Pytanie
Jakie prace szczególnie niebezpieczne występują na stanowisku robotnika budowlanego, który pracuje jako murarz, tynkarz, brukarz, betoniarz, zbrojarz oraz wykonuje prace montażowe i rozbiórkowe?
Odpowiedź
Podczas wykonywania prac budowlanych przez osobę wykonującą prace murarskie, tynkarskie, brukarskie, betoniarskie, zbrojarskie oraz montażowe i/lub rozbiórkowe, mogą występować prace szczególnie niebezpieczne m.in. takie jak: roboty budowlane, rozbiórkowe, remontowe i montażowe prowadzone bez wstrzymania ruchu zakładu pracy lub jego części, prace na wysokości, prace przy użyciu materiałów niebezpiecznych.
Uzasadnienie
Prace szczególnie niebezpieczne, zgodnie z § 80 ust. 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 26.09.1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy – dalej r.b.h.p., to prace, przy których wykonywaniu występuje zwiększone zagrożenie lub prace, które są wykonywane w utrudnionych warunkach. Stosownie do postanowień rozdziału 6 przytoczonego rozporządzenia, do powyższych prac zalicza się:
1. roboty budowlane, rozbiórkowe, remontowe i montażowe prowadzone bez wstrzymania ruchu zakładu pracy lub jego części,
2. prace w zbiornikach, kanałach, wnętrzach urządzeń technicznych i w innych niebezpiecznych przestrzeniach zamkniętych,
3. prace przy użyciu materiałów niebezpiecznych,
4. prace na wysokości,
oraz prace określone jako szczególnie niebezpieczne w innych przepisach dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy lub w instrukcjach eksploatacji urządzeń i instalacji, a także inne prace o zwiększonym zagrożeniu lub wykonywane w utrudnionych warunkach, uznane przez pracodawcę jako szczególnie niebezpieczne.
Do prac szczególnie niebezpiecznych wykonywanych w budownictwie można zaliczyć również prace wymienione w § 6 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z 23.06.2003 r. w sprawie informacji dotyczącej bezpieczeństwa i ochrony zdrowia oraz planu bezpieczeństwa i ochrony zdrowia, a w szczególności:
1) roboty budowlane, których charakter, organizacja lub miejsce prowadzenia stwarza szczególnie wysokie ryzyko powstania zagrożenia bezpieczeństwa i zdrowia ludzi, a w szczególności przysypania ziemią lub upadku z wysokości:
a) wykonywanie wykopów o ścianach pionowych bez rozparcia o głębokości większej niż 1,5 m oraz wykopów o bezpiecznym nachyleniu ścian o głębokości większej niż 3,0 m,
b) roboty, przy których wykonywaniu występuje ryzyko upadku z wysokości ponad 5,0 m,
c) rozbiórki obiektów budowlanych o wysokości powyżej 8 m,
d) roboty wykonywane na terenie czynnych zakładów przemysłowych,
e) montaż, demontaż i konserwacja rusztowań przy budynkach wysokich i wysokościowych,
f) roboty wykonywane przy użyciu dźwigów lub śmigłowców,
g) prowadzenie robót na obiektach mostowych metodą nasuwania konstrukcji na podpory,
h) montaż elementów konstrukcyjnych obiektów mostowych,
i) betonowanie wysokich elementów konstrukcyjnych mostów, takich jak przyczółki, filary i pylony,
j) fundamentowanie podpór mostowych i innych obiektów budowlanych na palach,
k) roboty wykonywane pod lub w pobliżu przewodów linii elektroenergetycznych, w odległości liczonej poziomo od skrajnych przewodów, mniejszej niż:
– 3,0 m – dla linii o napięciu znamionowym nieprzekraczającym 1 kV,
– 5,0 m – dla linii o napięciu znamionowym powyżej 1 kV, lecz nieprzekraczającym 15 kV,
– 10,0 m – dla linii o napięciu znamionowym powyżej 15 kV, lecz nieprzekraczającym 30 kV,
– 15,0 m – dla linii o napięciu znamionowym powyżej 30 kV, lecz nieprzekraczającym 110 kV,
l) roboty budowlane prowadzone w portach i przystaniach podczas ruchu statków,
m) roboty prowadzone przy budowlach piętrzących wodę, przy wysokości piętrzenia powyżej 1 m,
