Czym są maszyny w ruchu w zakładzie pracy?
W obowiązujących przepisach w zakresie projektowania, wykonania, certyfikacji maszyny oraz bezpieczeństwa i higieny pracy podczas jej eksploatacji, obsługi i konserwacji brak jest definicji pojęcia "maszyna w ruchu". Na podstawie rozproszonych przepisów można przyjąć, że maszyna w ruchu to maszyna, która w całości lub w część ruchomej została wprawiona w ruch na podstawie celowego zadziałania przez obsługującego maszynę (np. operatora) na panelu sterowania.
Dla przykładu, w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 7 stycznia 2009 r. w sprawie statystycznej karty wypadku przy pracy (Dz. U. Nr 14, poz. 80 z późn. zm.) w pytaniu 25 "wydarzenia powodujące uraz – uderzenie przez obiekt w ruchu" (może to być również maszyna lub jej ruchoma część) wskazano uderzenie m.in. przez: wyrzucony obiekt; spadający obiekt, kołyszący się obiekt; obracający się, poruszający się, transportowany obiekt, włączając pojazdy.
Obowiązującymi przepisami w zakresie projektowania, wykonania, certyfikacji maszyny oraz bezpieczeństwa i higieny pracy podczas eksploatacji, obsługi i konserwacji są:
rozdział IV "Maszyny i inne urządzenia techniczne" ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 z późn. zm.);
rozdział 3 "Obsługa i stosowanie maszyn, narzędzi i innych urządzeń technicznych" rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 2003 r. Nr 169, poz. 1650 z późn. zm.);
rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 20 września 2001 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy podczas eksploatacji maszyn i innych urządzeń technicznych do robót ziemnych, budowlanych i drogowych (Dz. U. Nr 118, poz. 1263);
rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 30 października 2002 r. w sprawie minimalnych wymagań dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy w zakresie użytkowania maszyn przez pracowników podczas pracy (Dz. U. Nr 191, poz. 1596 z późn. zm.);
rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 21 października 2008 r. w sprawie zasadniczych wymagań dla maszyn (Dz. U. Nr 199, poz. 1228) – dalej r.z.w.m.;
dyrektywa 2006/42/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 17 maja 2006 r. w sprawie maszyn (Dz. Urz. UE L 157 z 9.06.2006, s. 24 z późn. zm.).
Odpowiadając na pytanie, należy również zdefiniować maszynę. Zgodnie z r.z.w.m. maszyna to: a) zespół wyposażony lub który można wyposażyć w mechanizm napędowy inny niż bezpośrednio wykorzystujący siłę mięśni ludzkich bądź zwierzęcych, składający się ze sprzężonych części albo elementów, z których przynajmniej jedna jest ruchoma, połączonych w całość mającą konkretne zastosowanie; b) zespół, o którym mowa w lit. a, bez elementów przeznaczonych do jego podłączenia w miejscu pracy lub do podłączenia do źródeł energii i napędu; c) zespół, o którym mowa w lit. a i b, gotowy do zainstalowania i zdolny do funkcjonowania jedynie po zamontowaniu na środkach transportu lub zainstalowaniu w budynku lub na konstrukcji; d) zespoły maszyn, o których mowa w lit. a-c, lub maszyny nieukończone, które w celu osiągnięcia określonego efektu końcowego zostały zestawione i są sterowane w taki sposób, że działają jako zintegrowana całość; e) zespół sprzężonych części lub elementów, z których przynajmniej jeden jest ruchomy, połączonych w całość, przeznaczony do podnoszenia ładunków, którego jedynym źródłem mocy jest bezpośrednie wykorzystanie siły mięśni ludzkich.
Kazimierz Kościukiewicz
W obowiązujących przepisach w zakresie projektowania, wykonania, certyfikacji maszyny oraz bezpieczeństwa i higieny pracy podczas jej eksploatacji, obsługi i konserwacji brak jest definicji pojęcia "maszyna w ruchu". Na podstawie rozproszonych przepisów można przyjąć, że maszyna w ruchu to maszyna, która w całości lub w część ruchomej została wprawiona w ruch na podstawie celowego zadziałania przez obsługującego maszynę (np. operatora) na panelu sterowania.
Dla przykładu, w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 7 stycznia 2009 r. w sprawie statystycznej karty wypadku przy pracy (Dz. U. Nr 14, poz. 80 z późn. zm.) w pytaniu 25 "wydarzenia powodujące uraz – uderzenie przez obiekt w ruchu" (może to być również maszyna lub jej ruchoma część) wskazano uderzenie m.in. przez: wyrzucony obiekt; spadający obiekt, kołyszący się obiekt; obracający się, poruszający się, transportowany obiekt, włączając pojazdy.
Obowiązującymi przepisami w zakresie projektowania, wykonania, certyfikacji maszyny oraz bezpieczeństwa i higieny pracy podczas eksploatacji, obsługi i konserwacji są:
rozdział IV "Maszyny i inne urządzenia techniczne" ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 z późn. zm.);
rozdział 3 "Obsługa i stosowanie maszyn, narzędzi i innych urządzeń technicznych" rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 2003 r. Nr 169, poz. 1650 z późn. zm.);
rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 20 września 2001 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy podczas eksploatacji maszyn i innych urządzeń technicznych do robót ziemnych, budowlanych i drogowych (Dz. U. Nr 118, poz. 1263);
rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 30 października 2002 r. w sprawie minimalnych wymagań dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy w zakresie użytkowania maszyn przez pracowników podczas pracy (Dz. U. Nr 191, poz. 1596 z późn. zm.);
rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 21 października 2008 r. w sprawie zasadniczych wymagań dla maszyn (Dz. U. Nr 199, poz. 1228) – dalej r.z.w.m.;
dyrektywa 2006/42/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 17 maja 2006 r. w sprawie maszyn (Dz. Urz. UE L 157 z 9.06.2006, s. 24 z późn. zm.).
Odpowiadając na pytanie, należy również zdefiniować maszynę. Zgodnie z r.z.w.m. maszyna to: a) zespół wyposażony lub który można wyposażyć w mechanizm napędowy inny niż bezpośrednio wykorzystujący siłę mięśni ludzkich bądź zwierzęcych, składający się ze sprzężonych części albo elementów, z których przynajmniej jedna jest ruchoma, połączonych w całość mającą konkretne zastosowanie; b) zespół, o którym mowa w lit. a, bez elementów przeznaczonych do jego podłączenia w miejscu pracy lub do podłączenia do źródeł energii i napędu; c) zespół, o którym mowa w lit. a i b, gotowy do zainstalowania i zdolny do funkcjonowania jedynie po zamontowaniu na środkach transportu lub zainstalowaniu w budynku lub na konstrukcji; d) zespoły maszyn, o których mowa w lit. a-c, lub maszyny nieukończone, które w celu osiągnięcia określonego efektu końcowego zostały zestawione i są sterowane w taki sposób, że działają jako zintegrowana całość; e) zespół sprzężonych części lub elementów, z których przynajmniej jeden jest ruchomy, połączonych w całość, przeznaczony do podnoszenia ładunków, którego jedynym źródłem mocy jest bezpośrednie wykorzystanie siły mięśni ludzkich.
Kazimierz Kościukiewicz