Czy użytkownik substancji niebezpiecznej powinien lub może powziąć informację od dystrybutora tej substancji na temat powiadomienia Inspektora ds. Substancji i Preparatów Chemicznych o wprowadzeniu do obrotu preparatu niebezpiecznego?
Czy dalszy użytkownik może ponieść odpowiedzialność, jeśli okaże się, że substancja niebezpieczna nie została wprowadzona właściwie na teren RP?
Rozporządzenie (WE) nr 1907/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 18 grudnia 2006 r. w sprawie rejestracji, oceny, udzielania zezwoleń i stosowanych ograniczeń w zakresie chemikaliów (REACH) i utworzenia Europejskiej Agencji Chemikaliów, zmieniające dyrektywę 1999/45/WE oraz uchylające rozporządzenie Rady (EWG) nr 793/93 i rozporządzenie Komisji (WE) nr 1488/94, jak również dyrektywę Rady 76/769/EWG i dyrektywy Komisji 91/155/EWG, 93/67/EWG, 93/105/WE i 2000/21/WE (Dz. Urz. UE L 396 z 30.12.2006, s. 1 z późn. zm.) - dalej rozporządzenie REACH, jest oparte na zasadzie, zgodnie z którą do producentów, importerów i użytkowników substancji należy zagwarantowanie, że substancje, które produkują, wprowadzają do obrotu lub stosują w racjonalnie przewidywalnych warunkach, nie wpływają w sposób szkodliwy na ludzkie zdrowie ani na środowisko. W tym celu, producenci i importerzy muszą zbierać lub generować dane dotyczące substancji i określić sposób, w jaki ryzyko, które te substancje wywierają na zdrowie ludzkie i środowisko można kontrolować poprzez zastosowanie odpowiednich środków zarządzania ryzykiem.
Uczestnicy łańcucha dostaw to producent, importer oraz dalszy użytkownik.
Jednym z obowiązków dalszego użytkownika, związanych z REACH, jest sprawdzenie czy ma on pozwolenie na stosowanie i wprowadzenie do obrotu danej substancji lub preparatu. To pozwolenie dalszy użytkownik może uzyskać od pierwszego uczestnika łańcucha dostaw, którym najczęściej jest producent lub importer substancji lub preparatu niebezpiecznego. Takie pozwolenie dalszy użytkownik może uzyskać także od dystrybutora, któremu to pozwolenie może być przekazane przez pierwszego uczestnika łańcucha dostaw, którym najczęściej jest producent lub importer substancji lub preparatu niebezpiecznego.
W praktyce dalszy użytkownik powinien upewnić się, iż dostawca, którym może być m.in. dystrybutor, jest świadom REACH i stosuje się do jego wymagań. Jeśli dostawca jest dystrybutorem, lub innym dalszym użytkownikiem, musi przekazać to żądanie następnemu uczestnikowi łańcucha dostaw. Jeśli w grę wchodzi duża ilość substancji i skontaktowanie się ze wszystkimi dostawcami równocześnie może nie być wykonalne, dalszy użytkownik może wtedy wybrać skoncentrować swoje zasoby najpierw na substancjach najważniejszych. Jednakże oznacza to, iż korzystanie z innych substancji może być zagrożone z powodu możliwej niezgodności z REACH.
Każdy uczestnik łańcucha dostaw substancji lub preparatu niebezpiecznego powinien przekazać innym uczestnikom lub dystrybutorowi informacje na temat składu, niebezpiecznych właściwości, środków ochronnych oraz zasad postępowania na wypadek powstania zagrożeń pożarowych, środowiskowych i zagrożeń dla ludzi. Aby spełnić ten wymóg na każdym etapie łańcucha dostaw powinna być przekazywana wraz z substancją lub preparatem niebezpiecznym karta charakterystyki substancji lub preparatu niebezpiecznego.
Rozdział 4 ustawy z dnia 11 stycznia 2001 r. o substancjach i preparatach chemicznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2009 r. Nr 152, poz. 1222) - dalej u.s.p., wskazuje wytyczne na temat informowania o niebezpiecznych substancjach lub preparatach Inspektora ds. Substancji i Preparatów Chemicznych.
Zgodnie z art. 23 ust. 1 u.s.p. obowiązek powiadomienia Inspektora ds. Substancji i Preparatów Chemicznych o wprowadzeniu do obrotu preparatu niebezpiecznego spoczywa na pierwszym uczestniku łańcucha dostaw na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Tym pierwszym uczestnikiem łańcucha dostaw najczęściej jest producent lub importer substancji lub preparatu niebezpiecznego.
Informacja zgłoszeniowa powinna być przekazana najpóźniej w dniu wprowadzenia do obrotu substancji lub preparatu niebezpiecznego i powinna zawierać:
1) nazwę i adres wraz z numerem telefonu osoby wprowadzającej substancję lub preparat niebezpieczny do obrotu;
2) nazwę handlową preparatu niebezpiecznego;
3) kartę charakterystyki substancji lub preparatu niebezpiecznego.
