Zmiana wynagrodzenia minimalnego na przełomie roku
Jedna z szeregu wątpliwości dotyczy wynagrodzenia minimalnego. Mianowicie jeśli pracownik otrzymuje wynagrodzenie, które jest równe kwocie minimalnego wynagrodzenia za pracę a wypłata wynagrodzenia za grudzień danego następuje w miesiącu styczniu następnego to wówczas pojawia się wątpliwość w jakiej wysokości przysługuje pracownikowi wynagrodzenie.
Przykład
W maju 2013 r. pracownik został zatrudniony na umowę o pracę, jego wynagrodzenie zostało ustalone na kwotę 1600 zł. Pracodawca zgodnie z regulaminem pracy wypłaca wynagrodzenie w terminie do 10 dnia następnego miesiąca kalendarzowego. Od 1 stycznia 2014 r. minimalne wynagrodzenie za pracę wynosi 1680 zł. Czy w tej sytuacji jeśli pracodawca będzie wypłacał wynagrodzenie za grudzień 2013 r. w styczniu 2014 r. powinien wypłacić wynagrodzenie w kwocie 1600 zł brutto czy też 1680 zł brutto?
Pracodawca powinien wypłacić wynagrodzenie w kwocie 1600 zł brutto. Należy zwrócić uwagę na fakt, iż wynagrodzenie przysługuje za wykonaną pracę (art. 80 kodeksu pracy) a praca w naszym przykładzie była wykonana w miesiącu grudniu 2013r. czyli w miesiącu w którym obowiązywało poprzednie wynagrodzenie minimalne. Dodatkowo należy jeszcze podkreślić, iż w sytuacji przedstawionej w pytaniu pracodawca z dniem 1 stycznia 2014 r. powinien zmienić pracownikowi umowę o pracę (w drodze porozumienia zmieniającego bądź wypowiedzenia zmieniającego) a konkretnie wysokość wynagrodzenia z 1600 zł brutto na 1680 zł brutto.
Podstawa wymiaru zasiłku chorobowego
Podstawę wymiaru zasiłku chorobowego dla pracownika stanowi przeciętne miesięczne wynagrodzenie wypłacone za okres 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających powstanie niezdolności do pracy albo z faktycznego okresu zatrudnienia za pełne kalendarzowe miesiące, jeżeli niezdolność do pracy powstała przed upływem tego okresu. Do ustalenia podstawy wymiaru zasiłku przysługującego pracownikowi przyjmuje się przychód stanowiący podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie chorobowe lub wypadkowe, po odliczeniu potrąconych przez pracodawcę składek na ubezpieczenia społeczne.
Podstawa wymiaru zasiłku chorobowego dla zatrudnionego w pełnym wymiarze czasu pracy nie może być niższa od kwoty minimalnego wynagrodzenia za pracę, po odliczeniu 13,71 proc. tego wynagrodzenia. Tak więc jeśli zwolnienie lekarskie pracownika przypada na przełomie roku 2013 i roku 2014 wówczas od 1 stycznia 2014 r. pracownikowi przysługuje zasiłek chorobowy obliczony w oparciu o nowe wynagrodzenie minimalne.
Przykład
Pracownik przebywa na zwolnieniu lekarskim od 18 grudnia 2013 r. do 10 stycznia 2014 r. Wynagrodzenie pracownika wynosi 1600 zł od 1 stycznia 2014 pracownik będzie otrzymywał wynagrodzenie w kwocie 1680 zł. W oparciu o jakie wynagrodzenie należy obliczyć zasiłek chorobowy pracownika?
Zasiłek chorobowy od 18 grudnia 2013 r. do 31 grudnia 2013r. należy obliczyć w oparciu o wynagrodzenie 1600 zł brutto natomiast od 1 stycznia 2014 r. do 10 stycznia 2014 r. w oparciu o wynagrodzenie 1680 zł. Obliczenia należy wykonać w sposób przedstawiony powyżej pomimo tego, iż w zwolnieniu lekarskim nie ma przerwy.
Dodatek za godziny nadliczbowe
Zgodnie z art. 1518 § 1 kodeksu pracy pracownikowi wykonującemu pracę w porze nocnej przysługuje dodatek do wynagrodzenia za każdą godzinę pracy w porze nocnej w wysokości 20 proc. stawki godzinowej wynikającej z minimalnego wynagrodzenia za pracę, ustalanego na podstawie odrębnych przepisów.
Wątpliwości powstają jeśli praca w godzinach nadliczbowych była świadczona w grudniu a wypłata wynagrodzenia za godziny nadliczbowe następuje w styczniu a dodatkowo nastąpiła zmiana w wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę.
Przykład
Pracownik wykonywał pracę w godzinach nadliczbowych porze nocnej w dniu 16 oraz 17 grudnia 2013 r. Z uwagi na zmianę wynagrodzenia minimalnego od 1 stycznia 2014 r. powstaje pytanie stawka, którego wynagrodzenia minimalnego z 2013 czy też 2014, powinna stanowić podstawę obliczania dodatku za pracę w porze nocnej.
