Odpowiedź:
Orzeczenie lekarskie o braku przeciwwskazań do pracy na zajmowanym przez pracownika stanowisku pracy jest ściśle powiązane ze skierowaniem, w którym pracodawca określa czynniki szkodliwe dla zdrowia występujące na tym stanowisku. Jeżeli więc pracownik, o którym mowa w pytaniu, nie posiadał w skierowaniu na badania profilaktyczne informacji o użytkowaniu wózka widłowego w ramach obowiązków służbowych, to pracodawca nie powinien powierzać mu takich czynności bez względu na to, że w orzeczeniu znajduje się informacja o braku przeciwwskazań do pracy na stanowisku kierowcy pojazdu osobowego.
Uzasadnienie:
Stosownie do art. 229 ustawy z 26.06.1974 r. - Kodeks pracy (Dz.U. z 2016 r. poz. 1666 ze zm.) – dalej k.p., pracodawca jest obowiązany zapewnić pracownikom, na swój koszt, profilaktyczną opiekę lekarską. Na tę opiekę składają się trzy rodzaje badań: (1) wstępne, dla osób przyjmowanych do pracy lub pracowników młodocianych przenoszonych na inne stanowiska pracy i innych pracowników przenoszonych na stanowiska pracy, na których występują czynniki szkodliwe dla zdrowia lub warunki uciążliwe; (2) okresowe, w terminie wyznaczonym przez lekarza medycyny pracy oraz (3) kontrolne, w przypadku niezdolności do pracy trwającej dłużej niż 30 dni, spowodowanej chorobą.
Aktem prawnym regulującym zagadnienie pracowniczych badań profilaktycznych jest rozporządzenie Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z 30.05.1996 r. w sprawie przeprowadzania badań lekarskich pracowników, zakresu profilaktycznej opieki zdrowotnej nad pracownikami oraz orzeczeń lekarskich wydawanych do celów przewidzianych w Kodeksie pracy (Dz.U. z 2016 r. poz. 2067 ze zm.) – dalej: r.b.l.p.
Jednym z najważniejszych obowiązków pracodawcy związanych z badaniami profilaktycznymi jest wydanie skierowania, którego wzór określa załącznik nr 3a do r.b.l.p., a które zgodnie z § 4 ust. 2 r.b.l.p., powinno zawierać następujące informacje:
– określenie rodzaju badania profilaktycznego, jakie ma być wykonane,
– określenie stanowiska pracy, na jakim osoba ta ma być zatrudniona (w przypadku osób przyjmowanych do pracy lub pracowników przenoszonych na inne stanowiska pracy),
– określenie stanowiska pracy, na jakim pracownik jest zatrudniony (w przypadku badań okresowych lub kontrolnych),
– opis warunków pracy uwzględniający informacje o występowaniu na stanowisku lub stanowiskach pracy, o których mowa w pkt. 2 i 3, czynników niebezpiecznych, szkodliwych dla zdrowia lub czynników uciążliwych i innych wynikających ze sposobu wykonywania pracy, z podaniem wielkości narażenia oraz aktualnych wyników badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia, wykonanych na tych stanowiskach.
Sporządzając skierowanie na badania profilaktyczne pracodawca powinien określić w nim również rodzaj pracy, podstawowe czynności oraz sposób i czas ich wykonywania. Nie oznacza to jednak, że w skierowaniu tym należy wymieniać wszelkie możliwe czynności, jakie dany pracownik jest obowiązany wykonywać zgodnie z ustalonym zakresem obowiązków, a jedynie te, które mogą mieć znaczenie dla lekarza przeprowadzającego badania profilaktyczne i mogą wpłynąć na wynik badań profilaktycznych.
W oparciu o powyższe informacje lekarz medycyny pracy określa zakres badania profilaktycznego (w razie potrzeby zleca również badania specjalistyczne – np. psychologiczne, okulistyczne, neurologiczne itp.) i jego częstotliwość, wykorzystując do tego celu „Wskazówki metodyczne w sprawie przeprowadzania badań profilaktycznych pracowników”, stanowiące załącznik nr 1 do r.b.l.p. Właśnie dlatego tak istotne jest szczegółowe scharakteryzowanie stanowiska pracy w skierowaniu na badania profilaktyczne korzystając przy tym z powyższych wskazówek.
Po przeprowadzonym badaniu, zgodnie z § 3 ust. 4 r.b.l.p., lekarz wydaje orzeczenie, którego wzór określa załącznik nr 2 do r.b.l.p., a następnie przekazuje je pracownikowi i pracodawcy. To właśnie ten dokument jest dla pracodawcy wiążący i stanowi podstawę do dopuszczenia pracownika do pracy.
W opisanym przypadku, w którym pracownik nie posiadał w skierowaniu na badania profilaktyczne informacji o użytkowaniu wózka widłowego w ramach obowiązków służbowych uważam, że pracodawca nie powinien powierzać mu takich czynności bez względu na to, że w orzeczeniu znajduje się informacja o braku przeciwwskazań do pracy na stanowisku kierowcy pojazdu osobowego.
Maciej Ambroziewicz, autor współpracuje z publikacją Serwis BHP
Odpowiedzi udzielono 21.08.2017 r.