Obowiązek sporządzania odpowiadających wymaganiom kart charakterystyki spoczywa na osobach wprowadzających do obrotu substancję lub preparat spełniający warunki opisane w art. 31 ust. 1 lub ust. 3 rozporządzenia REACH.
Należy także pamiętać, że nadzór nad przestrzeganiem przepisów rozporządzenia REACH przez osoby wprowadzające substancje lub preparaty do obrotu i stosujące je w działalności zawodowej sprawuje:
1. Inspekcja Sanitarna oraz:
2. Inspekcja Ochrony Środowiska - w zakresie zagrożeń dla środowiska
3. Państwowa Inspekcja Pracy - w zakresie nadzoru i kontroli przestrzegania przepisów ustawy przez pracodawców
4. Inspekcja Handlowa - w zakresie oznakowania opakowań jednostkowych substancji niebezpiecznych i preparatów niebezpiecznych w sprzedaży hurtowej i detalicznej
5. Państwowa Straż Pożarna - w zakresie właściwego oznakowania miejsc składowania substancji i preparatów.
Zgodnie z art. 34 u.s.p. kto wbrew decyzji Inspektora do Spraw Substancji i Preparatów Chemicznych wprowadza do obrotu preparat stwarzający niedopuszczalne zagrożenie dla człowieka lub środowiska lub detergent, co do którego istnieją uzasadnione podstawy by przypuszczać, że stwarza zagrożenie dla bezpieczeństwa lub zdrowia człowieka lub zagrożenie dla środowiska, podlega karze grzywny, karze ograniczenia wolności albo karze pozbawienia wolności do lat 2.
Przepis art. 37f. u.s.p. wskazuje iż, uczestnik łańcucha dostaw substancji lub preparatu, który wbrew przepisowi art. 34 rozporządzenia REACH nie przekazuje uczestnikowi lub dystrybutorowi stanowiącemu poprzednie ogniwo łańcucha dostaw wymaganych informacji (informacje odnośnie zagrożeń stwarzanych przez substancje lub preparaty niebezpieczne) podlega karze grzywny. Tej samej karze podlega dystrybutor, który wbrew przepisowi art. 34 rozporządzenia REACH nie przekazuje otrzymanych zgodnie z ust. 1 informacji osobie stanowiącej poprzednie ogniwo łańcucha dostaw.
Krzysztof Zamajtys
Czy dalszy użytkownik może ponieść odpowiedzialność, jeśli okaże się, że substancja niebezpieczna nie została wprowadzona właściwie na teren RP?
Rozporządzenie (WE) nr 1907/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 18 grudnia 2006 r. w sprawie rejestracji, oceny, udzielania zezwoleń i stosowanych ograniczeń w zakresie chemikaliów (REACH) i utworzenia Europejskiej Agencji Chemikaliów, zmieniające dyrektywę 1999/45/WE oraz uchylające rozporządzenie Rady (EWG) nr 793/93 i rozporządzenie Komisji (WE) nr 1488/94, jak również dyrektywę Rady 76/769/EWG i dyrektywy Komisji 91/155/EWG, 93/67/EWG, 93/105/WE i 2000/21/WE (Dz. Urz. UE L 396 z 30.12.2006, s. 1 z późn. zm.) - dalej rozporządzenie REACH, jest oparte na zasadzie, zgodnie z którą do producentów, importerów i użytkowników substancji należy zagwarantowanie, że substancje, które produkują, wprowadzają do obrotu lub stosują w racjonalnie przewidywalnych warunkach, nie wpływają w sposób szkodliwy na ludzkie zdrowie ani na środowisko. W tym celu, producenci i importerzy muszą zbierać lub generować dane dotyczące substancji i określić sposób, w jaki ryzyko, które te substancje wywierają na zdrowie ludzkie i środowisko można kontrolować poprzez zastosowanie odpowiednich środków zarządzania ryzykiem.
Uczestnicy łańcucha dostaw to producent, importer oraz dalszy użytkownik.
Jednym z obowiązków dalszego użytkownika, związanych z REACH, jest sprawdzenie czy ma on pozwolenie na stosowanie i wprowadzenie do obrotu danej substancji lub preparatu. To pozwolenie dalszy użytkownik może uzyskać od pierwszego uczestnika łańcucha dostaw, którym najczęściej jest producent lub importer substancji lub preparatu niebezpiecznego. Takie pozwolenie dalszy użytkownik może uzyskać także od dystrybutora, któremu to pozwolenie może być przekazane przez pierwszego uczestnika łańcucha dostaw, którym najczęściej jest producent lub importer substancji lub preparatu niebezpiecznego.
