Pytanie pochodzi z publikacji Serwis BHP
Jakie wymagania co do czasu oraz bezpieczeństwa pracy powinien spełnić pracodawca zatrudniający pracowników przy obsłudze urządzeń typu X-Ray?
Chodzi o skanery rentgenowskie np. walizek, bagażu oraz bramowy detektor metalu dla ludzi.
Odpowiedź:
Przepisy nie wprowadzają ograniczeń w zakresie czasu pracy pracowników zatrudnionych przy obsłudze urządzeń do prześwietlania bagażu emitujących promieniowanie jonizujące. Pracodawca powinien jednak zapewnić urządzenie do pomiaru dawki promieniowania jonizującego (tzw. dozymetr), który powinien być regularnie odczytywany w celu stwierdzenia, że nie zostały przekroczone określone w przepisach dawki.
W przypadku urządzeń do wykrywania metali (np. bramowych), należy dokonać pomiarów pola elektromagnetycznego i na tej podstawie ustalić, czy osoby wykonujące pracę w pobliżu tych urządzeń są narażone na ich szkodliwe oddziaływanie i czy należy wprowadzić taką organizację pracy (np. rotację pracowników, oddalenie stanowiska pracy itp.), która zapewni niezbędną ochronę pracownikom.
Uzasadnienie:
Zgodnie z art. 4 ust. 1 pkt 5 ustawy z dnia 29 listopada 2000 r. - Prawo atomowe (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r. poz. 1512 z późn. zm.) – dalej pr.atom. działalność polegająca na uruchamianiu i stosowaniu urządzeń wytwarzających promieniowanie jonizujące wymaga zezwolenia albo zgłoszenia w zakresie bezpieczeństwa jądrowego i ochrony radiologicznej. Zgodę na prowadzenie takiej działalności wydaje Prezes Państwowej Agencji Atomistyki, po pozytywnym rozpatrzeniu wniosku złożonego przez zainteresowany podmiot oraz przedłożeniu przez niego dokumentacji wymaganej przepisami rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 3 grudnia 2002 r. w sprawie dokumentów wymaganych przy składaniu wniosku o wydanie zezwolenia na wykonywanie działalności związanej z narażeniem na działanie promieniowania jonizującego albo przy zgłoszeniu wykonywania tej działalności (Dz. U. Nr 220, poz. 1851 z późn. zm.).
Z uwagi jednak na to, że większość dostępnych na rynku skanerów do prześwietlania bagażu emituje niską dawkę promieniowania jonizującego (do 1 mikrosiwerta na godzinę), podmiot wprowadzający je do użytku jest zwolniony z obowiązku uzyskiwania zezwolenia na ich stosowanie. Wynika to z przepisów § 2 pkt 7 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 6 sierpnia 2002 r. w sprawie przypadków, w których działalność związana z narażeniem na promieniowanie jonizujące nie podlega obowiązkowi uzyskania zezwolenia albo zgłoszenia, oraz przypadków, w których może być wykonywana na podstawie zgłoszenia (Dz. U. Nr 137, poz. 1153 z późn. zm.), który stanowi, że obowiązkowi uzyskania zezwolenia albo zgłoszenia nie podlega stosowanie urządzenia elektrycznego wytwarzającego promieniowanie jonizujące, którego typ został zatwierdzony w kraju członkowskim UE, jeżeli podczas normalnej pracy urządzenia moc dawki w odległości 0,1 m od dowolnej, dostępnej jego powierzchni nie przekracza 1 mikrosiwerta na godzinę. W przypadku, gdy wprowadzone do stosowania urządzenie ma inne parametry, należy przejść przez pełną procedurę uzyskania zezwolenia lub zgłoszenia.
W przypadku urządzeń o słabszych parametrach pracodawca powinien zapewnić jedynie dozymetrię środowiskową, a więc w pobliżu urządzenia, w miejscu, w którym przebywają pracownicy, umieścić dozymetr i okresowo dokonywać oceny narażenia pracowników, czy nie występują przekroczenia dawek wynikających z pr.atom.
W przypadku urządzeń do wykrywania metali (np. bramowych), należy dokonać pomiarów pola elektromagnetycznego na zasadach określonych w przepisach rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 2 lutego 2011 r. w sprawie badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy (Dz. U. Nr 33, poz. 166) i na tej podstawie, ustalić czy osoby wykonujące pracę w pobliżu tych urządzeń (np. pracownicy ochrony) narażone są na ich szkodliwe oddziaływanie. Co prawda profesjonalne urządzenia dostępne na naszym runku spełniają restrykcyjne wymagania bezpieczeństwa, jednakże może się zdarzyć, że koniecznym będzie wprowadzenie zmian w organizacji pracy (np. rotacji pracowników, oddalenie o pół metra stanowiska pracy itp.), w celu zapewnienia ochrony pracowników. Zarówno przy jednych, jak i drugich urządzeniach, warto umieścić informacje o zagrożeniach, jakie ze sobą niosą, bowiem w pewnych przypadkach mogą one nie być całkowicie obojętne np. dla osób z rozrusznikami serca czy kobiet w ciąży.
Maciej Ambroziewicz, autor współpracuje z publikacją Serwis BHP.
Odpowiedzi udzielono: 8 czerwca 2015 r.