Czy w trakcie urlopu wypoczynkowego można skorzystać z urlopu okolicznościowego?

Wystąpienie w trakcie urlopu wypoczynkowego w życiu osobistym pracownika okoliczności, z którymi obowiązujące przepisy łączą obowiązek zwolnienia pracownika od pracy, nie jest przesłanką zobowiązującą pracodawcę do udzielenia niewykorzystanej przez pracownika części urlopu w terminie późniejszym. Tym samym pracownikowi nie przysługuje zwolnienie od pracy, tzw. urlop okolicznościowy, gdyż faktycznie nie świadczy on w tym okresie pracy.

Sytuacje, w których pracodawca jest zobowiązany do udzielenia pracownikowi tzw. urlopu okolicznościowego, czyli zwolnienia od pracy w związku z niecodziennymi wydarzeniami, które wystąpiły w jego życiu osobistym, zostały określone w przepisach rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 15 maja 1996 r. w sprawie sposobu usprawiedliwiania nieobecności w pracy oraz udzielania pracownikom zwolnień od pracy.

Przepisy te nakazują m.in. zwolnić pracownika od pracy na czas obejmujący:

- 2 dni - w razie ślubu pracownika lub urodzenia się jego dziecka albo zgonu i pogrzebu małżonka pracownika lub jego dziecka, ojca, matki, ojczyma lub macochy,

- 1 dzień - w razie ślubu dziecka pracownika albo zgonu i pogrzebu jego siostry, brata, teściowej, teścia, babki, dziadka, a także innej osoby pozostającej na utrzymaniu pracownika lub pod jego bezpośrednią opieką.

Celem tej instytucji jest umożliwienie pracownikowi bezpośredniego uczestniczenia w tych niecodziennych wydarzeniach. W piśmiennictwie wskazuje się jednak, że "w przypadku gdy zdarzenie, które usprawiedliwiałoby nieobecność w pracy miało miejsce w okresie innej usprawiedliwionej nieobecności pracownika, dni wolne nie przysługują. Tak będzie np. wtedy, gdy pracownik bierze ślub w czasie urlopu wypoczynkowego" (M. Mrozowska, Urlopy okolicznościowe i inne nieobecności w pracy, "Prawo Pracy" 2005, nr 12, s. 14). Niewątpliwie potwierdzeniem tego poglądu jest treść art. 166 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy - dalej k.p., który wyczerpująco wylicza okoliczności, których wystąpienie w czasie trwania urlopu wypoczynkowego zobowiązuje pracodawcę do udzielenia niewykorzystanej przez pracownika części urlopu w terminie późniejszym. W przepisie tym jest mowa jedynie o czasowej niezdolności do pracy wskutek choroby, odosobnieniu w związku z chorobą zakaźną, odbywaniu ćwiczeń wojskowych lub przeszkolenia wojskowego albo pełnienia terytorialnej służby wojskowej rotacyjnie, przez czas do 3 miesięcy oraz urlopie macierzyńskim.

Uwagi

Moim zdaniem w sytuacji, gdy w czasie przebywania przez pracownika na urlopie wypoczynkowym, np. umrze członek jego najbliższej rodziny, możemy mówić o istnieniu podstawy do przesunięcia terminu części urlopu wypoczynkowego na wniosek pracownika, o którym mowa w art. 164 k.p. Wniosek o takie przesunięcie nie jest dla pracodawcy wiążący, jeśli jednak wyrazi on na to zgodę, wówczas pracownik będzie miał prawo do wykorzystania zwolnienia od pracy w odpowiednim wymiarze, na ogólnych zasadach.