Czy pracownicy porządkowi – sprzątający, nie posiadający uprawnień elektrycznych SEP Gr. 1 do 1 kV mogą utrzymywać w czystości urządzenia elektryczne, głównie rozdzielnice o napięciu 400 V w czystości (przecierać z kurzu za pomocą wilgotnych szmatek).?
Czy pracownicy czyszczący podobne urządzenia powinni posiadać stosowne uprawnienia?

Pracownik sprzątający może utrzymywać w czystości (wycierać kurz) urządzenia elektryczne, głównie rozdzielnice o napięciu 400 V, jeśli nie zajmuje się eksploatacją urządzeń i sieci oraz nie zajmuje się nadzorem nad eksploatacją urządzeń i instalacji. Nie musi posiadać stosownych kwalifikacji, lecz powinien odbyć szkolenie ogólne oraz stanowiskowe, podczas którego zostanie zapoznany z warunkami bezpieczeństwa podczas wykonywania swoich prac
Podsumowując, chcąc wymienić gniazdko, wyłącznik, oprawę oświetleniową czy też wykonać inne prace związane z urządzeniami elektrycznymi do 1 kV musimy posiadać odpowiednie kwalifikacje, natomiast nie musimy posiadać kwalifikacji do włączenia światła czy wytarcia włącznika, o ile nie ma ostrzeżenia "Nie dotykać urządzenia pod napięciem" lub innej informacji o zagrożeniu.
Zgodnie z § 5 ust. 1 rozporządzenia Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 28 kwietnia 2003 r. w sprawie szczegółowych zasad stwierdzania posiadania kwalifikacji przez osoby zajmujące się eksploatacją urządzeń, instalacji i sieci (Dz. U. Nr 89, poz. 828 z późn. zm.) eksploatacją urządzeń, instalacji i sieci mogą zajmować się osoby, które spełniają wymagania kwalifikacyjne dla następujących rodzajów prac i stanowisk pracy:
eksploatacji — do których zalicza się stanowiska osób wykonujących prace w zakresie obsługi, konserwacji, remontów, montażu i kontrolno-pomiarowym;
dozoru — do których zalicza się stanowiska osób kierujących czynnościami osób wykonujących prace w zakresie określonym w pkt 1 oraz stanowiska pracowników technicznych sprawujących nadzór nad eksploatacją urządzeń, instalacji i sieci.
Prace, o których mowa dotyczą wykonywania czynności:
mających wpływ na zmiany parametrów pracy obsługiwanych urządzeń, instalacji i sieci z zachowaniem zasad bezpieczeństwa i wymagań ochrony środowiska - w zakresie obsługi;
związanych z zabezpieczeniem i utrzymaniem należytego stanu technicznego urządzeń, instalacji i sieci - w zakresie konserwacji;
związanych z usuwaniem usterek, uszkodzeń oraz remontami urządzeń, instalacji i sieci w celu doprowadzenia ich do wymaganego stanu technicznego - w zakresie remontów;
niezbędnych do instalowania i przyłączania urządzeń, instalacji i sieci - w zakresie montażu;
niezbędnych do dokonania oceny stanu technicznego, parametrów eksploatacyjnych, jakości regulacji i sprawności energetycznej urządzeń, instalacji i sieci - w zakresie kontrolno-pomiarowym.

Uwagi

Uprawnienia do eksploatacji urządzeń do 1 kV nie dają pewności, że nie zostaniemy porażeni prądem elektrycznym. Wszelkie prace związane z instalacjami elektrycznymi do 1 kV należy wykonywać, gdy wyłączone jest napięcie zasilające tych urządzeń. Oczywiście są prace, które można wykonać wyłącznie pod napięciem, tj. gdy układ jest podłączony do zasilania, ale są to specjalne prace (najczęściej kontrolno-pomiarowe), które należy wykonywać ze szczególną ostrożnością.
Roman Majer, autor współpracuje z publikacją Serwis BHP.
Odpowiedzi udzielono: 6 listopada 2011 r.