n) roboty wykonywane w pobliżu linii kolejowych;
2) roboty budowlane, przy prowadzeniu których występują działania substancji chemicznych lub czynników biologicznych zagrażających bezpieczeństwu i zdrowiu ludzi:
a) roboty prowadzone w temperaturze poniżej -10°C,
b) roboty polegające na usuwaniu i naprawie wyrobów budowlanych zawierających azbest;
3) roboty budowlane stwarzające zagrożenie promieniowaniem jonizującym:
a) roboty remontowe i rozbiórkowe obiektów przemysłu energii atomowej,
b) roboty remontowe i rozbiórkowe obiektów, w których były realizowane procesy technologiczne z użyciem izotopów;
4) roboty budowlane prowadzone w pobliżu linii wysokiego napięcia lub czynnych linii komunikacyjnych:
a) roboty wykonywane w odległości liczonej poziomo od skrajnych przewodów, mniejszej niż 15,0 m – dla linii o napięciu znamionowym 110 kV,
b) roboty wykonywane w odległości liczonej poziomo od skrajnych przewodów, mniejszej niż 30,0 m – dla linii o napięciu znamionowym powyżej 110 kV,
c) budowa i remont:
– linii kolejowych (roboty torowe i podtorowe),
– sieci trakcyjnej i linii zasilającej sieć trakcyjną i urządzenia elektroenergetyczne,
– linii i urządzeń sterowania ruchem kolejowym,
– sieci telekomunikacyjnych, radiotelekomunikacyjnych i komputerowych,
związane z prowadzeniem ruchu kolejowego,
d) wszystkie roboty budowlane, wykonywane na obszarze kolejowym w warunkach prowadzenia ruchu kolejowego;
5) roboty budowlane stwarzające ryzyko utonięcia pracowników:
a) roboty prowadzone z wody lub pod wodą,
b) montaż elementów konstrukcyjnych obiektów mostowych,
c) fundamentowanie podpór mostowych i innych obiektów budowlanych na palach,
d) roboty prowadzone przy budowlach piętrzących wodę, przy wysokości piętrzenia powyżej 1 m;
6) roboty budowlane prowadzone w studniach, pod ziemią i w tunelach:
a) roboty prowadzone w zbiornikach, kanałach, wnętrzach urządzeń technicznych i w innych niebezpiecznych przestrzeniach zamkniętych,
b) roboty związane z wykonywaniem przejść rurociągów pod przeszkodami metodami: tunelową, przecisku lub podobnymi;
7) roboty budowlane wykonywane przez kierujących pojazdami zasilanymi z linii napowietrznych – roboty przy budowie, remoncie i rozbiórce torowisk;
8) roboty budowlane wykonywane w kesonach, z atmosferą wytwarzaną ze sprężonego powietrza – roboty przy budowie i remoncie nabrzeży portowych i przepraw mostowych;
9) roboty budowlane wymagające użycia materiałów wybuchowych:
a) roboty ziemne związane z przemieszczaniem lub zagęszczaniem gruntu,
b) roboty rozbiórkowe, w tym wykonywanie otworów w istniejących elementach konstrukcyjnych obiektów;
10) roboty budowlane prowadzone przy montażu i demontażu ciężkich elementów prefabrykowanych – roboty, których masa przekracza 1,0 t.
Zgodnie z § 80 ust. 1 r.b.h.p., na pracodawcy spoczywa obowiązek ustalenia i aktualizowania wykazu prac szczególnie niebezpiecznych występujących w zakładzie pracy.
Jest to niezwykle istotne, bowiem przy organizacji takich prac należy podjąć szczególne środki ostrożności, które zostały określone w § 81 r.b.h.p., a więc zapewnić w szczególności:
5. bezpośredni nadzór nad pracami szczególnie niebezpiecznymi wyznaczonych w tym celu osób,
6. odpowiednie środki zabezpieczające,
7. dostęp do miejsc wykonywania prac szczególnie niebezpiecznych wyłącznie osobom upoważnionym i odpowiednio poinstruowanym,
8. instruktaż pracowników obejmujący w szczególności:
9. imienny podział pracy,
10. kolejność wykonywania zadań,
11. wymagania bezpieczeństwa i higieny pracy przy poszczególnych czynnościach.
Maciej Ambroziewicz
Jakie prace szczególnie niebezpieczne występują na stanowisku robotnika budowlanego?
Przeczytaj odpowiedź eksperta Serwisu BHP.
