Przepis art. 62 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane (tekst jedn.: Dz. U. z 2006 r. Nr 156, poz. 1118 z późn. zm.) - pr. bud. określa rodzaje okresowych kontroli dla budynków, elementów budynków, budowli i instalacji w budynkach. Obiekty budowlane powinny być w czasie ich użytkowania poddawane przez właściciela lub zarządcę kontroli:
1) okresowej, co najmniej raz w roku, polegającej na sprawdzeniu stanu technicznego:
a) elementów budynku, budowli i instalacji narażonych na szkodliwe wpływy atmosferyczne i niszczące działania czynników występujących podczas użytkowania obiektu,
b) instalacji i urządzeń służących ochronie środowiska,
c) instalacji gazowych oraz przewodów kominowych (dymowych, spalinowych i wentylacyjnych).
2) okresowej, co najmniej raz na 5 lat, polegającej na sprawdzeniu stanu technicznego i przydatności do użytkowania obiektu budowlanego, estetyki obiektu budowlanego oraz jego otoczenia; kontrolą tą powinno być objęte również badanie instalacji elektrycznej i piorunochronnej w zakresie stanu sprawności połączeń, osprzętu, zabezpieczeń i środków ochrony od porażeń, oporności izolacji przewodów oraz uziemień instalacji i aparatów.
3) okresowej w zakresie, o którym mowa w pkt 1, co najmniej dwa razy w roku, w terminach do 31 maja oraz do 30 listopada, w przypadku budynków o powierzchni zabudowy przekraczającej 2 000 m2 oraz innych obiektów budowlanych o powierzchni dachu przekraczającej 1 000 m2; osoba dokonująca kontroli jest obowiązana bezzwłocznie pisemnie zawiadomić właściwy organ o przeprowadzonej kontroli.
4) bezpiecznego użytkowania obiektu każdorazowo w przypadku wystąpienia okoliczności, w razie wystąpienia czynników zewnętrznych oddziaływujących na obiekt, związanych z działaniem człowieka lub sił natury, takich jak: wyładowania atmosferyczne, wstrząsy sejsmiczne, silne wiatry, intensywne opady atmosferyczne, osuwiska ziemi, zjawiska lodowe na rzekach i morzu oraz jeziorach i zbiornikach wodnych, pożary lub powodzie, w wyniku których następuje uszkodzenie obiektu budowlanego lub bezpośrednie zagrożenie takim uszkodzeniem, mogące spowodować zagrożenie życia lub zdrowia ludzi, bezpieczeństwa mienia lub środowiska.
5) okresowej, polegającej na sprawdzeniu stanu technicznego kotłów, z uwzględnieniem efektywności energetycznej kotłów oraz ich wielkości do potrzeb użytkowych:
a) co najmniej raz na 2 lata - opalanych nieodnawialnym paliwem ciekłym lub stałym o efektywnej nominalnej wydajności ponad 100 kW,
b) co najmniej raz na 4 lata - opalanych nieodnawialnym paliwem ciekłym lub stałym o efektywnej nominalnej wydajności 20 kW do 100 kW oraz kotłów opalanych gazem.
6) okresowej, co najmniej raz na 5 lat, polegającej na ocenie efektywności energetycznej zastosowanych urządzeń chłodniczych w systemach klimatyzacji, ich wielkości w stosunku do wymagań użytkowych o mocy chłodniczej nominalnej większej niż 12 kW.

Obowiązek kontroli, o których mowa powyżej, nie obejmuje właścicieli i zarządców:
1) budynków mieszkalnych jednorodzinnych,
2) obiektów budowlanych:
a) budownictwa zagrodowego i letniskowego,
b) obiektów gospodarczych związanych z produkcją rolną i uzupełniających zabudowę zagrodową w ramach istniejącej działki siedliskowej (parterowych budynków gospodarczych o powierzchni zabudowy do 35 m2, przy rozpiętości konstrukcji nie większej niż 4,80 m, płyt do składowania obornika, szczelnych zbiorników na gnojówkę lub gnojowicę o pojemności do 25 m3, naziemnych silosów na materiały sypkie o pojemności do 30 m3 i wysokości nie większej niż 4,50 m, suszarni kontenerowych o powierzchni zabudowy do 21 m2).
W art. 3 pr. bud. podano definicje obiektu budowlanego, budynku oraz budowli. Przez obiekt budowlany należy rozumieć:
a) budynek wraz z instalacjami i urządzeniami technicznymi,
b) budowlę stanowiącą całość techniczno-użytkową wraz z instalacjami i urządzeniami,
c) obiekt małej architektury.

