Jak można zatrudnić studenta na bezpłatne wakacyjne praktyki?

Zbliżają się wakacje, wielu pracodawców organizuje bezpłatne praktyki dla studentów. Czy za takie praktyki można nie wypłacać wynagrodzenia? Jaką umowę można zawrzeć ze studentem? Wszystko krok po kroku wyjaśnia Małgorzata Skibińska, ekspertka Serwisu Prawa Pracy i Ubezpieczeń Społecznych.

Na jakich zasadach pracodawca może zatrudnić studenta na bezpłatne wakacyjne praktyki?

Jaką umowę należy zawrzeć?

Czy zwolnienie lekarskie jest płatne?

Czy przysługuje urlop?

Najczęściej studenci odbywają praktyki w ramach umowy o praktyki absolwenckie lub umowy zlecenia. Wybór formy zatrudnienia zależy od stron umowy choć przy uwzględnieniu warunków dotyczących możliwości zawarcia poszczególnych umów.

Student może odbywać praktyki wakacyjne w ramach:

1. Umowy o praktyki absolwenckie

Odbywanie praktyk przez osoby uprawnione zostało zdefiniowane w ustawie z 17.07.2009 r. o praktykach absolwenckich – dalej u.p.a

Należy podkreślić, iż wykonywanie pracy na podstawie umowy o praktyki absolwenckie nie jest zatrudnieniem w ramach stosunku pracy (nie jest umową o pracę). Jednocześnie należy zwrócić uwagę na fakt, iż podmiot przyjmujący na praktyki jest zobowiązany wobec praktykanta m.in. do zapewnienia odpowiednich warunków bhp podczas wykonywania pracy. A dokładnie zgodnie z art. 4 u.p.a. do praktyk absolwenckich nie mają zastosowania przepisy prawa pracy, z wyjątkiem art. 18^3a-18^3e, art. 129 § 1, art. 131 § 1, art. 132 § 1, art. 133 § 1, art. 134 i art. 151⁷ ustawy z 26.06.1974 r. – Kodeks pracy – dalej k.p.

[-DOKUMENT_HTML-]

Mając na uwadze powyższe pracodawca, który przyjął na praktykę absolwencką praktykanta nie jest zobowiązany do udzielenia mu urlopu. Oczywiście nie ma przeszkód aby praktykant otrzymał dni wolne od praktyki jednak nie będzie to urlop wypoczynkowy w rozumieniu przepisów prawa pracy.

Ponadto praktykantowi absolwentowi nie przysługuje wynagrodzenie za czas nieobecności na praktykach z powodu choroby. Nie jest bowiem pracownikiem, a jego umowa o praktykę absolwencką nie jest umową o pracę.

Przedstawiając powyższe należy wskazać na warunki dotyczące możliwości zawarcia umowy o praktyki absolwenckie, które wynikają z ustawy o praktykach absolwenckich.

Mianowicie przepisy u.p.a. mają zastosowanie do osób, które ukończyły szkołę gimnazjalną i w dniu rozpoczęcia praktyki nie ukończyły 30 lat, co de facto pozwala na przyjęcie na praktyki osób między 16 a 30 rokiem życia. Przepisy u.p.a. nie wprowadzają wymogu posiadania przez praktykanta statusu studenta, a tym bardziej skierowania ze strony uczelni, w związku z tym może być stosowana również do uczniów i absolwentów innego rodzaju szkół. Ustawa nakłada obowiązek zawarcia umowy o praktykę absolwencką pomiędzy praktykantem a podmiotem przyjmującym na praktykę. Umowa ta powinna określać w szczególności rodzaj pracy, w ramach której praktykant ma uzyskiwać doświadczenie i nabywać umiejętności praktyczne, okres odbywania praktyki, tygodniowy wymiar czasu pracy w ramach praktyki, wysokość świadczenia pieniężnego, jeżeli praktyka ma być odbywana odpłatnie (nie ma przeszkód aby praktyka była odbywana nieodpłatnie). Umowa nie może dotyczyć pracy szczególnie niebezpiecznej. Może być zawarta na okres nie dłuższy niż 3 miesiące. Umowa o praktykę absolwencką nie jest umową o pracę, chociaż do odbywania praktyki zastosowanie mają niektóre przepisy prawa pracy (np. dotyczące niedyskryminacji, maksymalnego wymiaru czasu pracy).

2. Umowy zlecenia

Student może odbywać praktyki studenckie również w ramach bezpłatnej umowy zlecenia. Warto jednak podkreślić, iż umowa zlecenia ma charakter nieodpłatny tylko wówczas, gdy z umowy lub z okoliczności wynika, że przyjmujący zlecenie zobowiązał się wykonać zlecenie bez wynagrodzenia. Decydujące znaczenie ma więc w tym zakresie treść umowy oraz okoliczności towarzyszące jej zawarciu.

Należy jeszcze dodać, iż zleceniodawca ma obowiązek zapewnić bezpieczne i higieniczne warunki pracy osobom wykonującym pracę na innej podstawie niż stosunek pracy, w tym także studentom odbywającym praktyki- art. 304 k.p. Oznacza to, iż studenci odbywający u pracodawcy praktykę studencką przed dopuszczeniem do pracy muszą odbyć instruktaż ogólny i stanowiskowy, czyli pełne szkolenie wstępne bhp.

[-OFERTA_HTML-]

Bezpłatna umowa zlecenia nie stanowi tytułu do ubezpieczeń, a osoba ją wykonująca nie podlega ubezpieczeniom społecznym ani zdrowotnemu. Co oznacza, iż za czas choroby studentowi odbywającemu praktykę w ramach bezpłatnej umowy zlecenia nie będzie przysługiwało wynagrodzenie za czas choroby.

Mając na uwadze powyższe zleceniodawca, który podpisał ze studentem umowę zlecenia nie jest zobowiązany do udzielenia mu urlopu. Oczywiście nie ma przeszkód aby zleceniobiorca – student odbywający praktykę otrzymał dni wolne od praktyki jednak nie będzie to urlop wypoczynkowy w rozumieniu przepisów prawa pracy.

Oprócz praktyk absolwenckich oraz umowy zlecenia, istnieją inne rozwiązania, które umożliwiają przyjmowanie osób na praktyki i są regulowane przez osobne przepisy, w tym:

1)

praktyka zawodowa w ramach praktycznej nauki zawodu (np. w zawodzie fryzjera) – dotyczy to raczej uczniów zdobywających wykształcenie na poziomie szkoły średniej

2)

praktyki organizowane w ramach umowy o współpracę z uczelnią wyższą lub szkołą średnią

3)

staże z Urzędu Pracy (dla osób bezrobotnych spełniających szczegółowe kryteria),

4)

umowa o dzieło.