Pytanie pochodzi z publikacji Serwisu BHP

Czy pracownicy pracujący w warunkach przekroczenia NDS i NDN czynników szkodliwych mają prawo do wcześniejszej emerytury?

Odpowiedź

Z samego tylko faktu, że dana osoba wykonywała pracę w warunkach przekroczeń najwyższych dopuszczalnych stężeń (NDS) lub najwyższych dopuszczalnych natężeń (NDN) czynników szkodliwych dla zdrowia występujących w środowisku pracy, nie wynika prawo do wcześniejszej emerytury. Takie uprawnienie przysługuje wyłącznie osobom wykonującym określony rodzaj pracy.

Uzasadnienie

Stosownie do art. 227 § 1 pkt 2 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r. poz. 1502 z późn. zm.) – dalej k.p. jednym z podstawowych obowiązków pracodawcy w zakresie ochrony pracowników przed chorobami zawodowymi i innymi chorobami związanymi z wykonywaną pracą jest przeprowadzanie, na swój koszt, badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia, rejestrowanie i przechowywanie wyników tych badań i pomiarów oraz udostępnianie ich pracownikom.

Tryb, metody, rodzaj i częstotliwość wykonywania badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia występujących w środowisku pracy określa rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 2 lutego 2011 r. w sprawie badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy (Dz. U. Nr 33, poz. 166), natomiast wartości najwyższych dopuszczalnych stężeń chemicznych i pyłowych oraz natężeń fizycznych czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy – rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 6 czerwca 2014 r. w sprawie najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy (Dz. U. poz. 817).

Samo zatrudnienie – niezależnie od jego okresu – w warunkach przekroczenia NDS i/lub NDN nie uprawnienia pracownika do ubiegania się o wcześniejszą emeryturę. Jak wynika z przepisów ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 748), aby pracownik nabył takie prawo, to - po pierwsze – do 2008 r. musiał być zatrudniony w szczególnych warunkach (świadczyć pracę w o znacznej szkodliwości dla zdrowia oraz o znacznym stopniu uciążliwości), a po drugie – praca ta musiała być wykonywana na stanowisku określonym w przepisach rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8, poz. 43 z późn. zm.).

Przekroczenie NDS i/lub NDN na danym stanowisku pracy nie stanowi również podstawy do zaliczania pracy w poczet prac wykonywanych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze w celu ubiegania się o emeryturę pomostową na podstawie przepisów ustawy z dnia 19 grudnia 2008 r. o emeryturach pomostowych (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 965) – dalej u.e.p. Jednym z warunków zaliczenia pracy wykonywanej przed datą wejścia w życie u.e.p. jest bowiem występowanie danego rodzaju pracy w wykazie takich prac zawartym w załącznikach nr 1 i 2 do u.e.p.

Maciej Ambroziewicz, autor współpracuje z publikacją Serwis BHP.

Odpowiedzi udzielono: 16 lipca 2015 r.