Przez budynek należy rozumieć taki obiekt budowlany, który jest trwale związany z gruntem, wydzielony z przestrzeni za pomocą przegród budowlanych oraz posiada fundamenty i dach. Natomiast przez budowlę należy rozumieć każdy obiekt budowlany niebędący budynkiem lub obiektem małej architektury, jak: obiekty liniowe, lotniska, mosty, wiadukty, estakady, tunele, przepusty, sieci techniczne, wolno stojące maszty antenowe, wolno stojące trwale związane z gruntem urządzenia reklamowe, budowle ziemne, obronne (fortyfikacje), ochronne, hydrotechniczne, zbiorniki, wolno stojące instalacje przemysłowe lub urządzenia techniczne, oczyszczalnie ścieków, składowiska odpadów, stacje uzdatniania wody, konstrukcje oporowe, nadziemne i podziemne przejścia dla pieszych, sieci uzbrojenia terenu, budowle sportowe, cmentarze, pomniki, a także części budowlane urządzeń technicznych (kotłów, pieców przemysłowych, elektrowni wiatrowych i innych urządzeń) oraz fundamenty pod maszyny i urządzenia, jako odrębne pod względem technicznym części przedmiotów składających się na całość użytkową.
Przez sieci uzbrojenia terenu, zgodnie z art. 2 pkt 11 ustawy z dnia 17 maja 1989 r. - Prawo geodezyjne i kartograficzne (tekst jedn.: Dz. U. z 2005 r. Nr 240, poz. 2027 z późn. zm.) należy rozumieć wszelkiego rodzaju nadziemne, naziemne i podziemne przewody i urządzenia: wodociągowe, kanalizacyjne, gazowe, cieplne, telekomunikacyjne, elektroenergetyczne i inne z wyłączeniem urządzeń melioracji szczegółowych, a także podziemne budowle, jak tunele, przejścia, parkingi, zbiorniki, itp.

Jak wynika z powyższych definicji, podziemne przewody i urządzenia wodociągowe i kanalizacyjne można zaliczyć do sieci uzbrojenia terenu, a te można zaliczyć do budowli. Jak wskazano powyżej sieci uzbrojenia terenu zaliczone do budowli powinny podlegać okresowej kontroli, co najmniej raz w roku.
Instalacja wewnętrzna wodociągowa i kanalizacyjna powinna być poddawana okresowej kontroli stanu technicznego. Częstotliwość kontroli instalacji wewnętrznej wodociągowej i kanalizacyjnej może zależeć od ustaleń zapisanych w warunkach przyłączenia instalacji wewnętrznej do sieci miejskiej wodociągowej i kanalizacyjnej. W ramach przeglądu instalacji wewnętrznej wodociągowej i kanalizacyjnej mogą być wykonane następujące zadania:
1) ocena właściwego stanu przewodów,
2) ocena zabezpieczenia przewodów przed zamarzaniem,
3) ocena zabezpieczenia przewodów przed skażeniem,
4) ocena właściwości hydrodynamicznych przewodów wodociągowych i kanalizacyjnych,
5) ocena stanu czystości przewodów, ze względu na możliwość występowania osadów przez dokonanie np. inspekcji tych rurociągów,
6) kontrola stanu technicznego agregatów pompowych i pomp.
W ramach przeglądu instalacji wewnętrznej wodociągowej może być wykonane sprawdzenie następujących elementów sieci:
1) stanu technicznego i sanitarnego ujęcia wody,
2) zabezpieczeń ujęcia wody przed dostępem osób postronnych i możliwością skażenia wody,
3) stanu technicznego całej armatury na ujęciach i hydroforniach,
4) szczelności i uszczelnienia zaworów, zasuw, pomp, armatury pomiarowej, instalacji wewnętrznej obiektów, zaworów bezpieczeństwa i zaworów zwrotnych,
5) stanu powietrza w zbiornikach hydroforowych.
6) obwodów sterowania, skuteczności zerowania i instalacji odgromowych zgodnie z przepisami w tym zakresie.
7) stanu wodomierza.

