Pytanie pochodzi z publikacji  Serwis BHP

Jakie prace można zaliczyć do prac w narażeniu na szczególne obciążenia psychiczne oraz wymagające szczególnej koncentracji? Taki podpunkt figuruje w druku ZUS N-10 „Wywiad zawodowy”. Czy pracownik biurowy, do którego obowiązków należy odpowiadanie na konkretne pytania lekarzy dotyczące dawkowania leków itp. (około 10 telefonów dziennie) wykonuje pracę w narażeniu na szczególne obciążenie psychiczne i wymagającą szczególnej koncentracji?

Odpowiedź

Oceny, czy sposób wykonywania pracy przez pracownika naraża go na szczególne obciążenia psychiczne, dla celu druku ZUS N-10 „Wywiad zawodowy", dokonuje pracodawca. Nie decyduje o tym rodzaj zajmowanego stanowiska ani liczba wykonanych czynności w trakcie dnia pracy, lecz specyfika i czynniki ryzyka.

Uzasadnienie

Druk ZUS N-10 „Wywiad zawodowy" jest formą ankiety dotyczącą kwalifikacji zawodowych danej osoby, rodzaju oraz charakteru wykonywanej przez nią ostatnio pracy, jak również warunków pracy (§ 2 ust 3 pkt 2 rozporządzenie Ministra Polityki Społecznej z dnia 14 grudnia 2004 r. w sprawie orzekania o niezdolności do pracy, Dz. U. Nr 273, poz. 2711). Wypełnia go pracodawca, uwzględniając w nim charakter wykonywanej przez pracownika pracy, czy jest to praca w pełnym czy w niepełnym wymiarze godzin, w jakich warunkach, określenie stopnia ciężkości pracy (od lekkiej do bardzo ciężkiej) itd.

Oceny, czy sposób wykonywania pracy naraża pracownika na szczególne obciążenia psychiczne, dokonuje pracodawca. Nie decyduje o tym rodzaj zajmowanego stanowiska ani liczba wykonanych czynności w trakcie dnia pracy, lecz specyfika i czynniki ryzyka.

Przy dokonywaniu oceny należy uwzględnić, że głównym źródłem obciążenia psychicznego pracowników zatrudnionych w charakterze konsultantów są:

- przeciążenie lub niedociążenie pracą (nadmierna liczba telefonów lub długi czas oczekiwania nie połączony z innymi obowiązkami),

- procent czasu poświęcany na rozmowy z klientami skorelowany ze złożonością wykonywanych zadań i kontrolą sposobu ich realizacji,

- fizyczne warunki pracy,

- praca nudna, automatyczna,

- nieregularność czasu. Praca może wiązać się z nieregularnością zmian, co z kolei powoduje konieczność ciągłego dostosowywania się organizmu do cyklów praca â?? wypoczynek. Ciągłe zmiany prowadzą do desynchronizacji rytmów biologicznych, a w rezultacie do powstania stresu.

- zjawisko dysonansu emocjonalnego. Dysonans emocjonalny bierze się z narzuconej przez charakter pracy konieczności wyrażania pozytywnych emocji w stosunku do klientów, mimo odczuwania zupełnie innych emocji. Dysonans emocjonalnego wpływa na wypalenie emocjonalne,

- poziom stresu spowodowany charakterem wykonywanych zadań i częstymi kontaktami z klientami.

Powyższe źródła obciążenia psychicznego konsultanta telefonicznego świadczą o dużej stresogenności tego typu pracy. W trakcie jej wykonywania może dojść do wielu obciążeń typu psychicznego. W związku z powyższym, jeżeli podczas wykonywania pracy konkretnego pracownika, występują wskazane czynniki, zasadnym jest uznanie, że praca wykonywana jest w narażeniu na szczególne obciążenia psychiczne oraz wymaga szczególnej koncentracji.

Jeżeli u pracodawcy utworzona jest służba bhp, konstruując odpowiedzi na poszczególne pytania, warto skonsultować się z inspektorem bhp. Ponadto źródłem informacji mogącym pomóc w ustaleniu, czy w takcie wykonywania pracy występują narażenia na szczególne obciążenia psychiczne jest ocena ryzyka zawodowego. Przypomnijmy, że zgodnie z art. 226 ustawy z dnia 16 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r. poz. 1502 z późn. zm.) pracodawca:

1) ocenia i dokumentuje ryzyko zawodowe związane z wykonywaną pracą oraz stosuje niezbędne środki profilaktyczne zmniejszające ryzyko;

2) informuje pracowników o ryzyku zawodowym, które wiąże się z wykonywana pracą, oraz o zasadach ochrony przed zagrożeniami. która pracodawca powinien dokonać w zakresie.

Anna Sokołowska, autorka współpracuje z publikacją  Serwis BHP.

Odpowiedzi udzielono: 21 grudnia 2015 r.