Czy ślusarz zatrudniony od 2001 do 2009 r. w prywatnym zakładzie ślusarsko-hydraulicznym, urodzony w 1950 r. powinien mieć w świadectwie pracy wyszczególniony okres swojej pracy jako praca w szczególnych warunkach?
Jaki kod należy wykazać?
Czy na ZUA powinien mieć w 2001 r. zgłoszony kod zawodu i pracy w warunkach szkodliwych?
W świadectwie pracy zamieszcza się informacje dotyczące okresu wykonywania pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, jeżeli pracownik wykonywał prace tego rodzaju.
Według § 1 ust. 1 pkt 11 rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 15 maja 1996 r. w sprawie szczegółowej treści świadectwa pracy oraz sposobu i trybu jego wydawania i prostowania (Dz. U. Nr 60, poz. 282 z późn. zm.) w świadectwie pracy zamieszcza się informacje niezbędne do ustalenia uprawnień ze stosunku pracy i uprawnień z ubezpieczenia społecznego dotyczące okresu wykonywania pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze.
Kluczową sprawą jest więc ustalenie, czy wykonywana praca była pracą tego rodzaju. Wynikałoby to z rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze; Dz. U. Nr 8, poz. 43 z późn. zm.) - dalej r.z.s.w. Według § 2 ust. 1 r.z.s.w. okresami pracy tego rodzaju są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy. Chodzi o prace wymienione w rozporządzeniu i w wykazach stanowiących załącznik do rozporządzenia. W wykazie A, Dziale III "W hutnictwie i przemyśle metalowym", poz. 82 wymieniono "Prace ślusarskie przy remoncie wewnątrz cystern". Na podstawie informacji podanych w pytaniu nie jestem w stanie podać ewentualnie innego rodzaju pracy wymienionej w załączniku, który mógłby odpowiadać wymaganiom do uznania danej pracy za pracę w szczególnych warunkach.
Natomiast zarówno teraz, jak i w 2001 r. nie miało znaczenia, czy dana osoba pracuje w uspołecznionym, czy w prywatnym zakładzie pracy. Jednak w 2001 r. obowiązywały przepisy, które prawo do emerytury w obniżonym wieku ze względu na pracę w szczególnych warunkach łączyły z pracą w uspołecznionych zakładach pracy. Zostały one następnie uznane za sprzeczne z konstytucją przez Sąd Najwyższy i przez Trybunał Konstytucyjny (wyrok TK z dnia 14 czerwca 2004 r., P 17/03, OTK-A 2004, nr 6, poz. 57). Jeżeli wówczas pracownik był zatrudniony w warunkach, które należało uznać za szkodliwe, powinno to było zostać wykazane w dokumentach zgłoszeniowych do ZUS.
Dorota Dzienisiuk
Jaki kod należy wykazać?
Czy na ZUA powinien mieć w 2001 r. zgłoszony kod zawodu i pracy w warunkach szkodliwych?
W świadectwie pracy zamieszcza się informacje dotyczące okresu wykonywania pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, jeżeli pracownik wykonywał prace tego rodzaju.
Według § 1 ust. 1 pkt 11 rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 15 maja 1996 r. w sprawie szczegółowej treści świadectwa pracy oraz sposobu i trybu jego wydawania i prostowania (Dz. U. Nr 60, poz. 282 z późn. zm.) w świadectwie pracy zamieszcza się informacje niezbędne do ustalenia uprawnień ze stosunku pracy i uprawnień z ubezpieczenia społecznego dotyczące okresu wykonywania pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze.
Kluczową sprawą jest więc ustalenie, czy wykonywana praca była pracą tego rodzaju. Wynikałoby to z rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze; Dz. U. Nr 8, poz. 43 z późn. zm.) - dalej r.z.s.w. Według § 2 ust. 1 r.z.s.w. okresami pracy tego rodzaju są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy. Chodzi o prace wymienione w rozporządzeniu i w wykazach stanowiących załącznik do rozporządzenia. W wykazie A, Dziale III "W hutnictwie i przemyśle metalowym", poz. 82 wymieniono "Prace ślusarskie przy remoncie wewnątrz cystern". Na podstawie informacji podanych w pytaniu nie jestem w stanie podać ewentualnie innego rodzaju pracy wymienionej w załączniku, który mógłby odpowiadać wymaganiom do uznania danej pracy za pracę w szczególnych warunkach.
Natomiast zarówno teraz, jak i w 2001 r. nie miało znaczenia, czy dana osoba pracuje w uspołecznionym, czy w prywatnym zakładzie pracy. Jednak w 2001 r. obowiązywały przepisy, które prawo do emerytury w obniżonym wieku ze względu na pracę w szczególnych warunkach łączyły z pracą w uspołecznionych zakładach pracy. Zostały one następnie uznane za sprzeczne z konstytucją przez Sąd Najwyższy i przez Trybunał Konstytucyjny (wyrok TK z dnia 14 czerwca 2004 r., P 17/03, OTK-A 2004, nr 6, poz. 57). Jeżeli wówczas pracownik był zatrudniony w warunkach, które należało uznać za szkodliwe, powinno to było zostać wykazane w dokumentach zgłoszeniowych do ZUS.
Dorota Dzienisiuk