W praktyce dalszy użytkownik powinien upewnić się, iż dostawca, którym może być m.in. dystrybutor, jest świadom REACH i stosuje się do jego wymagań. Jeśli dostawca jest dystrybutorem, lub innym dalszym użytkownikiem, musi przekazać to żądanie następnemu uczestnikowi łańcucha dostaw. Jeśli w grę wchodzi duża ilość substancji i skontaktowanie się ze wszystkimi dostawcami równocześnie może nie być wykonalne, dalszy użytkownik może wtedy wybrać skoncentrować swoje zasoby najpierw na substancjach najważniejszych. Jednakże oznacza to, iż korzystanie z innych substancji może być zagrożone z powodu możliwej niezgodności z REACH.
Każdy uczestnik łańcucha dostaw substancji lub preparatu niebezpiecznego powinien przekazać innym uczestnikom lub dystrybutorowi informacje na temat składu, niebezpiecznych właściwości, środków ochronnych oraz zasad postępowania na wypadek powstania zagrożeń pożarowych, środowiskowych i zagrożeń dla ludzi. Aby spełnić ten wymóg na każdym etapie łańcucha dostaw powinna być przekazywana wraz z substancją lub preparatem niebezpiecznym karta charakterystyki substancji lub preparatu niebezpiecznego.
Rozdział 4 ustawy z dnia 11 stycznia 2001 r. o substancjach i preparatach chemicznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2009 r. Nr 152, poz. 1222) - dalej u.s.p., wskazuje wytyczne na temat informowania o niebezpiecznych substancjach lub preparatach Inspektora ds. Substancji i Preparatów Chemicznych.
Zgodnie z art. 23 ust. 1 u.s.p. obowiązek powiadomienia Inspektora ds. Substancji i Preparatów Chemicznych o wprowadzeniu do obrotu preparatu niebezpiecznego spoczywa na pierwszym uczestniku łańcucha dostaw na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Tym pierwszym uczestnikiem łańcucha dostaw najczęściej jest producent lub importer substancji lub preparatu niebezpiecznego.
Informacja zgłoszeniowa powinna być przekazana najpóźniej w dniu wprowadzenia do obrotu substancji lub preparatu niebezpiecznego i powinna zawierać:
1) nazwę i adres wraz z numerem telefonu osoby wprowadzającej substancję lub preparat niebezpieczny do obrotu;
2) nazwę handlową preparatu niebezpiecznego;
3) kartę charakterystyki substancji lub preparatu niebezpiecznego.
Obowiązek sporządzania odpowiadających wymaganiom kart charakterystyki spoczywa na osobach wprowadzających do obrotu substancję lub preparat spełniający warunki opisane w art. 31 ust. 1 lub ust. 3 rozporządzenia REACH.
Należy także pamiętać, że nadzór nad przestrzeganiem przepisów rozporządzenia REACH przez osoby wprowadzające substancje lub preparaty do obrotu i stosujące je w działalności zawodowej sprawuje:
1. Inspekcja Sanitarna oraz:
2. Inspekcja Ochrony Środowiska - w zakresie zagrożeń dla środowiska
3. Państwowa Inspekcja Pracy - w zakresie nadzoru i kontroli przestrzegania przepisów ustawy przez pracodawców
4. Inspekcja Handlowa - w zakresie oznakowania opakowań jednostkowych substancji niebezpiecznych i preparatów niebezpiecznych w sprzedaży hurtowej i detalicznej
5. Państwowa Straż Pożarna - w zakresie właściwego oznakowania miejsc składowania substancji i preparatów.
Zgodnie z art. 34 u.s.p. kto wbrew decyzji Inspektora do Spraw Substancji i Preparatów Chemicznych wprowadza do obrotu preparat stwarzający niedopuszczalne zagrożenie dla człowieka lub środowiska lub detergent, co do którego istnieją uzasadnione podstawy by przypuszczać, że stwarza zagrożenie dla bezpieczeństwa lub zdrowia człowieka lub zagrożenie dla środowiska, podlega karze grzywny, karze ograniczenia wolności albo karze pozbawienia wolności do lat 2.
Przepis art. 37f. u.s.p. wskazuje iż, uczestnik łańcucha dostaw substancji lub preparatu, który wbrew przepisowi art. 34 rozporządzenia REACH nie przekazuje uczestnikowi lub dystrybutorowi stanowiącemu poprzednie ogniwo łańcucha dostaw wymaganych informacji (informacje odnośnie zagrożeń stwarzanych przez substancje lub preparaty niebezpieczne) podlega karze grzywny. Tej samej karze podlega dystrybutor, który wbrew przepisowi art. 34 rozporządzenia REACH nie przekazuje otrzymanych zgodnie z ust. 1 informacji osobie stanowiącej poprzednie ogniwo łańcucha dostaw.
Krzysztof Zamajtys