Pytanie użytkownika Serwisu BHP:

Czy za każdym razem aktualizacji oceny ryzyka zawodowego należy odbierać od pracownika pisemne oświadczenie (zapoznałem się z oceną ryzyka zawodowego na stanowisku....)?

Czy każde pisemne oświadczenie o zapoznaniu się z oceną ryzyka zawodowego przechowywane jest w aktach osobowych pracownika?

Czy każda karta szkolenia instruktażu stanowiskowego musi być przechowywana w aktach osobowych pracownika?

Odpowiedź

Każde oświadczenie o zapoznaniu się z oceną ryzyka zawodowego (np. w przypadku jej aktualizacji) powinno znaleźć się w aktach osobowych w części "B".

Odbycie szkolenia wstępnego pracownik potwierdza na piśmie w karcie szkolenia wstępnego, która jest przechowywana w aktach osobowych pracownika.

Ocena ryzyka jest procesem ciągłym. Nie można przyjąć, że raz przeprowadzona jest aktualna dla określonych prac. Zatem w przypadku dokonania jej zmiany pracodawca ma obowiązek ponownie zapoznać pracownika z aktualną oceną ryzyka zawodowego.

Przepisy nie regulują bezpośrednio kwestii potwierdzania zapoznania się przez pracowników z oceną ryzyka. Jednak obowiązek zapoznawania pracowników z oceną ryzyka jest obowiązkiem prawnym – pracodawca powinien mieć potwierdzenie, że pracownicy (pracownicy) zostali z aktualną oceną ryzyka zaznajomieni.

Ponadto, skoro obowiązkiem pracodawcy jest zapoznanie pracownika z ryzykiem zawodowym, a obowiązkiem pracownika znajomość zagrożeń oraz współdziałanie z pracodawcą w wypełnianiu jego obowiązków dotyczących BHP (art. 211 k.p.), pracodawca musi uzyskać potwierdzenie zapoznania się z oceną ryzyka zawodowego po jej zmianie. Brak takiego potwierdzenia może powodować wątpliwości, czy pracownik posiadł dostateczną wiedzę na temat zagrożeń występujących na stanowisku pracy. Ma to również istotne znaczenie dowodowe.
Przykładowo, obowiązek udowodnienia, iż pracownik został poinformowany o ryzyku zawodowym, ma ścisły związek z odpowiedzialnością pracodawcy za szkodę wyrządzoną pracownikowi przy wykonywaniu danej pracy. Jeśli pracownik stracił odporność organizmu na różnego rodzaju choroby lub nastąpiło narastanie wad organizmu, może on dochodzić od pracodawcy naprawienia poniesionej szkody.

Zgodnie z § 3 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 28.05.1996 r. w sprawie zakresu prowadzenia przez pracodawców dokumentacji w sprawach związanych ze stosunkiem pracy oraz sposobu prowadzenia akt osobowych pracownika pracodawca przed dopuszczeniem pracownika do pracy uzyskuje jego pisemne potwierdzenie zapoznania się z treścią przepisów i zasad BHP. Nie ma zatem przeszkód prawnych,aby przechowywać oświadczenie o zapoznaniu się z oceną ryzyka zawodowego w aktach osobowych pracownika. W konsekwencji, jeżeli pracodawca omawiane oświadczenia przechowuje w aktach osobowych, każde późniejsze oświadczenie o zapoznaniu się z oceną ryzyka zawodowego (np. w przypadku jej aktualizacji) powinno znaleźć się w aktach osobowych w części "B".

Szczegółowe zasady prowadzenia szkoleń wstępnych i okresowych z zakresu BHP określa rozporządzenie Ministra Gospodarki i Pracy z 27.07 2004 r. w sprawie szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy – dalej r.s.b.h. Zgodnie z § 12 ust. 1 r.s.b.h. odbycie instruktażu ogólnego oraz instruktażu stanowiskowego (szkolenie wstępne) pracownik potwierdza na piśmie w karcie szkolenia wstępnego, która jest przechowywana w aktach osobowych pracownika. Stosownie do § 16 ust. 3 r.s.b.h. odpis zaświadczenia o ukończeniu szkolenia okresowego jest przechowywany w aktach osobowych uczestnika szkolenia. Zgodnie z § 16 r.s.b.h. poświadczeniem odbycia szkolenia okresowego jest zaświadczenie, którego odpis przechowuje się w aktach osobowych pracownika. Tym samym każda karta potwierdzająca odbycie szkolenia instruktażu stanowiskowego musi być przechowywana w aktach osobowych pracownika.