Emeryt może wykonywać umowę zlecenia na rzecz byłego pracodawcy

Nie jest zabronionezatrudnieniebyłego pracownika napodstawieumowycywilnoprawnej. Jeśli jednak praca będzie wykonywana w warunkach charakterystycznych dla stosunku pracy, może zaistnieć ryzyko zakwalifikowania tegozatrudnieniajako pracowniczego, wyjaśnia Paulina Zawadzka Filipczyk,ekspertSerwisu Prawa Pracy i Ubezpieczeń Społecznych.

Pracownik odchodzi na emeryturę. Pracodawca zamierza zatrudnić go na podstawie umowy zlecenia.

Jakie są przepisy w tym zakresie?

Odpowiedź: nie jest zabronione zatrudnienie byłego praciwnika na podstawie umowy cywilnoprawnej. Jeśli jednak praca będzie wykonywana w warunkach charakterystycznych dla stosunku pracy, może zaistnieć ryzyko zakwalifikowania tego zatrudnienia jako pracowniczego. Strony mogą swobodnie ustalić szczegóły współpracy w zakresie warunków wynagradzania za wykonanie czynności wchodzących w zakres zlecenia. 

Uzasadnienie: zatrudnienie na podstawie umowy cywilnoprawnej, w tym umowy zlecenia zawieranej ze swoim byłym pracownikiem nie jest zabronione. Należy jednak pamiętać, że nazwa umowy (na przykład zlecenie) nie będzie miała decydującego znaczenia dla oceny charakteru stosunku prawnego wiążącego strony lecz istotne będą okoliczności wykonywania pracy. Jak wynika bowiem z art. 22 § 2 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r. poz. 1502 z późn. zm.) – dalej k.p. zatrudnienie w warunkach określonych w § 1 jestzatrudnieniem na podstawie stosunku pracy, bez względu na nazwę zawartej przez strony umowy.

 

Zamów dostęp testowy do Serwisu Prawa Pracy i Ubezpieczeń Społecznych, korzystaj z dostępnych  wzorów i czytaj komentarze ekspertów>>>

 

Jak stanowi natomiast art. 22 § 1 k.p., przez nawiązanie stosunku pracy pracownik zobowiązuje się do wykonywania pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę, a pracodawca – do zatrudniania pracownika za wynagrodzeniem. Jeśli więc stosunek prawny charakteryzował się będzie wyznacznikami przypisywanymi stosunkowi pracy, do których zaliczane są w orzecznictwie przede wszystkim: osobiste świadczenie pracy w sposób ciągły, element podporządkowania w zakresie miejsca, czasu oraz sposobu wykonywania pracy, odpłatność, a także ryzyko podmiotu zatrudniającego – należało będzie kwalifikować go jako stosunek pracy. W konsekwencji pracownik będzie miał prawo wystąpić przeciwko pracodawcy na drogę sądową z roszczeniem ustalenia istnienia stosunku pracy. Przy czym jeżeli zawarta przez strony umowa zawiera jednocześnie cechy charakterystyczne zarówno umowy o pracę, jak i umowy cywilnej, decydujące jest ustalenie, które z tych cech mają charakter przeważający (wyrok SN z dnia 14 września 1998 r., I PKN 334/98, OSNAPiUS 1999, nr 20, poz. 646).

Zasady zawierania umów zlecenia regulują przepisy art. 743 i nast. ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r. poz. 121 z późn. zm.) - dalej k.c. Jak stanowi art. 744 k.c. w razie odpłatnego zlecenia wynagrodzenie należy się przyjmującemu dopiero po wykonaniu zlecenia, chyba że co innego wynika z umowy lub z przepisów szczególnych. Co istotne, strony będą mogły zatem poczynić w zasadzie dowolne ustalenia w zakresie szczegółów współpracy w zakresie warunków wynagradzania za realizację czynności wchodzących w zakres zlecenia. Granice tej swobody zgodnie z art. 3531 k.c. wyznaczają właściwość stosunku prawnego, ustawa oraz zasady współżycia społecznego.