Jakie informacje należy przekazać PIP w związku z zatrudnianiem pracowników w narażeniu na substancje chemiczne o działaniu rakotwórczym?

Pytanie pochodzi z publikacji Serwis BHPNa podstawie rozporządzenia Komisji nr 2015/491 z dnia 23 marca 2015 r., z dniem 1 stycznia 2016 r. formaldehyd klasyfikowany jest jako substancja rakotwórcza kategorii 1B (carc. 1B). Pomiary stężenia formaldehydu powstałego wyłącznie podczas procesu produkcyjnego (jako jego rezultat) wykazały, że natężenie jest mniejsze niż 0,1 NDS. Rozporządzenie ws. substancji chemicznych, ich mieszanin, czynników lub procesów technologicznych o działaniu rakotwórczym lub mutagennym w środowisku pracy, chociaż używa pojęć kontakt i narażenie, nie określa czy w przypadku niewystępowania narażenia, potwierdzonego wynikami pomiarów, należny przesłać informację do PIP i PIS wg załącznika nr 2 do rozporządzenia. Jeśli należy takie dane przesłać, to w jakim zakresie? Czy wystarczy tylko informacja o tym, że czynnik występuje?

Odpowiedź

Pracodawca zatrudniający pracowników w kontakcie z substancją chemiczną zaklasyfikowaną jako rakotwórcza (w tym przypadku formaliną), powinien prowadzić rejestr prac, których wykonywanie powoduje konieczność pozostawania w kontakcie z substancjami chemicznymi, ich mieszaninami o działaniu rakotwórczym lub mutagennym i przekazywać go właściwemu państwowemu wojewódzkiemu inspektorowi sanitarnemu oraz właściwemu okręgowemu inspektorowi pracy w określonych terminach i na określonym formularzu. Nie ma przy tym znaczenia, że wyniki przeprowadzonych pomiarów wykazały wartość nieprzekraczającą 0,1 NDS.
Wypełniając formularz, niezależnie od wyników pomiarów, należy uwzględnić wszystkie wymagane informacje, a więc wskazać m.in.: nazwę substancji chemicznej, ocenę narażenia i jego średni czas, informację o przeprowadzonych pomiarach oraz ich ewentualne wyniki wraz z informacją na temat metody analitycznej.

Uzasadnienie

Pracodawca zatrudniający pracowników w kontakcie z substancją chemiczną zaklasyfikowaną jako rakotwórcza (w tym przypadku formaliną), powinien prowadzić rejestr prac, których wykonywanie powoduje konieczność pozostawania w kontakcie z substancjami chemicznymi, ich mieszaninami o działaniu rakotwórczym lub mutagennym i przekazywać go właściwemu państwowemu wojewódzkiemu inspektorowi sanitarnemu oraz właściwemu okręgowemu inspektorowi pracy w określonych terminach i na określonym formularzu. Nie ma przy tym znaczenia, że wyniki przeprowadzonych pomiarów wykazały wartość nieprzekraczającą 0,1 NDS.
Wypełniając formularz, niezależnie od wyników pomiarów, należy uwzględnić wszystkie wymagane informacje, a więc wskazać m.in.: nazwę substancji chemicznej, ocenę narażenia i jego średni czas, informację o przeprowadzonych pomiarach oraz ich ewentualne wyniki wraz z informacją na temat metody analitycznej.W myśl art. 222 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 2016 r. poz. 1666 z późn. zm.) – dalej k.p., w razie zatrudniania pracownika w warunkach narażenia na działanie substancji chemicznych, ich mieszanin, czynników lub procesów technologicznych o działaniu rakotwórczym lub mutagennym, pracodawca jest obowiązany zastępować te substancje, ich mieszaniny, czynniki lub procesy technologiczne mniej szkodliwymi dla zdrowia lub stosować inne dostępne środki ograniczające stopień tego narażenia, przy odpowiednim wykorzystaniu osiągnięć nauki i techniki. Ponadto pracodawca powinien rejestrować wszystkie rodzaje prac w kontakcie z substancjami chemicznymi, ich mieszaninami, czynnikami lub procesami technologicznymi o działaniu rakotwórczym lub mutagennym, a także prowadzić rejestr pracowników zatrudnionych przy tych pracach.
Szczegółowe obowiązki pracodawcy, który zatrudnia pracowników w warunkach pracy, o jakich mowa powyżej, a w szczególności sposób prowadzenia rejestru pracowników zatrudnionych przy tych pracach określa rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 24 lipca 2012 r. w sprawie substancji chemicznych, ich mieszanin, czynników lub procesów technologicznych o działaniu rakotwórczym lub mutagennym w środowisku pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 2016 r. poz. 1117) – dalej r.r.m.ś.p.
Jednym z obowiązków pracodawcy jest prowadzenie rejestru prac, których wykonywanie powoduje konieczność pozostawania w kontakcie z substancjami chemicznymi, ich mieszaninami, czynnikami lub procesami technologicznymi o działaniu rakotwórczym lub mutagennym i przekazywanie go właściwemu państwowemu wojewódzkiemu inspektorowi sanitarnemu oraz właściwemu okręgowemu inspektorowi pracy niezwłocznie po rozpoczęciu działalności oraz corocznie w terminie do 15 stycznia na druku według wzoru stanowiącego załącznik nr 2 do r.r.m.ś.p.
Sporządzając roczne sprawozdanie, pracodawca powinien, w rubryce charakteryzującej narażenie na tę substancję lub jej mieszaninę (pkt B części II sprawozdania), opisać wszystkie znane mu informacje, a więc wskazać: nazwę substancji chemicznej, ocenę narażenia i jego średni czas, informację o przeprowadzonych pomiarach oraz ich ewentualne wyniki wraz z informacją na temat metody analitycznej. Dotyczy to również przypadku, w którym po wykonaniu pomiarów substancji zaklasyfikowanej jako rakotwórcza wykazano, że jej wartość nie przekracza 0,1 najwyższego dopuszczalnego stężenia (NDS), określonego w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 6 czerwca 2014 r. w sprawie najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy (Dz. U. poz. 817 z późn. zm.), gdyż w tej sytuacji zapisy dotyczące „oceny narażenia” mają charakter czysto informacyjny. W przypadku takim jak opisany (wartość stężenia nie przekracza wartości 0,1 NDS) pracodawca nie ma natomiast obowiązku prowadzenia rejestru pracowników narażonych na działanie powyższej substancji.

Maciej Ambroziewicz, autor współpracuje z publikacją Serwis BHP.

Odpowiedzi udzielono: 5 stycznia 2017 r.

Więcej informacji i narzędzi znajdziesz w programie Serwis BHP Bądź na bieżąco ze zmianami prawnymi i korzystaj z aktualnych materiałów