Odpowiedź:
Przed udzieleniem urlopu wypoczynkowego bezpośrednio po zakończeniu długotrwałej nieobecności w pracy spowodowanej chorobą, pracodawca nie musi kierować pracownika na badania profilaktyczne, bowiem w trakcie urlopu nie będzie on świadczył pracy. Badania takie powinny jednak zostać wykonane przed przystąpieniem do pracy po zakończeniu urlopu, a więc nie później niż w pierwszym dniu pracy, chyba że pracownik przedłoży pracodawcy kolejne zwolnienie lekarskie.
Uzasadnienie:
Stosownie do postanowień art. 229 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r. poz. 1502 z późn. zm.) – dalej k.p., pracodawca jest obowiązany zapewnić pracownikom, na swój koszt, profilaktyczną opiekę lekarską. Na tę opiekę składają się trzy rodzaje badań: (1) wstępne, dla osób przyjmowanych do pracy lub pracowników młodocianych przenoszonych na inne stanowiska pracy i innych pracowników przenoszonych na stanowiska pracy, na których występują czynniki szkodliwe dla zdrowia lub warunki uciążliwe; (2) okresowe, w terminie wyznaczonym przez lekarza medycyny pracy, oraz (3) kontrolne, w przypadku niezdolności do pracy trwającej dłużej niż 30 dni, spowodowanej chorobą.
Należy również przypomnieć, że zgodnie z art. 229 § 4 k.p., pracodawca nie może dopuścić do pracy pracownika bez aktualnego orzeczenia lekarskiego stwierdzającego brak przeciwwskazań do pracy na określonym stanowisku. Jak stwierdził Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 17 listopada 2000 r., dopuszczenie do pracy pracownika bez aktualnego orzeczenia lekarskiego stwierdzającego brak przeciwwskazań do pracy na określonym stanowisku może stanowić przyczynę zewnętrzną wypadku przy pracy (sygn. akt II UKN 49/00).
W przypadku takim jak opisany, a więc w którym pracownik przebywa na długotrwałym zwolnieniu lekarskim przekraczającym 30 dni, a bezpośrednio po zakończeniu niezdolności do pracy zamierza wykorzystać urlop wypoczynkowy – pracodawca nie ma obowiązku kierować go na badania kontrolne jeszcze przed udzieleniem mu tego urlopu. Pracownik nie będzie bowiem świadczył pracy w okresie urlopu wypoczynkowego, w związku z czym brak jest przesłanki obligującej pracodawcę do uzyskania od niego orzeczenia lekarskiego o braku przeciwskazań do wykonywania pracy na dotychczasowym stanowisku. Taki pogląd wielokrotnie wyraził Sąd Najwyższy, wskazując, że nie jest sprzeczne z przepisami prawa pracy (art. 165 pkt 1 i art. 229 § 2 k.p.) rozpoczęcie zaplanowanego urlopu wypoczynkowego bez posiadania aktualnego orzeczenia lekarskiego stwierdzającego brak przeciwwskazań do pracy na określonym stanowisku (por. wyrok SN z dnia 20 marca 2008 r., sygn. akt II PK 214/07 oraz wyrok SN z dnia 9 marca 2011 r., sygn. akt II PK 240/2010).
Należy jednak pamiętać, że w żadnym przypadku nie wolno dopuścić pracownika do pracy bez ważnego orzeczenia lekarskiego, o braku przeciwwskazań do wykonywania pracy, w związku z czym badania takie powinny zostać wykonane przed przystąpieniem do pracy po zakończeniu urlopu, a więc nie później niż w pierwszym dniu pracy, chyba że pracownik przedłoży pracodawcy kolejne zwolnienie lekarskie.
Odpowiedzi udzielono 28 lipca 2016 r.
Czy pracodawca może zezwolić pracownikowi po długotrwałym zwolnieniu lekarskim na rozpoczęcie urlopu bez wcześniejszego orzeczenia lekarskiego?
Pytanie pochodzi z publikacji Serwis Prawa Pracy i Ubezpieczeń SpołecznychPracownik przebywa na długotrwałym zwolnieniu lekarskim (powyżej 30 dni). L4 ma mieć do końca lipca 2016 r. Zgodnie z przepisami Kodeksu pracy pracodawca powinien skierować pracownika na badania kontrolne przed dopuszczeniem go do pracy. Pracownik miał jednak od dawna zaplanowany 14-dniowy urlop wypoczynkowy, na który chciałby się udać bezpośrednio po zakończeniu chorobowego tj. w dniu 1 sierpnia 2016 r.Czy pracodawca może zezwolić pracownikowi na rozpoczęcie urlopu bez wcześniejszego orzeczenia lekarskiego?Ponadto pracownik zapowiedział, że najprawdopodobniej zaraz po powrocie z urlopu ponownie przedłoży zwolnienie lekarskie w związku z koniecznym dalszym leczeniem, co spowoduje, że pracodawca nadal nie będzie mógł skierować pracownika na badania kontrolne.
