2011 r. o substancjach chemicznych i ich mieszaninach (Dz. U. Nr 63, poz. 322 z późn. zm.) – dalej u.s.c.m., opakowania substancji niebezpiecznych i mieszanin niebezpiecznych oraz niektórych mieszanin wprowadzanych do obrotu muszą być odpowiednio oznakowane. Pojemniki i zbiorniki służące do przechowywania substancji niebezpiecznych lub mieszanin niebezpiecznych oraz pojemniki i zbiorniki służące do pracy z tymi substancjami lub mieszaninami, rurociągi zawierające substancje niebezpieczne lub mieszaniny niebezpieczne lub służące do ich transportowania oraz miejsca, w których są składowane znaczące ilości substancji niebezpiecznych lub mieszanin niebezpiecznych, powinny być należycie oznakowane, w tym opatrzone znakami ostrzegawczymi (art. 21 ust. 1 u.s.c.m.).
Zgodnie z § 2 ust. 1 rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 7 czerwca 2010 r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów (Dz. U. Nr 109, poz. 719 z późn. zm.) – dalej r.o.p.b., materiały niebezpieczne pożarowo - rozumie się przez to (m.in.): a) gazy palne, b) ciecze palne o temperaturze zapłonu poniżej 328,15 K (55°C), c) materiały wytwarzające w zetknięciu z wodą gazy palne, d) materiały zapalające się samorzutnie na powietrzu. Właściciele, zarządcy lub użytkownicy obiektów bądź ich części stanowiących odrębne strefy pożarowe, przeznaczonych do wykonywania funkcji użyteczności publicznej, zamieszkania zbiorowego, produkcyjnych, magazynowych oraz inwentarskich, zapewniają i wdrażają instrukcje bezpieczeństwa pożarowego (§ 6 ust. 1 r.o.p.b.). Przy używaniu lub przechowywaniu materiałów niebezpiecznych należy: 1) wykonywać wszystkie czynności związane z wytwarzaniem, przetwarzaniem, obróbką, transportem lub składowaniem materiałów niebezpiecznych zgodnie z warunkami ochrony przeciwpożarowej określonymi w instrukcji bezpieczeństwa pożarowego, lub zgodnie z warunkami określonymi przez producenta; 2) utrzymywać na stanowisku pracy ilość materiału niebezpiecznego pożarowo nie większą niż dobowe zapotrzebowanie lub dobowa produkcja, jeżeli przepisy szczególne nie stanowią inaczej; 3) przechowywać zapas materiałów niebezpiecznych pożarowo przekraczający wielkość określoną w pkt 2 w oddzielnym magazynie przystosowanym do takiego celu; 4) przechowywać materiały niebezpieczne pożarowo w sposób uniemożliwiający powstanie pożaru lub wybuchu w następstwie procesu składowania lub wskutek wzajemnego oddziaływania; 5) przechowywać ciecze o temperaturze zapłonu poniżej 328,15 K (55°C) wyłącznie w pojemnikach, urządzeniach i instalacjach przystosowanych do tego celu, wykonanych z materiałów co najmniej trudno zapalnych, odprowadzających ładunki elektryczności statycznej, wyposażonych w szczelne zamknięcia i zabezpieczonych przed stłuczeniem. Materiałów niebezpiecznych pożarowo nie przechowuje się w pomieszczeniach piwnicznych, na poddaszach i strychach, w obrębie klatek schodowych i korytarzy oraz w innych pomieszczeniach ogólnie dostępnych jak również na tarasach, balkonach i loggiach (§ 7 r.o.p.b.).

Zobacz także: Kto powinien opracować instrukcję bezpieczeństwa pożarowego w zakładzie pracy?>>

Więcej na ten temat w Serwisie BHP.