W myśl art. 64 pr. bud. właściciel lub zarządca jest obowiązany prowadzić dla każdego budynku oraz obiektu budowlanego niebędącego budynkiem, książkę obiektu budowlanego, stanowiącą dokument przeznaczony do zapisów dotyczących przeprowadzanych badań i kontroli stanu technicznego, remontów i przebudowy, w okresie użytkowania obiektu budowlanego. Właściciel lub zarządca obiektu, może jednak upoważnić do prowadzenia książki obiektu budowlanego administratora. W praktyce najczęściej książkę obiektu budowlanego prowadzi w imieniu zarządcy firma lub osoba administrująca obiektem. Obowiązek prowadzenia książki obiektu budowlanego nie obejmuje właścicieli i zarządców:
1) budynków mieszkalnych jednorodzinnych
2) obiektów budowlanych budownictwa zagrodowego i letniskowego,
3) dróg lub obiektów mostowych, jeżeli prowadzą książkę drogi lub książkę obiektu mostowego na podstawie przepisów o drogach publicznych.
Zgodnie z art. 60, 63 oraz 64 pr. bud. do książki obiektu budowlanego powinny być dołączone:
1) protokoły z kontroli obiektu budowlanego,
2) oceny i ekspertyzy dotyczące jego stanu technicznego,
3) dokumenty dotyczące budynku, tj. dokumentacja budowy i dokumentacja powykonawcza.
4) dokumenty i decyzje dotyczące budynku, tj. instrukcje obsługi i eksploatacji: obiektu, instalacji i urządzeń związanych z tym obiektem,
5) opracowania projektowe i dokumenty techniczne robót budowlanych wykonywanych w obiekcie w toku jego użytkowania.

Niespełnienie obowiązku w zakresie posiadania i prowadzenia książki obiektu budowlanego może skutkować poważnymi konsekwencjami. Zgodnie z art. 93 pkt 9 pr. bud. kto nie spełnia, określonych w art. 63 lub art. 64 ust. 1 i 3, obowiązków przechowywania dokumentów, związanych z obiektem budowlanym lub prowadzenia książki obiektu budowlanego podlega karze grzywny.
Książka obiektu budowlanego stanowi dokument przeznaczony do zapisów dotyczących przeprowadzanych badań i kontroli stanu technicznego oraz remontów i przebudowy, w okresie użytkowania obiektu budowlanego.
Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 3 lipca 2003 r. w sprawie książki obiektu budowlanego (Dz. U. Nr 120, poz. 1134) - dalej r.k.o.b. dokładnie precyzuje wymagania formalne dotyczące książki obiektu budowlanego. Co istotne, książka obiektu budowlanego musi być wykonana w sposób trwały, chroniący przed wymianą bądź usunięciem poszczególnych jej stron. Książka powinna mieć format A-4 i być wykonana w sposób trwały, zapewniający przydatność do użytkowania w całym okresie użytkowania obiektu.

