Czy zwolnienia na poszukiwanie pracy pracodawca udziela na wniosek pracownika, czy powinien udzielić go z urzędu?

Zgodnie z regulacją zawartą w ustawie z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 z późn. zm.) - dalej k.p. - prawo uzyskania od prawodawcy zwolnienia na poszukiwanie pracy przysługuje pracownikowi, któremu pracodawca wypowiedział umowę o pracę z co najmniej dwutygodniowym wypowiedzeniem.


Uprawnienie to przysługuje zatem tylko w przypadku, gdy to pracodawca dokonał wypowiedzenia i okres wypowiedzenia wynosi co najmniej 2 tygodnie. Nie zależy natomiast od tego czy pracownik jest zatrudniony na cały, czy też część etatu, jak również nie ma znaczenia fakt, czy przedmiotowa umowa zawarta jest na czas nieokreślony, określony czy też próbny. Przedmiotowe dni wolne nie będą zatem przysługiwały w przypadku zawarcia umowy na okres próbny nieprzekraczający trzech miesięcy, umowy o pracę na zastępstwo, nie będą także przysłuchiwały w przypadku rozwiązania umowy o pracę za porozumieniem. W sytuacji, gdy pracownikowi przysługuje okres dwutygodniowego i jednomiesięcznego wypowiedzenia ma on prawo do 2 dni roboczych zwolnienia. W przypadku trzymiesięcznego okresu wypowiedzenia pracownikowi przysługują 3 dni robocze przedmiotowego zwolnienia. Oczywiście należy pamiętać o tym, iż za okres tych 2 albo 3 dni przysługuje pracownikowi takie wynagrodzenie, jak gdyby wykonywał pracę.

Omawiane zwolnienie na poszukiwanie pracy nie jest tożsame z urlopem pracowniczym, który przysługuje pracownikowi. Wynika to choćby z samej systematyki k.p., zgodnie z którą urlopy pracownicze zostały uregulowane w dziale VII, natomiast instytucja zwolnienia na poszukiwanie pracy w dziale II, rozdziale II, oddziale III. Widać zatem wyraźnie, iż są to różne instytucje.
Przedmiotowe zwolnienie może zostać wykorzystane zgodnie z wnioskiem pracownika. Pracodawca jest obowiązany do udzielenia zwolnienia, nie może jednakże samodzielnie narzucić terminów wykorzystania tych dni zwolnienia. W przypadku, gdy pracownik nie wykorzystał przedmiotowych dni zwolnienia, zwolnienie to przepada i pracownik nie może składać roszczenie o nie. Przepisy bowiem nie przewidują kompensaty w razie niewykorzystania tego zwolnienia w naturze.