Dowiedz się, od kiedy wspólnik spółki jawnej powinien rozliczać się z ZUS

O powstaniu obowiązku ubezpieczeń nie decyduje tylko zawarcie umowy spółki i zgłoszenie jej do Krajowego Rejestru Sądowego - podkreśla Agnieszka Rosa, ekspert Serwisu Prawa Pracy i Ubezpieczeń Społecznych.

Wspólnik spółki jawnej będzie objęty obowiązkiem ubezpieczeń społecznych, jeśli spółka prowadzi działalność gospodarczą w rozumieniu art. 2 ustawy z 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 584 ze zm.).

Tak wynika z orzeczenia Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z 15 lipca 2016 r. w sprawie wspólnika spółki jawnej przeciwko ZUS. Zakład uznał, że A.P. z tytułu bycia wspólnikiem spółki jawnej podlegał obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowemu i wypadkowemu przez 6 miesięcy 2010 roku, zanim zgłosił siebie do ubezpieczeń społecznych. Argumentował, że spółka jawna powstaje z chwilą wpisu do rejestru, wobec czego A.P. stał się wspólnikiem spółki po jej wpisaniu do Krajowego Rejestru Sądowego i ten moment skutkuje powstaniem obowiązku ubezpieczeń. Wspólnik nie zgodził się z decyzją ZUS i złożył odwołanie do sądu. Twierdził, że ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych obowiązek opłaty składek uzależnia od faktycznego prowadzenia działalności gospodarczej, a nie statusu wspólnika spółki jawnej. W tej sprawie nastąpiło to dopiero 1 października 2010 roku, a ZUS żądał zapłaty składek za 6 miesięcy wstecz.

Sąd okręgowy oddalił jednak jego odwołanie. Zgodził się, że momentem rozpoczęcia prowadzenia działalności gospodarczej jest chwila rzeczywistego rozpoczęcia jej wykonywania. Uznał jednak, że prowadzeniem działalności gospodarczej są również tzw. czynności przygotowawcze: poszukiwanie nowych klientów, utrzymywanie firmowego konta, wynajmowanie pomieszczeń, w których prowadzone mogą być czynności związane z działalnością, zamieszczanie ogłoszeń w prasie, załatwianie spraw urzędowych, a te miały miejsce przed 1 października 2010 roku.

 [-DOKUMENT_HTML-]

Wspólnik złożył apelację, ale została ona oddalona. Sąd apelacyjny nie podzielił poglądu wyrażonego przez ZUS, iż obowiązkowe ubezpieczenie wspólnika spółki jawnej wynika już z samego faktu uzyskania w niej tego statusu. Podleganie ubezpieczeniom społecznym przez wspólnika spółki prawa handlowego nie pozostaje w związku z prowadzeniem przez niego działalności gospodarczej ściśle związanej z wpisem do KRS. To spółka, a nie wspólnicy, prowadzi przedsiębiorstwo pod własną firmą, więc spółka, nie wspólnicy, jest przedsiębiorcą w rozumieniu art. 4 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej.

O objęciu ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi wspólników spółki jawnej decyduje prowadzenie przez nich działalności pozarolniczej, której zakres pojęciowy nie pokrywa się ściśle z zakresem prowadzenia działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy o swobodzie prowadzenia działalności gospodarczej (art. 8 ust. 6 pkt 4 ustawy o emeryturach rentach z FUS). Nie mniej jednak wspólnik spółki jawnej jest utożsamiany z osobą prowadzącą działalność pozarolniczą. Chodzi więc o podejmowanie pewnych czynności o charakterze gospodarczym, a nie uzyskanie wyłącznie statusu wspólnika. W sprawie, którą badał sąd apelacyjny, tzw. czynności przygotowawcze należało potraktować jako prowadzenie działalności gospodarczej, co potwierdzały składane przez spółkę dokumenty do urzędów skarbowych i inne czynności związane z działalnością gospodarczą (sygn. akt. III AUa 425/16).