Podstawę do obliczenia dodatku powinno stanowić minimalne wynagrodzenie za pracę obowiązujące w miesiącu, w którym wystąpiła praca w porze nocnej. Potwierdza to stanowisko Departamentu Prawnego Głównego Inspektoratu Pracy z 21 grudnia 2010 r. w sprawie dodatku za pracę w nocy (GPP-364-4560- 98-1/10/PE/RP) zgodnie, z którym nie ma znaczenia, że wypłata dodatku następuje w kolejnym miesiącu. W przedmiotowej kwestii należy odróżnić termin nabycia prawa do dodatku od terminu wypłaty tego świadczenia.
Kwoty wolne od potrąceń
Kolejna wątpliwość jest związana z kwotą wolną od potrąceń i dotyczy sytuacji, w której zmianie uległo minimalne wynagrodzenie za pracę a wypłata jest realizowana za miesiąc, w którym obowiązywało jeszcze nie zmienione wynagrodzenie. Stanowisko w tym zakresie przedstawił Główny Inspektorat Pracy (pismo z 26 stycznia 2011 r., GPP-364-4560-3-1/11/PE/ RP), zgodnie z którym „dokonując potrąceń z wynagrodzenia za pracę pracodawca obowiązany jest stosować kwotę wolną od potrąceń w wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę obowiązującego w dacie dokonywania potrącenia”. Niestety sytuację komplikuje stanowisko Krajowej Izby Komorniczej zawarte w piśmie z dnia 18 stycznia 2011 r. (KRK/IV/117/11) z którego wynika, że decyduje miesiąc, za jaki należy się wynagrodzenie, a nie moment wypłaty.
W praktyce w zakresie kwoty wolnej od potrąceń w zakresie wypłaty wynagrodzenia na przełomie roku większość pracodawców stosuje się do zasad przedstawionych przez Główny Inspektorat Pracy.
Przykład
Zgodnie z obowiązującym regulaminem, pracodawca zrealizował w dniu 7 stycznia 2013 r. wypłatę wynagrodzenia za grudzień 2012 r. Pracownik ma potrącenia komornicze z tytułu niespłaconego kredytu hipotecznego. W 2013 r. minimalne wynagrodzenie za pracę w wynosiło 1600 zł natomiast od 1 stycznia 2014 r. wynosi 1680 zł. Zgodnie ze stanowiskiem GIP pracodawca obliczając kwotę wolną od potrąceń powinien posłużyć się obowiązującym minimalnym wynagrodzeniem za pracę, czyli 1680 zł.
Koszty uzyskania przychodu oraz ulga podatkowa
Wynagrodzenie za grudzień 2013 r. które jest wypłacane pracownikowi w styczniu 2014 r. jest przychodem pracownika w 2014 r. Tak więc do wynagrodzenia za grudzień 2013 wypłacanego w styczniu 2014 należy stosować koszty i ulgę w wysokości obowiązującej w 2014 r.
W roku 2014 r. nie zostały podwyższone ani koszty uzyskania przychodów, ani ulga w podatku. Tak więc:
1) koszty uzyskania przychodów w 201 r. wynoszą miesięcznie:
111,25 zł, a za rok podatkowy nie więcej niż 1.335 zł, w przypadku gdy podatnik uzyskuje przychody z tytułu jednego stosunku służbowego, stosunku pracy, spółdzielczego stosunku pracy oraz pracy nakładczej,
139,06 zł, a za rok podatkowy łącznie nie więcej niż 1.668,72 zł, w przypadku gdy miejsce stałego lub czasowego zamieszkania podatnika jest położone poza miejscowością, w której znajduje się zakład pracy, a podatnik nie uzyskuje dodatku za rozłąkę,
2) kwota zmniejszająca zaliczkę na podatek dochodowy (ulga podatkowa) wynosi miesięcznie 46,33 zł. Stosuje się ją, jeżeli pracownik przed pierwszą wypłatą wynagrodzenia w roku podatkowym złożył zakładowi pracy oświadczenie PIT-2. Oświadczenia tego nie składa się, jeżeli stan faktyczny wynikający z oświadczenia złożonego w latach poprzednich nie uległ zmianie (art. 32 ust. 3 i 3a updof).
Przykład
Pracownik wynagrodzenie za grudzień 2013 będzie miał wypłacone w terminie do 10 stycznia 2014r. W jakiej wysokości zastosować koszty uzyskania przychodów i ulgę podatkową przy ustalaniu kwoty do wypłaty wynagrodzeń należnych za grudzień 2012 r., ale wypłacanych w styczniu 2013 r.?
Do wynagrodzenia za grudzień 2013 wypłacanego w styczniu 2014 należy stosować koszty i ulgę w wysokości obowiązującej w 2014 r.