Przepis § 2 r.k.o.b. wskazuje termin założenia książki obiektu budowlanego - powinna być ona założona w dniu przekazania obiektu budowlanego do użytkowania i systematycznie prowadzona przez okres jego użytkowania. Przepis § 5 r.k.o.b. wskazuje, że przy zakładaniu nowej książki obiektu budowlanego należy dokonać wpisów wyjściowych przez właściciela lub zarządcę, względnie osobę przez nich upoważnioną.
Wpisów do książki obiektu budowlanego może dokonywać właściciel lub zarządca obiektu albo osoba upoważniona przez właściciela lub zarządcę. W praktyce najczęściej upoważniony zostaje administrator obiektu. W przypadku powierzenia administracji specjalistycznej firmie osobami upoważnionymi do dokonywania wpisów są z reguły administrator obiektu i inspektor.
Wpisy do książki obiektu budowlanego obejmują podstawowe dane identyfikujące obiekt, tj.:
1) rodzaj obiektu i jego adres,
2) właściciela i zarządcę - nazwę lub imię i nazwisko,
3) datę założenia książki obiektu;
4) protokół odbioru obiektu - numer i datę sporządzenia, rok zakończenia budowy;
5) pozwolenie na użytkowanie obiektu - nazwę organu, który wydał, numer i datę wydania,
6) dane techniczne charakteryzujące obiekt,
7) spis dokumentacji technicznej dołączonej do książki obiektu przy zakładaniu książki;
8) plan sytuacyjny obiektu z zaznaczonymi granicami nieruchomości, określający również usytuowanie miejsc przyłączenia obiektu do sieci uzbrojenia terenu oraz armatury lub urządzenia przeznaczone do odcięcia czynnika dostarczanego przy pomocy tych sieci, a w szczególności gazu, energii elektrycznej i ciepła.
W okresie użytkowania obiektu osoby upoważnione dokonują w książce obiektu budowlanego wpisów odnośnie przeprowadzonych w obiekcie kontroli oraz badań określonych w art. 62 ust. 1 i 2 pr. bud. oraz przeprowadzonych remontów i przebudowy obiektu. W książce obiektu budowlanego należy odnotowywać wykonanie okresowych kontroli i przeglądów, załączając:
1) protokoły okresowych kontroli stanu technicznej sprawności obiektu, które powinny być przeprowadzane raz w roku (kontrolą należy objąć elementy budynku narażone na niszczenie, w tym elewacje zewnętrzne, elementy architektoniczne, balustrady, loggie i balkony, urządzenia zamocowane do ścian i dachu budynku, elementy odwodnienia budynku i obróbki blacharskie, pokrycia dachowe, jak również instalacje i urządzenia służące ochronie środowiska, w tym instalacje gazowe oraz przewody kominowe - dymowe, spalinowe i wentylacyjne, instalacje centralnego ogrzewania i ciepłej wody użytkowej, urządzenia stanowiące zabezpieczenie przeciwpożarowe budynku, elementy instalacji kanalizacyjnej odprowadzającej ścieki z budynku oraz przejścia przyłączy instalacyjnych przez ściany budynku, a także estetykę budynku i jego otoczenia),
2) protokoły okresowych kontroli stanu sprawności technicznej i wartości użytkowej całego obiektu budowlanego z przeprowadzeniem badania całości instalacji elektrycznej i piorunochronnej przeprowadzane raz na 5 lat,
3) wszelkie ekspertyzy, badania techniczne, opinie powstałe w trakcie użytkowania obiektu,
4) protokoły odbioru robót remontowych, modernizacyjnych i adaptacyjnych w obiekcie wraz z danymi dotyczącymi dokumentacji technicznej tych robót,
5) protokoły dotyczące wszelkich awarii zaistniałych w obiekcie,
6) pozwolenie na zmianę sposobu użytkowania obiektu lub jego części (np. adaptacja części strychu).

Należy pamiętać o pewnych zasadach dotyczących wpisów do książki obiektu budowlanego:
1) każdy wpis powinien zawierać dane identyfikacyjne osoby, która dokument wystawiła, datę wpisu oraz dane określające jednoznacznie dokument będący przedmiotem wpisu.
2) wpisy do książki obiektu budowlanego powinny być prowadzone na bieżąco, tj. w dniu zaistnienia odpowiednich okoliczności będących przedmiotem wpisu.
3) gdy istnieje potrzeba sprostowania błędnego wpisu, korekta powinna być dokonana poprzez przekreślenie pojedynczą linią (umożliwiającą odczytanie) oraz umieszczenie daty i podpisu osoby dokonującej korekty.
Książka obiektu budowlanego nie służy do dokonywania wpisów przez organy państwowego nadzoru budowlanego ani też organy Państwowej Straży Pożarnej, Państwowej Inspekcji Sanitarnej, Państwowej Inspekcji Pracy, Państwowej Inspekcji Ochrony Środowiska, Policji, Straży Miejskiej, itp. Decyzje i zalecenia tych organów dotyczące użytkowanego obiektu podejmowane są w trybie przewidzianym w pr. bud. oraz w trybie przepisów wydanych przez odpowiednie ministerstwa.
Wpisu do książki obiektu budowlanego o decyzji wydanej przez wskazane wyżej organa dokonuje osoba upoważniona do dokonywania wszystkich wpisów, oczywiście pamiętając o załączeniu odpowiedniego dokumentu.