Tak wynika z ustawy z dnia 5 marca 2015 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. poz. 552). Wprowadziła ona korzystne dla matek zmiany, który weszły w życie 1 maja br. Nowela pozwala uwzględnić w ustalaniu prawa do emerytury kapitałowej okres urlopu wychowawczego wszystkim osobom, bez względu na to, kiedy opiekowały się dzieckiem.
Okres składkowy
Przed ostatnią zmianą ustawy emerytalnej składki na ubezpieczenia społeczne pokrywał budżet państwa tylko za osoby, które były na urlopie wychowawczym po 31 grudnia 1998 r. I tylko urlop wychowawczy po tym terminie traktowany był do celów emerytalnych jako okres składkowy. Zmiany powodują, że matki, które rozpoczęły swoją aktywność zawodową oraz urodziły dziecko przed 1 stycznia 1999 r. (czyli przed rozpoczęciem reformy), nie będą w gorszej sytuacji. Ustawa stanowi, że każdy rok opieki nad dzieckiem będzie liczony jako okres składkowy, czyli tak, jakby państwo opłaciło za nie składki (mimo iż faktycznie nie płaciło). Chodzi więc o ustalenie kapitału początkowego z uwzględnieniem okresu urlopu wychowawczego, jak również niewykonywania pracy w związku z opieką nad dzieckiem w wieku do 4 lat – w granicach do 3 lat na każde dziecko oraz łącznie do 6 lat. Jeśli na dziecko przysługiwał zasiłek pielęgnacyjny, to okres składkowy może być zwiększony dodatkowo o 3 lata.
Te osoby, które mają już ustalony kapitał początkowy, mogą się zwrócić o jego przeliczenie z uwzględnieniem korzystnych zasad dotyczących urlopu wychowawczego. Odpowiedni wniosek trzeba przesłać lub złożyć do jednostki ZUS, która wydała decyzję o ustaleniu kapitału. W dokumencie trzeba podać znak decyzji, który zaczyna się od symbolu KPU 1 00. Taki wniosek mogą złożyć również osoby, które już pobierają emeryturę ustaloną na podstawie kapitału początkowego.
ZUS przygotował pomoc dla tych, którzy mają trudność w poruszaniu się po zusowskich zawiłościach. Opracował wzór – druk o symbolu ZUS Kp-3, który można ściągnąć ze strony lub otrzymać z jednostki ZUS.
Te osoby, które mają już ustalony kapitał początkowy, ale jeszcze pracują, nie muszą już teraz występować o jego przeliczenie. Mogą z tym poczekać aż do przejścia na emeryturę. Wówczas ZUS z urzędu ponownie ustali jego wysokość z uwzględnieniem wszystkich zmian. Muszą tylko wskazać we wniosku o emeryturę, że kapitał był już obliczany. Nie trzeba kolejny raz przedkładać w ZUS wszystkich dokumentów potwierdzających zatrudnienie i wysokość zarobków.
Ostatnia zmiana ustawy emerytalnej nie jest pierwszą modyfikacją zasad ustalania kapitału początkowego. Prawie dwa lata temu osoby pracujące przez część roku nabyły prawo wskazywania do ustalenia kapitału początkowego faktycznego okresu podlegania ubezpieczeniom. Wcześniej taki niepełny rok pracy nie był uwzględniany w stażu ubezpieczeniowym.
Agnieszka Rosa