Pytanie pochodzi z publikacji Serwisu BHP.

Pracownikowi odbywającemu szkolenie z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy w formie samokształcenia kierowanego co do zasady nie przysługuje dzień wolny od pracy.
Zgodnie z art. 2373 § 2 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 z późn. zm.) – dalej k.p., pracodawca jest obowiązany zapewnić pracownikom szkolenia w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy przed dopuszczeniem ich do pracy oraz prowadzenie okresowych szkoleń w tym zakresie. Powyższe szkolenia, które powinny odbywać się w godzinach pracy i na koszt pracodawcy, mogą być organizowane w formie kursu, seminarium lub samokształcenia kierowanego (z wyjątkiem szkoleń wstępnych oraz szkoleń okresowych dla stanowisk robotniczych). Samokształcenie kierowane zostało zdefiniowane w § 1a pkt 5 rozporządzenia Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 27 lipca 2004 r. w sprawie szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz. U. Nr 180, poz. 1860 z późn. zm.), jako forma szkolenia umożliwiającego uzyskanie, aktualizowanie lub uzupełnianie wiedzy i umiejętności w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy, na podstawie materiałów przekazanych przez organizatora szkolenia, w szczególności przy zastosowaniu poczty, internetu, przy jednoczesnym zapewnieniu konsultacji z osobami spełniającymi wymagania dla wykładowców. Jest to metoda chętnie wybierana przez pracodawców, gdyż czas szkolenia ogranicza się praktycznie tylko do samego egzaminu, a nie jak w przypadku kursu lub seminarium - 16 godzin wykładów z ciągłym oderwaniem od pracy.
Odpowiadając na pytanie czy pracownikowi odbywającemu szkolenie metodą samokształcenia kierowanego przysługuje dzień wolny od pracy, należy przeanalizować celowość wprowadzenia takiej formy szkolenia bhp przez ustawodawcę. Niewątpliwie ma ona na celu zminimalizowanie czasu niezbędnego na przeprowadzenie szkolenia, z jednoczesnym zapewnieniem spełnienia wymagań postawionych przez art. 2373 § 2 k.p.
Czy w związku z powyższym zasadne byłoby przyznawanie pracownikowi dnia wolnego od pracy? Z pewnością nie. Na pewno decydujący wpływ miałaby tutaj przyjęta forma samokształcenia. W dzisiejszej dobie informatyzacji proces szkolenia często sprowadza się do e-learningu (tj. nauczanie z wykorzystaniem technik komputerowych). Taka forma umożliwia pracownikowi przejście szkolenia w zdecydowanie krótszym czasie (w czasie pracy!), bez potrzeby oddawania mu czasu wolnego. Gdyby jednak – ze względu na charakter pracy - pracownik nie miałby możliwości oderwania się od pracy i poświęcenia czasu na zapoznanie się z materiałami szkoleniowymi, po konsultacji z przełożonym (lub na jego wyraźne polecenie), mógłby ustalić czas wolny niezbędny na naukę (poza pracą). W takiej sytuacji należałoby oddać takiemu pracownikowi ustaloną ilość godzin (dni) lub ewentualnie wypłacić wynagrodzenie za pracę w godzinach nadliczbowych. Trzeba pamiętać, że zgodnie z art. 2373 § 3 k.p., szkolenia z zakresu bhp powinny odbywać się w czasie pracy.

Więcej na ten temat w Serwisie BHP.