Pytanie pochodzi z publikacji Serwis BHP
Czy pracodawca może traktować okulary korekcyjne pracownika jako okulary ochronne?
Czy pracodawca powinien zakupić pracownikom, którzy noszą okulary korekcyjne, specjalne okulary ochronne ze szkłami korekcyjnymi, czy wystarczy, że wprowadzi nakaz zakładania okularów ochronnych na okulary korekcyjne?
Odpowiedź
Odpowiedź na pytanie, czy zwykłe okulary korekcyjne mogą być traktowane jako okulary ochronne jest uzależniona od innej, a mianowicie: przed czym mają one chronić pracownika. Lepszym i pewniejszym dla pracodawcy rozwiązaniem będzie zapewnienie pracownikom odpowiednich gogli ochronnych nakładanych na użytkowane przez nich okulary korekcyjne.
Uzasadnienie
Stosownie do art. 207 § 2 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r. poz. 1502 z późn. zm.) – dalej k.p. pracodawca jest obowiązany chronić zdrowie i życie pracowników przez zapewnienie bezpiecznych i higienicznych warunków pracy, przy odpowiednim wykorzystaniu osiągnięć nauki i techniki. Realizując tę powinność, zgodnie z art. 237(6) § 1-2 k.p. pracodawca ma obowiązek dostarczyć pracownikowi nieodpłatnie środki ochrony indywidualnej – spełniające wymagania dotyczące oceny zgodności określone w odrębnych przepisach – zabezpieczające przed działaniem niebezpiecznych i szkodliwych dla zdrowia czynników występujących w środowisku pracy oraz informować go o sposobach posługiwania się tymi środkami.
Pracodawca ustala rodzaje środków ochrony indywidualnej oraz odzieży i obuwia roboczego, których stosowanie na poszczególnych stanowiskach jest niezbędne. Określa ponadto przewidywane okresy użytkowania odzieży i obuwia roboczego, zgodnie z art. 237(8) § 1 k.p.
Zgodnie z § 2 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 2003 r. Nr 169, poz. 1650 z późn. zm.) – dalej r.b.h.p., dostarczane pracownikom do stosowania środki ochrony indywidualnej powinny m.in.:
- być odpowiednie do istniejącego zagrożenia i nie powodować same z siebie zwiększonego zagrożenia,
- uwzględniać warunki istniejące w danym miejscu pracy.
W przypadku występowania więcej niż jednego zagrożenia i konieczności jednoczesnego stosowania kilku środków ochrony indywidualnej, środki te powinny dać się dopasować względem siebie bez zmniejszenia ich właściwości ochronnych.
Ponadto, zgodnie z art. 237(7) § 1 k.p., pracodawca ma również obowiązek dostarczenia pracownikowi, nieodpłatnie, odzieży i obuwia roboczego, spełniających określone wymagania:
- jeżeli odzież własna pracownika może ulec zniszczeniu lub znacznemu zabrudzeniu,
- ze względu na wymagania technologiczne, sanitarne lub bhp.
Rodzaje środków ochrony indywidualnej oraz odzieży i obuwia roboczego, których stosowanie na określonych stanowiskach jest niezbędne ze względu na konieczność zapewnienia ochrony pracownikom, a także przewidywane okresy ich użytkowania, ustala pracodawca. Ponadto, zgodnie z art. 237(9) § 1 k.p., pracodawca nie może dopuścić pracownika do pracy bez środków ochrony indywidualnej oraz odzieży i obuwia roboczego, przewidzianych do stosowania na danym stanowisku pracy.
Zasady stosowania środków ochrony indywidualnej zostały określone w załączniku nr 2 do r.b.h.p. Wynika z nich m.in., że dostarczane pracownikom do stosowania środki ochrony indywidualnej powinny:
- być odpowiednie do istniejącego zagrożenia i nie powodować same z siebie zwiększonego zagrożenia,
- uwzględniać warunki istniejące w danym miejscu pracy,
- uwzględniać wymagania ergonomii oraz stan zdrowia pracownika,
- być odpowiednio dopasowane do użytkownika – po wykonaniu niezbędnych regulacji.
Zgodnie z art. 237(6) § 3 k.p. środki te powinny spełniać wymagania dotyczące oceny zgodności określone w przepisach ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. o systemie oceny zgodności (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r. poz. 1645 z późn. zm.).
W opisanym przypadku niezwykle ryzykownym byłoby przyjęcie, że użytkowane przez pracownika zwykłe, korekcyjne okulary pełnią funkcję ochronną (np. przed odpryskami). Wynika to z okoliczności, iż każdy pracownik używa własnych, indywidualnie dobieranych, a więc rozmaitych (szklane, plastykowe, grubsze lub cieńsze soczewki, różne sposoby ich mocowania) okularów, z których jedne mogą być bardziej, inne mniej odporne na ewentualne uszkodzenia, a tym samym ochronę pracownika. Niedopuszczalnym jest przerzucanie na pracownika kosztów związanych z bhp. Zdecydowanie lepszym rozwiązaniem będzie zapewnienie pracownikom odpowiednich gogli ochronnych nakładanych na używane przez nich okulary korekcyjne i zobligowanie do stosowania takiego rozwiązania. Będzie ono z pewnością tańsze niż zakup okularów ochronnych ze szkłami korekcyjnymi odpowiadającymi wadzie wzroku każdego z pracowników, co również byłoby akceptowalnym rozwiązaniem.
Zgodnie z art. 237(11a) § 1 pkt 4 k.p. pracodawca jest zobowiązany do konsultowania z pracownikami lub ich przedstawicielami wszystkich działań związanych z bhp, w szczególności tych dotyczących przydzielania pracownikom środków ochrony indywidualnej.
Maciej Ambroziewicz, autor współpracuje z publikacją Serwis BHP.
Odpowiedzi udzielono: 19 sierpnia 2015 r.